Một chủ đề tiếp theo trong series NFT của Metahub và CoinF Research là METATALK 13: NFT DOMAIN – WEB3 REVOLUTION. Buổi talkshow xoay quanh những kinh nghiệm thực chiến từ dòng tên miền của ENS để tạo sự chuẩn bị tốt nhất cho tên miền Space ID (bnb) khởi chạy vào cuối tháng. Đồng thời những vấn đề xung quanh Fan token và The Merge Ethereum cũng được chia sẻ hết sức nhiệt tình đến từ ba vị diễn giả:
- Anh Nguyễn Trung Anh – Founder Thecoindesk
- Anh Thi Nguyễn – Founder CoinF Research
- Anh Kimble Ngo – COO CoinF Research
Recap Metatalk 12: NFT – TỪ CƠN SỐT SANG TÍNH ỨNG DỤNG CAO
Recap TRADING MEET-UP: GATEWAY TO CRYPTO
Chủ đề 1: NFT Domain
Host: Những trường phái NFT chính?
Trung Anh: Trong giai đoạn downtrend thì nhiều người chán nản bởi vì không kiếm được tiền. Tuy nhiên đây là lúc chúng ta nên tìm hiểu xem thị trường đang diễn ra gì để tạo cơ hội đầu tư "XXX" tài sản. Nhiều đội nhóm đang xây dựng dự án. Chắc hẳn nhiều bạn đã trải qua thời GameFi, bước sang NFT cũng tương tự như vậy, nó đại diện cho tài sản trong trò chơi. Gameplay hiện tại chưa mới chỉ thêm tính năng blockchain vào nhưng chúng ta nên tham gia thử.
Trường phái tiếp theo là NFT bộ sưu tập bao gồm tác tranh, âm nhạc, sáng tạo,… Nổi bật phải kể đến hình đại diện (avatar) trên mạng xã hội, thể hiện ứng dụng thực tế nhất của NFT thời điểm hiện tại. Phân khúc này rất khó định giá, đặc biệt đối với những bạn mới, nó dựa trên sự fomo cộng đồng, số lượng holders cứng và nhiều yếu tố khác.
NFT tên miền (domain) là dòng cuối cùng anh đề cập đến bởi đây tương tự "bộ mặt" của chúng ta trên thế giới Web3. Bạn sở hữu NFT giá trị cao kèm tên miền độc đáo thì tầm ảnh hưởng trong thế giới ảo tăng lên gấp bội. Đến cả Vitalik cũng sở hữu Vitalik.eth cho thấy sự công nhận của NFT tên miền. Một số công ty truyền thống cũng sử dụng thể loại này trong thế giới thực để xác định danh tính người dùng. Sau này các domains sẽ có giá trị hơn nhiều so với tích xanh bởi nó là độc nhất trong dòng của mình.
Host: Hiện tại nhiều NFT domain giao dịch với mức giá rất cao, như 000.eth lên đến 300 ETH. Tại sao NFT domain lại được định giá cao đến như vậy?
Thi Nguyễn: Ngày trước hiện tượng "bong bóng dot-com", domains được cung cấp bởi những tổ chức tập trung thì nhiều nhà đầu tư nhận thấy ứng dụng và tiềm năng của nó nên họ đầu cơ số lượng rất lớn. Sau hơn 10 năm thì thế giới blockchain đang từng bước phát triển, nhiều người vẫn tưởng tượng ra khả năng sinh lời nên mua tích trữ dần. NFT domain giúp rút ngắn dãy ký tự ví điện tử, cho nên càng ít ký tự càng có giá trị. Những câu lạc bộ 3, 4 chữ số có số lượng hữu hạn nên giá ngày càng đẩy lên cao, từ đó sinh ra các giao dịch như 000.eth trị giá 300 ETH.
