Những Fan chân chính của Nghệ thuật sáng tạo
Trong bài viết kinh điển “A Thousand True Fans” của tác giả Kevin Kelly, ông đã dự đoán rằng Internet sẽ biến động nền kinh tế của các hoạt động sáng tạo, nghệ thuật:
“Để trở thành một người sáng tạo thành công, bạn không cần hàng triệu người. Bạn không cần hàng triệu đô la hay hàng triệu khách hàng, hàng triệu khách hàng hay hàng triệu người hâm mộ. Để kiếm sống bằng nghề nghệ thuật, bạn chỉ cần có 1000 người hâm mộ thực sự.
Một người hâm mộ thực sự được định nghĩa là một người hâm mộ sẽ mua bất cứ thứ gì bạn sản xuất. sẽ đi 200 dặm để xem bạn hát; sẽ mua các phiên bản cứng và ban mềm và cả bản audio của cuốn sách của bạn; họ cũng sẽ mua những bức tượng nhỏ của bạn,…”.
Tầm nhìn của Kelly là: Internet là người kết nối cuối cùng, tạo điều kiện cho sự bảo trợ của thế kỷ 21. Những người sáng tạo, giờ đây có thể kết nối trực tiếp với những người hâm mộ thực sự của mình, còn những người hâm mộ, sẽ thể hiện tình cảm của mình thông qua hỗ trợ tài chính trực tiếp.
NFT và nghệ thuật trên Internet
Tuy nhiên, khi thời đại Internet phát triển, những người sáng tạo vẫn bị kìm hãm bởi các nền tảng sáng hội – những người trung gian mới, ngăn cản nghệ sĩ với những fan chân chính. Các nền tảng này chèn quảng cáo, các đề xuất thuật toán và hơn hết, họ vẫn là người nắm giữ lại phần lớn doanh thu cho mình.
Tin tốt là Internet đang có xu hướng trở lại tầm nhìn của Kelly. Ví dụ như nền tảng Substack, nền tảng trực tuyến cung cấp cơ sở hạ tầng xuất bản và giúp các tác giả kiếm tiền bằng lượt Subscribe, đã giúp nhiều tác giả kiếm được số tiền lớn hơn rất nhiều so với đi làm thuê.
Và bây giờ, Crypto và đặc biệt là NFT, có thể thúc đẩy xu hướng kiếm tiền “trực tiếp” của những người sáng tạo nội dung. Các nền tảng xã hội tập trung sẽ có thể được dùng để xây dựng cộng đồng, những người sáng tạo, giờ đây đã có nhiều cách để kiếm tiền từ những Fan của họ hơn, dựa vào NFT và các nền kinh tế hỗ trợ tiền điện tử.
NFT là sản phẩm ghi nhận trên Blockchain, đại diện cho bất cứ sản phẩm nghê thuật nào, có thể là tranh, video, nhạc, gif, game, văn bản, meme, code,… . NFT chứa các tài liệu đáng tin cậy về lịch sử và nguồn gốc của những tác phẩm nghệ thuật và có mã đính kèm để thực hiện hầu hết mọi thứ mà các lập trình viên mơ ước (tính năng phổ biến nhất là tính năng đảm bảo thanh toán giữa những người giao dịch NFT).
NFT hiện ngày càng được chú ý và đang trở thành xu thế với các nghệ sĩ. Trong 30 ngày qua, đã có hơn $300 M doanh thu từ NFT:
Tại sao NFT lại tốt cho những người nghệ sĩ
Có 3 lý do quan trọng tại sao NFT, về cơ bản, mang lại tính kinh tế tốt hơn cho những người sáng tạo.
Thứ nhất, loại bỏ được trung gian, nghệ sĩ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn. Với Blockchain, nghệ sĩ kiểm soát hoàn toàn hoạt động kinh doanh của mình.
Thứ hai, NFT tạo nên một kinh tế “phân cấp giá chi tiết”, anh em có thể xem ở hình dưới đây.
- Ở hình đầu tiên, là nền kinh tế đại trà, tập trung sản xuất với số lượng nhiều, giá thành rẻ.
