Bài viết này sẽ nêu bật một số yếu tố thiết kế bền vững (sustainable design) hơn được sử dụng trong các game NFT hiện có và ý nghĩa của chúng đối với từng nền kinh tế trò chơi. Các game thường được đề cập trong các ví dụ ở đây, chẳng hạn như Splinterlands và Gods Unchained, là một số game NFT hoạt động lâu nhất và là bằng chứng cho thấy những thiết kế này có thể có tác động có ý nghĩa khi nói đến tính bền vững. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các yếu tố thiết kế được đề cập ở đây không phải là yếu tố bền vững duy nhất hiện đang được tận dụng, bên cạnh đó vẫn còn các yếu tố sáng tạo.
NFT > Token
Nhìn chung, các game tập trung nhiều hơn vào NFT như là vật phẩm mua và thưởng chính (kiếm và giao dịch) thay vì mã thông báo đã tăng tính bền vững.
Các game này cũng có xu hướng tập trung vào nhu cầu dựa trên game hơn là việc thu lợi nhuận dựa trên token bởi thu lợi nhuận dựa trên token là phương phấp bán và thưởng rất một chiều. Việc có nhiều loại NFT (như các card sưu tầm hay trading card), chẳng hạn như Axies, cho phép phân bổ giá trị theo cách hiệu quản hơn so với một loại duy nhất.
Splinterlands và Gods Unchained là những ví dụ điển hình về về các game sưu tầm card (Trading Card Games – TCG) bền vững, được hỗ trợ bởi NFT. Cả hai game này đều có token, nhưng động lực chính là tái đầu tư vào NFT với việc bán NFT đóng vai trò như một cơ chế giao dịch để mua (hoặc thuê) các card mong muốn khác. Trái ngược với Axie Infinity, chỉ yêu cầu 3 tổ hợp NFT, các TCG khuyến khích sở hữu nhiều NFT ở các mức độ và độ hiếm khác nhau, điều này làm tăng thêm khả năng thu thập của game. Thường có các yếu tố thiết kế game gây áp lực cho người chơi để họ phải chơi với nhiều loại và sẽ hạn chế phần thưởng dựa trên đó.
Các loại game này cũng không cung cấp hệ thống nhân giống không giới hạn để mint NFT vô thời hạn và tạo ra cung vượt quá cầu. Các card được phát hành làm phần thưởng có giới hạn và giá trị thấp, nhằm mục đích sử dụng trong game hơn là giao dịch và các card khác thường được mint tùy ý từ các “booster pack” đã mua. Khi các booster pack được sử dụng hết, các thẻ sẽ mint đúc và nguồn cung trên mỗi bộ card thường cố định, điều này có thể tạo ra sự khan hiếm và tăng nhu cầu. Mỗi bộ card thường có sẵn một số lượng cố định. Khi booster pack được sử dụng hết, các card sẽ không còn được in nữa. Điều này không chỉ đặt ra giới hạn về số lượng NFT card có sẵn mà còn dẫn đến việc tăng giá trị khi nguồn cung card hữu ích trên thị trường ngày càng giảm.
Thị trường NFT Splinterlands
Hệ thống quy tắc thay đổi khuyến khích đa dạng hóa NFT
Hệ thống pool phần thưởng
Nhiều game như Axie Infinity đưa ra một phần thưởng cố định cho việc chơi / chiến thắng mà không ngăn chặn lạm phát nguồn cung khi số lượng người chơi tăng lên. Thay vào đó, nhiều game đã bắt đầu triển khai các hệ thống như pool phần thưởng, trong đó người chơi được trả một phần thưởng bán cố định hàng ngày. Điều này cho phép game kiểm soát khoảng bao nhiêu token phần thưởng có thể được đúc hoặc phân phối và tính linh hoạt trong pool phần thưởng.
Splinterlands mặc định có 1 triệu token có sẵn trong pool mỗi ngày, nhưng sẽ điều chỉnh (tăng hoặc thu nhỏ) kích thước pool dựa trên giá token với mức chốt nhẹ là 0,001 USD. Làm như vậy cho phép nguồn cung có sẵn thử và mở rộng quy mô động. Mặc dù hệ thống không trực tiếp giải quyết lạm phát theo nghĩa là burn token, nhưng giá của nó vẫn ở mức thấp trong hơn 6 tháng. Ngoài ra, có một số biến số xác định số tiền người dùng có thể kiếm được từ pool này, bao gồm số trận chiến đã xảy ra trong 24 giờ qua, lợi nhuận cá nhân giảm dần (số tiền nạp theo thời gian) và tiền thưởng dựa trên chi tiêu.