Hiện tại trend Web3 đang hình thành, bạn đăng ký tên miền thông qua nền tảng phi tập trung như ENS có nhiều đặc điểm tốt hơn hẵn mua những tên miền sở hữu bởi các công ty truyền thống.
Host: Những kinh nghiệm săn NFT domain?
Trung Anh: Ban đầu các bạn nên trải nghiệm sưu tập những domain mà mình thích. Hiện tại domain có tính thanh khoản khá cao, đặc biệt là của mạng Ethereum. Các bạn có thể nhắm đến domain của BNB Chain, cuối tháng này Space ID sẽ mở public sale nên những kiến thức bây giờ các bạn nên note lại để trở thành những người tham gia sớm nhất bên tên miền .bnb. Các bạn hãy chú ý rằng số lượng holders bên BNB Chain cao hơn ETH nhiều, dòng tiền "nóng" đang luân chuyển bên hệ sinh thái này rất cao do đó mọi người sẵn sàng đổ tiền vào trend mới này. Những câu lạc bộ hàng đầu như 3,4 chữ số, ký tự, 0x hoặc chữ cái có nghĩa hay theo từ điển tiếng Anh,…
Theo anh tìm hiểu thì Trung Quốc đầu cơ domain gần như nhiều nhất, bởi những tên miền hot của ETH thì ví cá nhân thường xuất hiện tên Trung Quốc kèm theo. Do đó các bạn hãy chuẩn bị sẵn danh sách những tên miền mình thích để có thể đua (FCFS) nhanh nhất vào cuối tháng này.
Host: NFT domain được tích hợp như thế nào vào những trend hiện có trong thế giới blockchain và khả năng mở rộng hơn để thu hút nhiều người dùng mới?
Thi Nguyễn: Thế giới blockchain luôn tạo ra trend mới để thu hút người dùng và dòng tiền. Một trong những trend đình đám là GameFi và sự nhom nhém của Metaverse, Web3. Do đó sở hữu sớm càng nhiều tên miền mang tính tương lai mang lại cơ hội "cầm cuộc chơi" cho chúng ta, đến khi thị trường bùng nổ thì bạn là người hưởng lợi lớn. Nếu bạn là nhà sáng tạo thì những sản phẩm nghệ thuật có thể lưu trữ trên NFT domain, khai thác trên nhiều góc độ thương mại.
Host: Những thành phố lớn và các tập đoàn truyền thống đang từng bước hiện thực hoát giấc mơ Metavere. Liệu domain có phải mảnh ghép còn thiếu của họ trong việc tương tác với người dùng?
Trung Anh: Dubai đang là quốc gia đẩy mạnh Metaverse hàng đầu, họ hướng đến mục tiêu tạo ra hơn 40.000 việc làm ảo vào năm 2030. Mỗi nhân viên cần một cái tên trong thế giới mới, để mọi người xung quanh biết bạn là ai và đang làm chức vụ gì. Một số ứng dụng như Horizon của Meta sẽ ngày càng phổ biến, các công ty phần cứng như Oculus dần cải thiện sản phẩm vật lý giúp tương tác với Metaverse. Những doanh nghiệp, cửa hàng ảo trở nên phong phú hơn, công việc theo nhóm được thúc đẩy. Đồng thời nhu cầu rút ngắn ký tự ví cũng tăng lên làm cho tên miền sẽ phát huy công dụng và giá trị.
Chủ đề 2: Fan token
Host: Tại sao fan token lại đồng loạt tăng giá trong thời gian gần đây? Liệu có liên quan đến World Cup sắp tới?
Kimble Ngo: Khi bạn mua hàng truyền thống sẽ nhận được điểm thưởng (point) để nhận được nhiều ưu đãi trong tương lai. Fan token cũng đại diện cho sự ủng hộ, tương tác của bạn đối với một câu lạc bộ thể thao, bạn có thể mua quà lưu niệm, trải nghiệm dịch vụ. Trong nhiều tháng trở lại đây, từ khóa "fan token" luôn nằm trong top trending tìm kiếm trên Twitter, đó là dấu hiệu cho thấy những market maker đang hướng KOLs đến trend bóng đá bởi ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh World Cup sắp diễn ra vào cuối năm nay. Đồng thời Binance Labs đầu tư khá nhiều vào các dự án fan token, họ là những người dẫn đầu để đẩy mạnh sự mới mẻ trong cộng đồng.
