Trong khoảng thời gian gần đây, cùng với DeFi, Oracle cũng có sự tăng trưởng mạnh mẽ về giá cả & mức vốn hóa.
Oracle cung cấp dịch vụ trực tiếp cho các ứng dụng DeFi. TVL (Tổng lượng tài sản được khóa trong DeFi – Total Value Lock) vẫn đang tăng trưởng từng ngày. Đây là 1 trong những dấu hiệu rất tốt cho thấy tiềm năng của các dự án Oracle.
Bài viết hôm nay, mình sẽ chia sẻ đến mọi người về chủ đề Oracle trong DeFi. Từ đó giúp anh em có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường cũng như các dự án Oracle.
Từ đó có thể phân tích được tiềm năng của các dự án và đưa ra những quyết định đầu tư cho bản thân.
Oracle là gì?
Để hiểu rõ về DeFi, mình muốn lấy 1 ví dụ ngoài đời thực, để chúng ta dễ hình dung:
Hãy hình dung anh em đang ngồi trước màn hình máy tính và thu âm bằng micro. Vậy làm thế nào để máy tính có thể hiểu được giọng nói của anh em và chuyển hóa đưa tới người nghe?
Khi lời nói của anh em được thể hiện dưới dạng âm thanh, micro sẽ thu vào và bên trong micro có bộ phận chuyển tiếp đưa vào máy tính dưới dạng mã nhị phân 0101..
Máy tính chỉ có thể hiểu được dưới dạng mã nhị phân. Và Oracle mình nhắc đến trong bài này, hoạt động gần tương tự.
Quay trở lại với Blockchain, smart contract. Blockchain cũng như ví dụ về máy tính bên trên. Blockchain hay smart contract là những dòng code hoạt động dựa trên các tệp lệnh “If-this, then-that” (nếu thế này thì cho ra kết quả thế kia).
Vậy những thông tin như tin tức, nhiệt độ, giá cả làm thế nào thể blockchain có thể hiểu được, chúng ta sẽ tìm hiểu qua 3 dạng thông tin khác nhau như sau:
Các dạng thông tin chia làm 3 dạng:
- Real World Data: Các thông tin từ đời sống thực như nhiệt độ, tin tức được tìm thấy trên báo chí hay các bản tin.
- Crypto Market Data: Các thông tin trên Coinmarketcap, Coingecko như giá hay biến động hàng ngày của các token.
- Enterprise Services: Các thông tin để phục vụ cho doanh nghiệp. Chúng ta vẫn thường nói blockchain cho các doanh nghiệp. Vậy làm thế nào để các doanh nghiệp có thể đưa thông tin của họ đến blockchain và xử lý trên blockchain.
Giải pháp được ra chính là Oracle! Nó là trung gian ở giữa đưa 3 dạng thông tin kể trên vào blockchain và smart contract.
Vậy chúng ta có một định nghĩa đơn giản và dễ hiểu như sau:
- Oracle là một hệ thống cung cấp dữ liệu theo thời gian thực cho các blockchain và smart contract.
- Nhờ Oracle, blockchain và smart contract (on-chain) có thể tương tác với dữ liệu bên ngoài (off-chain).
Trên đây là những ví dụ và định nghĩa cơ bản giúp anh em bước đầu có thể hiểu được Oracle là như thế nào. Để hiểu sâu hơn về Oracle, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm các ví dụ và dự án cụ thể ở các phần tiếp theo.
Phân loại Oracle
Đây là một số dự án tiêu biểu của Oracle gốm có: Link, Uma, Band, Tellor, Dia,…
Một số dự án Oracle tiêu biểu trên CoinGecko
Vậy chúng ta sẽ phân loại các dự Oracle như thế nào?
Oracle chia làm 2 loại:
Loại 1: Là những nhà cung cấp dịch vụ Oracle (Oracle Services Providers) cho các blockchain hay dự án khác cần thông tin và data.