Gods Unchained sử dụng hệ thống chia tỷ lệ trong hệ thống phần thưởng hàng tuần "Weekend Ranked". Thay vì kiếm điểm ngay sau trận đấu, người dùng tích lũy điểm trong suốt thời gian cuối tuần. Sau cuối tuần, người chơi sẽ nhận được một phần của tổng phần thưởng tương ứng với số điểm đã đạt được. Tổng tỷ lệ tăng hoặc giảm dựa trên số lượng người chơi so với tuần trước. Hệ thống giới hạn giới hạn trên và giới hạn dưới của pool giải thưởng để tránh việc người chơi bóp méo phần thưởng quá nhiều khi họ tham gia hoặc rời đi.
Pool phần thưởng weekend ranked của Gods Unchained
ICE Poker sử dụng một hệ thống khác với pool nhưng vẫn kết hợp mở rộng quy mô dựa trên cách người chơi chơi mỗi ngày. Phần thưởng token hàng ngày mà người dùng nhận được bao gồm hai phần:
Đầu tiên, số tiền thưởng cơ bản, được tích lũy bằng cách hoàn thành các thử thách hàng ngày với độ khó khác nhau (và các yếu tố khác)
Thứ hai, hệ số nhân trên số tiền cơ bản này, có thể dao động từ 0,05x đến 2 lần tùy thuộc vào xếp hạng phần trăm hàng ngày của người dùng trong lợi nhuận ròng.
Hệ số nhân này được tính dự trên vị trí của người dùng trên Leaderboard "score" trong ngày so với tổng poker chip mà người dùng dành được từ những người chơi khác trong metaverse. Vì không có giới hạn phần thưởng/pool phần thưởng cố định, game mở rộng nguồn cung cấp được phân bổ dựa trên tổng số người chơi. Một thực tế là giá hiện tại của token phần thưởng của ICE Poker đang ở mức thấp nhất mọi thời đại, nhưng điều này phần lớn là do số lượng phần thưởng cơ bản tăng hoặc giảm tuyến tính với số lượng người chơi.
Về lâu dài, đúng là các nền kinh tế bền vững không thể trả nhiều giá trị phần thưởng cho người chơi hơn giá trị họ được mang vào game và các bên bên ngoài. Hệ thống gộp phần thưởng thông minh được phát minh để giới hạn giá trị phần thưởng do nhà phát triển game trả, nhưng nếu không có giá trị đáng kể từ người chơi và các bên bên ngoài thì hệ thống thiết kế sẽ vô ích.
Hệ thống độ bền (durability) NFT
Nhiều game coi việc mua hoặc mint NFT như một dòng giá trị vào hệ thống kinh tế của trò chơi. Nhưng cách này thường không giới hạn trong một khoảng thời gian nhất định. Tại một số thời điểm, người mua NFT sẽ vượt quá điểm hòa vốn (break-even point) và nó sẽ tạo ra lạm phát khi NFT được mua với số lượng lớn.
Một số game giới hạn và đánh thuế thu nhập từ NFT bằng cách sử dụng hệ thống "durability" mô phỏng ý tưởng về sự hao mòn hoặc giảm dần lợi nhuận
Thông thường, những NFT kép đóng vai trò như một mặt hành tiêu dùng để khi durability thu nhập bị cạn kiệt, người chơi vẫn có thể sử dụng và tận hưởng những hàng tiêu dùng này. Thật không may, chi phí "repair" mà được thực hiện vô thời hạn hoặc không tăng theo thời gian (tương tự như cách chi phí breeding làm) vẫn có thể góp phần gây ra lạm phát vô thời hạn.
Cũng có khả năng người chơi sẽ phải trả nhiều tiền hơn để sửa chữa NFT so với số tiền họ kiếm được sau khi sửa chữa và trước lần sửa chữa tiếp theo, có nghĩa là chỉ những người chơi có kỹ năng mới có thể kiếm đủ tiền để “sửa chữa”, do đó giảm bớt áp lực lạm phát. Nhưng đây chỉ là suy đoán, vì cơ chế sửa chữa này vẫn chưa được thực hiện trong môi trường thực tế.
game Netmarble sắp tới, Golden Bros đã bán trước tất cả NFT trang phục nhân vật trước khi ra mắt sớm. Các NFT này có thể giới hạn lợi nhuận theo một số cách khác nhau:
Đầu tiên, người chơi chỉ có thể kiếm được từ một số trận đấu cố định mỗi ngày.