Một câu hỏi đặt ra là liệu câu lạc bộ sẽ giữ nguyên total supply của token hay phát hành thêm trong tương lai? Điều đó tùy vào tầm nhìn của mỗi câu lạc bộ, nếu họ muốn giữ token không bị lạm phát thì tuân theo total supply ban đầu, nâng cao giá trị cho những người ủng hộ sớm. Còn nếu họ muốn mở rộng sang nhiều thị trường mới, thu hút dòng tiền,… thì phát hành thêm token là sự lựa chọn khá tốt.
Host: Tính legit của fan token như thế nào?
Kimble Ngo: Mọi người sẽ băn khoăn liệu các câu lạc bộ có công nhận hoặc hỗ trợ fan token không? Những fan token được niêm yết trên sàn giao dịch uy tín như Binance đều là token chính thức của câu lạc bộ đó. Hiện tại nhiều câu lạc bộ lớn như Manchester United (MU) chưa ra token, có thể họ chưa muốn thương mại hóa điểm thưởng cũng như những hoạt động mua sắm của người hâm mộ. Tuy nhiên trong tương lai gần chắc chắn họ sẽ ra mắt fan token, bởi đây đang là xu hướng chính, vừa mang lại giá trị kinh tế vừa tạo sự kết nối. Đây vẫn là dự phóng cho tương lai, fan token chưa có nhiều ứng dụng rộng rãi nên việc đầu tư và nắm giữ lâu dài cần chú ý xem xét trên nhiều góc độ.
Host: Ngoài bóng đá thì nhiều bộ môn thể thao khác có hưởng ứng fan token không?
Thi Nguyễn: Bóng đá được mệnh danh là môn thể thao vua nên sức ảnh hưởng rất lớn, đồng thời được Binance thúc đẩy nên mọi người đều biết đến. Tuy nhiên fan token bao phủ nhiều môn thể thao khác nữa, chẳng hạn bóng rổ, bóng chày,… Xa hơn nữa là câu lạc bộ người hâm mộ của ca sĩ, diễn viên nổi tiếng. Mọi người ủng hộ fan token chứ không quá quan tâm về ứng dụng, kỹ thuật blockchain và một số thứ liên quan. Market Cap của fan token hơn 400 triệu đô la và volume giao dịch hơn 500 triệu đô la cho thấy các nhà đầu tư đang ủng hộ trend này.
Trung Anh: Ban đầu anh không hiểu ứng dụng của fan token cho đến khi tham gia vào bộ sưu tập NFT của Adidas, ngoài sở hữu NFT đó sẽ nhận được sản phẩm thật là bộ original adidas, họ sẽ giao hàng đến tận nhà cho mình. Anh Trung Anh có câu hỏi dành cho anh Kimble:
Một số key chính giúp fan token đi đường dài và tăng giá nhanh chóng?
Kimble Ngo: Chúng ta nên nhìn vào truyền thống của một câu lạc bộ bởi mục đích chính tạo ra fan token để trở thành cổng thanh toán, điểm thưởng cho người hâm mộ. Câu lạc bộ càng lâu đời thì số lượng fan càng đông. Hơn nữa mọi người có thể tham khảo doanh số bán hàng hoặc những hoạt động mang lại lợi nhuận thể thao trong một năm có giá trị cao hơn market cap của token thì chúng ta có thể đầu tư. Một cách khác là dựa vào chủ sở hữu câu lạc bộ, hoạt động kinh doanh như thế nào và tiềm năng trong tương lai ra sao.