Ví dụ: Chainlink, Band, Tellor, Dia, Nest, Zap đây là các nhà cung cấp đang hoạt động và cung cấp dịch vụ Oracle cho các blockchain khác. Ngoài ra Dos Network cũng là một dự án Oracle nhưng chưa rõ họ đã cung cấp dịch vụ hay chưa nên mình xếp họ phía dưới của cột Oracle Services Providers.
Loại 2: Là các dự án có giải pháp Oracle riêng (Internal Oracle), họ dùng để phục vụ cho nhu cầu dự án của riêng họ.
Ví dụ: UMA là 1 protocol họ xây dựng các sản phẩm, tài sản Synthetic. Augur: Là 1 oracle phi tập trung cho thị trường dự đoán.
Tầm quan trọng của Oracle
Tầm quan trọng của Oracle trong blockchain
Mình sẽ lấy một ví dụ cụ thể mà mình tham khảo được từ CoinGecko để anh em dễ hình dung.
Ví dụ:
Bob và Alice sẽ đấu cược giá Bitcoin vào ngày X.
Alice đặt cược giá BTC >$20.000.
Bob đặt cược giá BTC <$20.000.
Vào ngày X giá BTC = $21.000 và Alice là người đặt cược đúng.
Trong trường hợp KHÔNG có Oracle, tới ngày X, Bob hoàn toàn có thể gian lận, khiến kết quả cuối cùng trở thành BTC = $19.000 (<$20.000) và Bob sẽ chiến thắng do gian lận. Alice sẽ thua.
Trong trường hợp có Oracle, các node trong Oracle sẽ đối chiếu và xác minh các dữ liệu đầu vào và đưa ra kết quả một cách chính xác nhất. Vậy Alice sẽ là người thắng cuộc.
Vậy ở đây anh em có thể thấy, các vấn đề mà Oracle giải quyết được bao gồm:
- Oracle đưa thông tin vào blockchain, từ đó giải quyết tính khả dụng của thông tin.
- Giải quyết vấn đề thao túng dữ liệu. Các node Oracle giúp đối chiếu, xác minh và truyền dữ liệu thị trường đã xác thực tới smart contract, từ đó đưa ra kết quả cuối cùng một cách chính xác nhất và chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng tưởng được.
- Bảo vệ tính minh bạch của thông tin.
Vậy nhu cầu của Oracle trong DeFi như thế nào? Đây là một phần quan trọng để mọi người có thể tin tưởng và tìm ra tiềm năng phát triển của Oracle trong tương lai. Chúng ta sẽ tìm hiểu ở các phần tiếp theo.
Tầm quan trọng của Oracle trong DeFi
Mình sẽ đưa ra cho anh em ví dụ cụ thể về việc sử dụng Oracle của Chainlink trong DeFi:
Từ ví dụ về Chainlink, chúng ta có thể chia làm 4 dạng dự án về DeFi đang cần các giải pháp từ Oracle:
- Synthetic Assets – tài sản tổng hợp.
- Stablecoins.
- Lending and Borrowing – vay và cho vay.
- Asset Management – quản lý tài sản.
Tất cả các dự án trên đều đã khá quen thuộc với chúng ta, mọi người có thể lên mạng và tìm hiểu thêm các thông tin chi tiết của từng dự án như: Marketcap, hay nhu cầu sử dụng dịch vụ Oracle của họ như thế nào, từ đó một phần giúp anh em đánh giá được các tiềm năng của các dự án trên.
Chúng ta sẽ phân tích chi tiết hơn về nhu cầu cũng như tiềm năng của Oracle trong DeFi:
Xét đến marketcap:
Tại thời điểm nghiên cứu, tổng Marketcap thị trường ở mức $365.8 tỉ, trong đó DeFi cap chiếm $11.2 tỉ (3.06%) và Oracle cap chỉ chiếm $5.1 tỉ (1.36%).
Nếu chúng ta chia tổng vốn thị trường $365.8 tỷ thành 32 ô thì tổng vốn của DeFi chỉ chiếm 1 ô, tổng vốn của Oracle chỉ bằng 1 nửa DeFi và bằng 1/64 tổng vốn thị trường.