- Ở hình thứ 2 là nền kinh thế tập trung, sản xuất số lượng ít lại và giá thành cao làm cho doanh thu tăng lên. Có thể ví dụ như nền kinh tế của Substack, các nhà sáng tạo sản xuất những nội dung chất lượng và chi phí Subcribe cũng tương đối cao.
- Ở hình thứ 3, là nền kinh tế phân cấp giá, có thể xem là nền kinh tế hoàn hảo, tức là ở mỗi phân khúc giá đều có những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của người dùng. NFT rất dễ dàng phân chia theo giá. Ví dụ như anh em là Fan của giải bóng rổ NBA, có hàng trăm tấm Card NFT về NBA từ $100 K đến chỉ vài $, còn là Fan của Bitcoin? Anh em có thể mua nhiều hay ít tùy thích, tùy vào khả năng và sở thích của bản thân.
⇒ Mức độ chia nhỏ và phân cấp của Crypto và NFT cho phép các nhà sáng tạo chiếm được nhiều phần diện tích hơn dưới đường Demand.
Lí do thứ 3, cũng là lí do quan trọng nhất khiến NFT thay đổi nền kinh tế trong Nghệ thuật sáng tạo, đó là giúp các nghệ sĩ có được người dùng một cách dễ dàng, từ đó giảm chi phí tìm kiếm khách hàng.
Nếu anh em xem Báo cáo tài chính của bất cứ công ty Công nghệ nào ở Mỹ, anh em sẽ thấy phần chi phí cho khách hàng (Customer Acquisition) là rất lớn, đến từ các chi phí Quảng cáo và chi phí cho đội ngũ bán hàng.
Ngược lại, Crypto và NFT đang phát triển rất mạnh mẽ và đang thu hút nguồn vốn lớn, mà không cần bất cứ hoạt động Marketing nào. Bitcoin và Ethereum không cần một tổ chức marketing đằng sau, chúng vẫn được sử dụng, được sở hữu và được yêu thích bởi hàng chục triệu người trên thế giới.
Tương lai của NFT
Dự án NFT có doanh thu cao nhất đến nay, NBA Top Shot, đã tạo ra tổng doanh thu hơn $200 M chỉ trong vài tháng ra mắt, với rất ít chi phí cho việc tiếp thị. Dự án có thể phát triển hiệu quả, vì đem lại trải nghiệm tốt cho người dùng, cho họ cảm thấy như đang là chủ sở hữu của sản phẩm nghệ thuật – họ đang thực sự SKIN IN THE GAME.
Đó chính là sự tiếp thị ngang hàng P2P, do cộng đồng tạo ra, phát triển bởi cộng đồng, tăng tính sở hữu, tạo sự phấn khích cho người chơi.
NFT vẫn còn mới và sẽ còn tiếp tục phát triển. Lợi ích của NFT sẽ tăng khi nên có thêm những trải nghiệm kĩ thuật số được xây thêm, ví dụ như Marketplace, Mạng xã hội, Triển lãm, Game, Thực tế ảo. Cũng có khả năng, các sản phẩm Games hiện nay sẽ thu hút thêm người dùng với việc thêm vào các NFT. Một trong những Game nổi tiếng hiện nay, Fornite, với một nền kinh tế khá phức tạp, đã thêm những Token như V-Bucks, NFT,…
Một ngày nào đó, mọi cộng đồng Internet có thể có nền kinh tế vi mô của riêng mình, bao gồm Non Fungible Token và cả Fungible Token, nơi người dùng có thể sử dụng, sở hữu và thu thập chúng.
Lời kết
Luận để về “1000 Người hâm mộ chân chính” được xây dựng dựa trên những lý tưởng ban đầu của Internet: nơi người dùng và người được kết nối với nhau trên toàn cầu, không bị giới hạn bởi các bên trung gian.
Các nền tảng truyền thông xã hội hiện nay đã bỏ qua tầm nhìn này, nhưng thách thức đang đến với họ, Crypto và NFT cung cấp cho chúng ta một nền kinh tế mới và đầy triển vọng.
Một số nền tảng NFT Marketplace nổi tiếng hiện nay có thể kể đến như OpenSea, Rarible, Unilayer,…
Anh em có thể xem thêm một thế lực mới và tiềm năngtrong thị trường nền tảng giao dịch NFT, đó là Rarible.