Thi Nguyễn: Tương tự như trend DeFi, khi đầu tư chúng ta thường research backer là ai, tiềm lực tài chính như thế nào, hoạt động kinh doanh ra sao và tầm nhìn cho dự án trong tương lai. Fan token tương tự vậy, một câu lạc bộ sẽ xây dựng lộ trình cho người hâm mộ sở hữu token nhằm hướng đến mục đích nào đó. Bạn hãy so sánh số lượng fan của MU và Lazio, chắc chắn MU áp đảo thì khi bạn sở hữu số lượng lớn token MU sau này tức là giá trị bản thân nâng cao trong số hơn 1 tỷ fan MU.
Chủ đề 3: The Merge Ethereum
Host: Sự kiện The Merge dự kiến diễn ra vào tháng 9 sẽ ảnh hưởng như thế nào đến holders ETH ngắn hạn và trung hạn?
Trung Anh: Ethereum chuyển sang PoS sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường crypto trong cả ngắn, trung và dài hạn. Đầu tiên chúng ta sẽ thấy market cap của ETH sẽ giảm bởi số lượng ETH phân bổ đến users tăng mạnh. Đối với Bitcoin thì vẫn còn rất nhiều ví cá voi khủng ẩn danh hoặc không hoạt động thời gian dài nên sự đầu tư dài hạn vẫn liên tục diễn ra, còn Ethereum chủ yếu là miners nên họ cần giao dịch để duy trì hoạt động nên thông tin đều công khai. Lý do mọi người hay nghe ETH chuyển sang PoS để giảm thiểu năng lượng phát thải nhưng theo anh PoS sẽ giúp ETH hoạt động trơn tru, hiệu quả hơn.
Các nhóm miners bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất, họ không thể đào ETH phải chuyển sang đào ETC. Trước đó nhiều nhóm muốn fork ETH ra một coin khác để tiếp tục đào nhưng hiện tại vẫn chưa thành công. Trước đây khi Bitcoin fork ra BCH thì nhóm Bitmain và những pool lớn bên Trung Quốc đẩy giá cho mọi người fomo. Tuy nhiên sau đó không lâu thì giá BCH giảm dần và rất khó để phục hồi trở lại. Trở lại với ETH thì sau khi hợp nhất các miners đào coin không có lời, họ phải liên tục bán ETH, ETC, RVN để duy trì hoạt động và đến lúc phải bán cả coin trong ví thì giá ETH sẽ tiếp tục giảm. Từ đó dẫn đến miners bán máy đào bởi hoạt động này không còn hiệu quả.
Anh dự phóng một kịch bản khác là thị trường sẽ fomo WETH giúp lực lượng miners đủ duy trì hoạt động kinh doanh và tạo ra lợi nhuận nhất định. Khi đó những coin fork sẽ bay mạnh tạo ra tâm lý fomo như thời điểm đầu của BCH. Từ đó giá BTC có thể quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng trong ngắn và trung hạn. Tuy nhiên về dài hạn trong trường hợp này sẽ tạo ra "Mùa đông crypto" xấu hơn cả thời điểm hiện tại.
Host: Sự kiện hợp nhất ảnh hưởng đến phí giao dịch mạng lưới ETH như thế nào?
Thi Nguyễn: Anh đánh giá The Merge sẽ giúp Ethereum cải thiện tốc độ và khả năng xử lý giao dịch. Đối với phí giao dịch thì nó sẽ giảm nhưng không đột ngột mà giảm dần theo thời gian. Quá trình thúc đẩy hệ sinh thái Ethereum có thể diễn ra trong vài năm, từ đó cộng đồng sở hữu địa chỉ ví Ethereum ngày càng lớn.
Host: Sau The Merge mọi người đều mang ETH đi stake để nhận mức APR hàng năm nên lợi nhuận sẽ cao hơn chi phí bỏ ra. Vậy lạm phát ETH ảnh hưởng đến nhà đầu tư như thế nào?