Anh em có thể thấy, xét về marketcap các dự án về DeFi và Oracle còn nhỏ, vậy chúng có tiềm năng phát triển trong tương lai hay không, chúng ta sẽ xét thêm về các vấn đề khác như sau:
Trong vòng 1 năm, lượng tài sản được locked trong DeFi đã tăng 20 lần từ $534 triệu lên $11.2 tỷ. Đây là một tốc độ tăng rất lớn trong thị trường Crypto.
Lượng tài sản được locked trong DeFi phản ánh một phần sức hút từ dự án tới dòng tiền bên ngoài đổ vào các dự án DeFi này.
Các dự án DeFi và Oracle với một tốc độ tăng trưởng tốt, marketcap còn nhỏ, nếu vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng này thì tiềm năng phát triển của các dự án DeFi hay Oracle trong tương lai là rất lớn, mở ra những cơ hội đầu tư mang lại lợi nhuận cao.
Các ứng dụng Oracle trong Blockchain/Defi
Các ứng dụng Oracle trong blockchain hay DeFi được chia làm 2 loại: Data Feed và Price Feed. Chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể từng phần.
Data Feed
Cung cấp thông tin dành cho các ứng dụng, dịch vụ bên thứ 3.
Ví dụ về dự án Band Protocol
Dự án cung cấp thông tin cho các bên thứ 3. Các thông tin bao gồm:
- Giá của Yahoo Stock.
- Thông tin về thời tiết.
- Thông tin về giá gas của Ethereum.
- Thông tin giá cho Coingecko.
- Bitcoin Block Hash.
Price Feed
Cung cấp về giá dành cho các dự án DeFi khác. Các dự án DeFi sử dụng giá để áp dụng vào hệ thống của mình, từ đó có thể đưa ra kết quả hay thực hiện các lệnh như lending, borrowing hoặc liquid.
Chainlink và Nest đang cung cấp giá cho một số cặp như trên
Tiếp theo mình sẽ phân tích chi tiết hơn về từng dự án, mình sẽ phân tích qua 3 dự án Oracle tiêu biểu đó là: Chainlink, Band Protocol và Tellor. Đây là 3 dự án đại diện cho các cách thiết kế token khác nhau ở trong Oracle. Mình sẽ phân tích kỹ hơn các token được thiết kế như thế nào ở trong từng dự án cụ thể.
Oracle trên nền tảng Blockchain
Các Oracle nổi bật:
Chainlink
Sơ đồ tổng quan cách vận hành của Chainlink
Chainlink lấy dữ liệu bên ngoài đời sống thực đưa vào trong Chainlink. Ở trong Chainlink được vận hành thông qua các node xử lý thông tin để đưa ra kết quả cuối cùng cho khách hàng.
Dữ liệu được đưa vào Blockchain thông qua ChainLink được xem như điều kiện để kích hoạt Smart Contract hoạt động và tạo ra một dữ liệu đầu ra (một khoản thanh toán, chứng nhận sở hữu, yêu cầu chuyển dữ liệu…).
Bên dưới là mô hình đại diện cho các dự án Oracle ở thời điểm hiện tại:
Data Provider (nhà cung cấp data) -> Đưa vào chainlink để xử lý nhờ các node -> Khách hàng (các blockchain nền tảng, các dự án DeFi,…).
Đồng LINK token được sử dụng để thanh toán cho các node vận hành trong Chainlink. Được thanh toán bởi khách hàng.
Ví dụ: Giá ETH được cung cấp bởi nhiều nhà cung cấp khác nhau với sự chênh lệch nhất định. Vậy làm thế nào để lựa chọn được mức giá cuối cùng chính xác nhất để cung cấp cho khách hàng?
Vấn đề này được giải quyết thông qua các node vận hành bên trong Chainlink. Các node hoạt động tạo nên tính decentralized (phi tập trung) của data, từ đó thông tin được đưa ra một cách trực quan và chính xác hơn, gia tăng độ tin cậy cho thông tin.