Thứ hai, chúng cần được sửa chữa sau một khoảng thời gian và điều này làm chìm một số token kiếm được
Cuối cùng, có một giới hạn về số lần chúng có thể được sửa chữa, điều này hạn chế số tiền tối đa có thể kiếm được
Số tiền kiếm được cũng sẽ khác nhau tùy thuộc vào game có thắng hay thua, vì vậy thu nhập hàng ngày của người chơi có thể không đạt giá trị tối đa. Và Golden Bros cung cấp durability không giới hạn trong thời gian đầu trải nghiệm. Điều này nhằm khuyến khích những người chơi sớm đạt được điểm hòa vốn trước khi game được phát hành rộng rãi. Tất nhiên, số lượng phần thưởng này vẫn được kiểm soát bởi hệ thống năng lượng và có một số lượng NFT giới hạn.
Thetan Arena cũng sử dụng một hệ thống tương tự, nhưng nó không có chi phí sửa chữa. Số lượng trận đấu hàng ngày cho mỗi NFT là cố định, cũng như tổng số trận đấu mà NFT có thể tham gia trong suốt thời gian tồn tại của nó. Số tiền kiếm được vẫn thay đổi dựa trên hiệu suất (vì vậy không thể dự đoán được lợi nhuận chính xác), nhưng có thể dự đoán phần thưởng tối đa do NFT đó tạo ra. Tuy nhiên, tiềm năng lợi nhuận tổng thể trong một game thường là hòa vốn và có khả năng bị lỗ ròng.
Giải đấu
Các giải đấu có tổng chi phí tham gia vượt quá giá trị của pool giải thưởng là cách tốt để loại bỏ đồng thời loại bỏ nguồn cung và phân phối phần thưởng dựa trên kỹ năng. Không chỉ vậy, các giải đấu, vốn luôn tồn tại trong các trò chơi, đóng vai trò như một hình thức đầu tư mà phần lớn người tham gia dự kiến sẽ bị âm ròng. Có nhiều cách khác nhau để triển khai các hệ thống phần thưởng trong các giải đấu, chẳng hạn như “hệ thống nồi”, theo đó các game cắt giảm chi phí tham gia hoặc phân phối phần thưởng dưới dạng token khác hoặc dưới dạng NFT/cosmetic.
Ngoài ra, các giải đấu không yêu nhiều hơn hai người chơi, vì hệ thống PvP đã là một mô hình hoàn chỉnh trong đó hai người chơi trả phí tham gia và người chiến thắng nhận tất cả phần thưởng sau khi trừ một khoản phí để loại bỏ một số token khỏi lưu thông. Những hệ thống này cần hỗ trợ nhiều cấp độ kỹ năng khác nhau và cung cấp cho người tham gia hy vọng rằng họ có thể đạt đủ cao để kiếm được, ngay cả khi thua cuộc phần lớn.
Một trạng thái lý tưởng nơi tất cả phí tham gia giải đấu được burn và có đủ động lực cho các giải thưởng để thỏa mãn nhu cầu của người chơi
Splinterlands có một hệ thống giải đấu tích hợp cho cả các giải đấu do người chơi và nhà phát triển điều hành. Hơn hết, người chơi có thể đặt chi phí tham gia, pool giải thưởng, yêu cầu đầu vào và các quy tắc tùy chỉnh khác nhau gồm tổng số người chơi và quy tắc cạnh tranh của riêng họ. Điều thú vị là các giải đấu do người chơi điều hành thường là những giải đấu quảng cáo cho các nhà tài trợ hoặc người phát trực tuyến như một sự kiện hướng tới cộng đồng.
Giải đấu Splinterlands
Crypto Raiders gần đây đã tổ chức một giải đấu "Perma Death" với 64 người chơi, mỗi người trong số họ cần có một NFT mới để chơi. Chỉ 16 người chơi hàng đầu mới được trả tiền và NFT của 48 người chơi còn lại sẽ bị burn. Đây là một ví dụ tuyệt vời về việc sử dụng NFT như một chi phí cố định, đặc biệt là đối với một game có việc đúc NFT mới được kiểm soát rất chặt chẽ. Các game có breeding (nhân giống) chưa được khai thác nên xem xét các sự kiện như giải đấu Permadeath để khuyến khích burn NFT.