Trung Anh: Anh đánh giá rất cao BNB khi doanh thu cao hơn lạm phát, số lượng BNB lock trong hệ sinh thái này rất ổn định, cộng thêm nguồn thu rất lớn đến từ nhiều trend do Binance dẫn đầu nên giá BNB luôn giữ ở mức cao. Khi ETH chuyển sang PoS thì mức lạm phát chỉ khoảng 0,3 – 0,4%/ năm, rất thấp để thu hút dòng tiền mới. Đó là lúc hệ sinh thái BNB Chain mở rộng thêm nữa, anh dự đoán sẽ có giai đoạn mà vai trò của Ethereum và BNB Chain sẽ tương tự nhau trên thị trường.
Host: Số lượng máy đào được cash out rất nhiều trong thời gian gần đây. Vậy để tiếp tục đào thì những coin nào có thể thay thế ETH?
Trung Anh: Anh dự đoán ETC, ETH fork, RVN và một số dự án khác nữa. Các loại máy đào sẽ chuyên dụng cho những thuật toán nhất định nên để nói máy đào còn sử dụng được lâu dài hay không phải phụ thuộc vào toàn thị trường mining đang khai thác chủ yếu coin nào. Tương lai sẽ có những cơ chế mới phát triển và chúng ta phải chạy theo nó chứ không phải ôm theo quá khứ.
Host: Góc nhìn về lượng tiền đang đổ sang ETC Chain?
Kimble Ngo: Trong vòng hai tuần trở lại đây thì hàng loạt dự án nổ ra trên ETC Chain và thu hút được lượng tiền nhất định. Tuy nhiên để hệ sinh thái ETC mở rộng và giữ chân người dùng thì không duy trì được lâu. Mọi người fomo ETC bởi những thông tin như Bitmain hỗ trợ, lượng lớn miners trên bitcointalk xác nhận chuyển sang đào ETC sau The Merge của ETH. Từ trước đến nay thì ETC chủ yếu đào ra để bán và chưa có use case cụ thể nào. Do đó cộng đồng mới hưởng ứng xây dựng dự án trên ETC Chain nhưng anh đánh giá điều đó sẽ sớm chậm lại. Những chain như thế các bạn chỉ nên chơi xổ số và tránh fomo quá mức.
Trung Anh: Hiện tại số lượng holder ETC rất ít bởi chưa có ứng dụng gì nhiều nhưng khi miners chuyển sang đào ETC là chính thì số holder chắc chắn tăng gấp nhiều lần. Để ETC Chain có thể phát triển thì phụ thuộc nhiều vào đội founder, hỗ trợ các dự án tương tự như hệ sinh thái Fantom lúc ban đầu. ETC phổ biến hơn Dogechain bởi đã niêm yết hầu hết các sàn giao dịch lớn và bridge cũng đơn giản.
Tổng kết
NFT domain của ENS đang được sử dụng và có tính thanh khoản cao nhất. Các bạn có thể tìm hiểu từ bây giờ để tham gia đăng ký sớm domain bnb của Space ID diễn ra vào cuối tháng này.
Binance đang dẫn đầu trend Fan token, hàng loạt token của những đội bóng đá tăng giá liên tục trong 7 ngày gần đây. Tuy nhiên chúng ta cần tìm hiểu và tránh fomo quá mức bởi đây là xu hướng dài hạn cho tương lai.
Sự kiện chuyển sang PoS của Ethereum không những ảnh hưởng đến hệ sinh thái này mà cả thế giới blockchain, chúng ta không nên "chặn tàu" mà hãy quan sát động thái của các cá voi.
Trên đây là toàn bộ phần chia sẻ của các speakers, mọi người có thể để lại bình luận bên dưới để trao đổi thêm. Hẹn gặp lại vào các số Metatalk tiếp theo!