Band Protocol
Sơ đồ tổng quan cách vận hành của Band Protocol
Mô hình vận hành của Band Protocol cũng tương tự có:
Data Provider (nhà cung cấp data) -> Đưa vào Band Protocol để xử lý nhờ các node -> Khách hàng (các blockchain nền tảng, các dự án DeFi,…).
Ngoài ra Band Protocol cũng có sự khác biệt hơn so với các dự án khác do Band Protocol (BAND) là một dự án về Blockchain Protocol.
Chính vì vậy đồng BAND được thiết kế và sử dụng ở trong nền tảng của Band Protocol cũng khác so với các dự án Oracle khác. Nó có nhiều tính năng và mục đích sử dụng hơn.
BandChain
Các tính năng của Band được sử dụng để:
- Dùng BAND để trở thành validators.
- Uỷ quyền hoặc vote cho các validators.
- Tham gia Bandchain Governance.
- Thay đổi fee cho các giao dịch transactions.
Như mọi người biết, để đánh giá các nhà cung cấp dịch vụ Oracle có thể phát triển lớn mạnh hay không, phải đánh giá dựa vào tiêu chí về số lượng khách hàng mà họ đang cung cấp dịch vụ và lượng thông tin mà các khách hàng đó cần xử lý.
Tiếp theo mình đưa ra sự khác biệt giữa Band Protocol và Chainlink dựa vào supported blockchain của hai dự án này.
Sự khác biệt giữa Band Protocol và Chainlink về supported blockchain
Hiện tại Band Protocol đang support 7 blockchain khác nhau với tổng $138 triệu cap. Còn Chainlink đang support 72 blockchain khác nhau với tổng $3.558 tỉ cap. Đây là một sự chênh lệch rất lớn giữa 2 dự án.
Có thể thấy Chainlink là dự án hàng đầu, họ đi đầu trong mảng Oracle này, vì thế bản thân họ cũng chiếm được một ưu thế nhất định trong thị trường với tổng vốn hóa lớn.
Nhưng Band Protocol với tổng vốn hóa đang là $138 triệu, lại là cơ hội đầu tư tốt hơn cho chúng ta nếu giả định Band có thể đạt được tổng vốn hóa như Chainlink. Đây là tiềm năng phát triển của những dự án mới so với những dự án hàng đầu.
Hệ sinh thái COSMOS
Hệ sinh thái COSMOS
Cosmos với đồng ATOM, là hệ sinh thái được xây dựng riêng với rất nhiều dự án bên trong.
Có rất nhiều dự án lớn như: Binance Chain, Terra DeFi, Kava DeFi,… và các dự án khác. Trong đó Band Protocol là dự án Oracle duy nhất được xây dựng trên nền tảng của Cosmos.
Nếu Band là giải pháp duy nhất để cung cấp giải pháp Oracle cho các dự án được xây dựng trong Cosmos thì điều gì sẽ xảy ra?
Nếu Band có được tất cả các khách hàng trong Cosmos và cung cấp các giải pháp Oracle cho tất cả các dự án trong hệ sinh thái của Cosmos, thì rõ ràng có thể thấy được lợi thế của dự án Band Protocol và tiềm năng phát triển của các nền tảng blockchain khi sở hữu các dự án Oracle.
Tellor
Đây là một dự án Oracle mới, với cách thiết kế token hoàn toàn khác. Vậy điểm khác biệt là gì?
Sơ đồ tổng quan cách vận hành của Tellor
Tellor cũng sẽ cần những nhà cung cấp data như các dự án khác, nhưng điểm khác biệt đó là các data provider này sẽ không được gọi là các nhà cung cấp thông tin như bình thường, mà bản thân họ sẽ được gọi là các miner – những người lấy thông tin từ bên ngoài bằng cách sử dụng các thiết bị phần cứng.
Vậy đồng TRB được dùng để làm gì?
- Trả thưởng cho các miner (Data provider) sau khi họ cung cấp thông tin cho Tellor.
- Thanh toán cho việc truy cập dữ liệu.
- Cần mua và stake TRB để được quyền tham gia làm miner.
So sánh các dự án Oracle theo từng nền tảng Blockchain
Các dự án DeFi được xây dựng trên blockchain nền tảng
Hệ sinh thái của ETH các dự án DeFi và Oracle phát triển rất mạnh với số lượng tăng lên ngày càng nhiều. Tiếp theo là Polkadot, Cosmos và Tron.
Trong đó mình muốn nói thêm về dự án Bridge. Như anh em đã biết, Tron là một trong những dự án nằm trong top 20 Coinmarket cap, Bridge là dự án Oracle đầu tiên trên nền tảng Tron, nhưng chưa thực hiện ICO hay release token. Vì thế chúng ta có thể nhận thấy đây là dự án đáng để dành sự quan tâm và tìm hiểu thêm.
So sánh các dự án Oracle về số lượng khách hàng
Số lượng khách hàng của các dự án Oracle (số liệu ngày 13/09)
Số lượng khách hàng của các dự án Oracle (số liệu ngày 09/10)
Xét về tốc độ tăng trưởng lượng khách hàng của các dự án từ 13.09 đến ngày 09.10 thì DIA đứng vị trí đầu từ 2 lên 7, sau đó là BAND từ 19 lên 25 và LINK từ 202 lên 236.
Xét về số lượng theo số liệu 09.10, số lượng có sự chênh lệch khá lớn, đứng đầu là Link với 236 khách hàng, sau đó là Band với 25 khách hàng, Dia 7 khách hàng và các dự án khác.
Anh em hãy quan tâm tới tốc độ tăng trưởng khách hàng.
Nếu các dự án vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng như vậy thì trong tương lai, Band và Dia có cơ hội để bắt kịp về số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ của họ như dự án đi đầu Chainlink.
Tốc độ tăng trưởng của token
Số liệu Tốc độ tăng trưởng từ tháng 04 đến tháng 05 năm 2020
Đồng BAND có mức tăng trưởng cao nhất với +3033%, sau đó là TRB +2106%, Nest +1780% và cuối cùng là Link +485%.
Thực tế các token của dự án Oracle đều tăng mạnh trong khoảng từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 do sự ảnh hưởng của Yield farming phát triển mạnh mẽ.
Một phần bởi trend DeFi & phần lớn các token Oracle cũng đều là DeFi, vì vậy được hưởng lại từ trend DeFi hay Yield Farming này.
Có thể xu hướng tăng trưởng nóng của các token Oracle đã qua, theo mình đây cũng là lúc cần thanh lọc và giữ lại những dự án thực sự tốt & có ứng dụng.
Ở phần dưới, mình sẽ trình bày các tiêu chí để chọn lựa dự án Oracle vào đầu tư.
Các tiêu chí đánh giá dự án Oracle
- Số lượng khách hàng/đối tác sử dụng giải pháp Oracle: Đánh giá xem các dự án họ có đang làm việc tốt hay không. Đây là chỉ số đầu tiên nên quan tâm và đánh giá một dự án.
- Tốc độ tăng trưởng của dự án: Ngoài việc tăng số lượng khách hàng, hãy xem xét bản thân các dự án đó đưa ra những giải pháp như thế nào về Oracle, có đang được áp dụng và cải tiến hàng ngày hay không, từ đó đánh giá mức độ tiềm năng của dự án.
- Cách token được thiết kế, sử dụng, buy/sell demand: Vì các token bên trong hệ sinh thái của giải pháp Oracle có các cách thiết kế khác biệt, vì thế chúng ta hãy xem xét để đánh giá và đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn.
Ví dụ: Link được sử dụng thuần túy để thanh toán trong chainlink, còn Band được sử dụng trong Bandchain, là 1 blockchain riêng nên có nhiều tính năng và mục đích sử dụng hơn, Trb được sử dụng với các mục đích khá cơ bản nhưng điểm khác biệt của nó đó là được mine ra hàng ngày hay dùng TRBđể trở thành miner và kiếm thêm đồng TRB.
- Market Cap: Nó được tính bằng số lượng coin ở thời điểm hiện tại nhân với giá hiện tại. Tiêu chí này có thể áp dụng để đánh giá không gian phát triển và tăng trưởng của dự án trong tương lai. Với một dự án marketcap thấp, chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng rằng nó có thể tăng trong tương lai. Một cách đơn giản, chúng ta có thể so sánh các dự án quan tâm với các dự án đối thủ có marketcap cao nhất trên thị trường để xác định mức tăng trưởng có thể đạt được là bao nhiêu.
- TA (phân tích kỹ thuật): Xác định vùng mua và vùng bán phù hợp để giảm thiểu rủi ro và gia tăng lợi nhuận một cách tối đa.
Các dự đoán về xu hướng Oracle sắp tới
- Oracle sẽ ngày càng quan trọng, đặc biệt là trong hệ sinh thái DeFi & Blockchain, vốn hóa vẫn tiếp tục tăng trưởng trong dài hạn. Như phân tích phía trên, marketcap của Oracle chỉ bằng 1/64 tổng marketcap của cả thị trường ở thời điểm hiện tại. Không gian phát triển phía trước là rất rộng lớn. Liệu rằng đến hết năm 2020, tổng marketcap của các dự án Oracle sẽ đạt mức bao nhiêu, anh em có thể đưa ra dự đoán của mình và comment vào dưới bài viết để cùng thảo luận nhé.
- Chainlink vẫn là dự án Oracle hàng đầu và giữ được thế mạnh, đà tăng trưởng ổn định.
- Tron Network sẽ có (những) dự án Oracle riêng của họ.
- Sẽ có dự án Oracle xây dựng trên nền tảng Solana, dành riêng cho hệ sinh thái SOL. Solana có thông báo trên trang chủ về việc đã tích hợp Oracle của Chainlink vào trong nền tảng của Solana. Đây là một dự án đáng để quan tâm với tốc độ phát triển rất lớn, hệ sinh thái mạnh, nếu dự án Solana xây dựng thêm giải pháp Oracle riêng, chúng ta có thể kỳ vọng đó sẽ là một dự án tiềm năng và có thể là một cơ hội tốt để đầu tư trong tương lai.
- Binance Smart Chain cũng đã được Binance & CZ nhắc đến rất nhiều thời gian gần đây. Có vẻ như thời gian này, họ đang muốn đẩy mạnh & mở rộng hệ sinh thái của Binance Smart Chain (BSC). Khi ecosystem ngày càng phát triển, thì nhu cầu về 1 giải pháp Oracle riêng là điều dễ hiểu. Mình dự đoán, CZ sẽ sớm có dự án về Oracle riêng cho BSC của họ. Mình cũng sẽ không ngạc nhiên nếu dự án ấy được đưa lên IEO trên Binance Launchpad.
- Oracle sẽ chuẩn hóa và thanh lọc dần. Chúng ta thực tế không cần quá nhiều dự án tương tự nhau để áp dụng blockchain vào đời sống thực, cũng như trend yield farming, đã có rất nhiều dự án đi vào lãng quên, đó chính là dấu hiệu của sự thanh lọc. Các dự án Oracle dần dần cũng sẽ tương tự, được thanh lọc dần và có một sự chuẩn hóa nhất định.
Tổng kết
Qua những thông tin trên mình hi vọng có thể phần nào giải đáp được những câu hỏi, thắc mắc của mọi người liên quan đến các dự án DeFi và Oracle. Từ đó giúp anh em có thêm thông tin một cách tổng quan và chính xác hơn để đánh giá tiềm năng của một dự án Oracle.
Trên đây là các research & phân tích của cá nhân mình, dựa trên những kinh nghiệm & tìm hiểu về thị trường. Không được xem là lời khuyên đầu tư.
Với mình, Oracle tiềm năng, nó có thể không phải là trend sắp tới và thực tế cũng không cần trend làm gì. Oracle là nhu cầu hiển nhiên và luôn luôn có trong cả DeFi, Blockchain và trong đời sống thực bên ngoài. Tiềm năng cho các dự án Oracle còn rất lớn.
Theo C98