Skyweaver có một "conquest mode", quy định rằng người chơi có thể kiếm được phần thưởng sau khi đạt được một số trận thắng nhất định. game tính phí 1,50 USD (USDC) hoặc card NFT bạc làm phí tham gia với phần thưởng từ 0 (nếu người chơi thua ván đầu tiên) đến thẻ bạc/vàng, tùy thuộc vào thành tích của người chơi. Vì đây là một chế độ chơi PvP, điều này có nghĩa là một số người chơi có thể không kiếm được bất kỳ thu nhập nào từ phí tham gia, nhưng ở một mức độ nhất định có thể đạt được sự cân bằng kinh tế của thẻ bạc (NFT có thể giao dịch) cũng như mang lại doanh thu bổ sung. Đây là một ví dụ điển hình khác về việc sử dụng/burn NFT để giúp kiểm soát nguồn cung.
ICE Poker cũng sẽ tổ chức các giải đấu thông qua chế độ giải đấu Sit-n-Go sắp tới, nơi các token sẽ được burn làm phí tham gia và người chơi sẽ nhận được nhiều phần thưởng khác nhau, chẳng hạn như: governance token được stake, cosmetic, NFT, vé tham dự giải đấu miễn phí trong tương lai.
Ngoài việc burn token thông qua phí tham gia, ICE Poker cũng đang thử nghiệm durability của các giải đấu NFT. Nếu chế độ chơi mới này có thể hoạt động thành công như một người thu thập token, cung cấp lối chơi cạnh tranh hơn và staking cao hơn, tìm ra con đường nhanh hơn để để có quyền sở hữu người chơi, thì nó sẽ đánh dấu một chương mới trong sự phát triển của ICE Poker.
Chế độ ICE Poker SNG
Trong Golden Bros, người chơi có thể tham gia các sự kiện battle royale bằng cách trả phí tham gia và chỉ người chiến thắng trong các vòng này mới nhận được phần thưởng. 50% tổng phí tham dự được burn và người chiến thắng cuối cùng giành được gấp 5 lần phí tham gia. Điều này tạo đủ động lực cho người chơi để tham gia cá sự kiện đó. Ngoài ra, những người chơi không có NFT cũng có thể tham gia, như vậy làm tăng hiệu quả của cơ chế này
Pay-to-win được cân bằng
Yếu tố phụ của cơ chế pay-to-win đã thành công trong việc thúc đẩy tăng trưởng doanh thu trong các game F2P, đặc biệt là các game di động và đã được các game như thể loại TCG chấp nhận phần nào. Chìa khóa ở đây là giữ cho những lợi thế tối thiểu hoặc tạm thời này tiếp tục đòi hỏi kỹ năng hoặc kiến thức để tận dụng tốt. Cơ chế pay-to-win được thực hiện thông qua doanh thu game không chỉ khuyến khích người chơi tái đầu tư doanh thu vào game mà còn tạo ra nhiều nhu cầu mua token hơn, giúp thu nhập cao hơn. Với một hệ thống cho phép thu nhập từ đầu tư, người chơi luôn có cách để nhận được lợi ích, đảm bảo một game công bằng hơn.
Nâng cấp card Splinterlands
Giống như hầu hết các CCG, Splinterlands cho phép người dùng chỉ cần mua các card mạnh nhất trong game từ những người chơi khác. Có rất nhiều yếu tố cân bằng ở đây để giảm thiểu lợi thế, chẳng hạn như có các quy tắc khác nhau cho mỗi trận đấu loại trừ các thẻ và ngăn người chơi dựa vào các thẻ mạnh. game cũng có các giải đấu kiểm soát mức độ sức mạnh của thẻ và yêu cầu cấp độ để vào trò chơi. Việc có một bộ cân bằng như vậy sẽ khuyến khích người chơi mua cả những thẻ mạnh và nhiều loại thẻ hơn.
Ví dụ, trong game Axie Infinity, các mức giá khác nhau của Axie kết hợp với "metas" chi phối khiến giá Axie có lợi cho cả hai bên. Điều này, kết hợp với các thay đổi trong Origin sẽ khuyến khích nâng cấp các bộ phận cơ thể và rune/charm, như vậy khuyến khích người chơi quay lại để có thêm lợi nhuận và tiền mặt. Trên hết, các nhà phát triển cũng đã thêm các yếu tố để khuyến khích sự phát triển của các Axies khác nhau, giới thiệu nhiều bộ sưu tập hơn cho Axies.
Trong Golden Bros, người chơi có thể sử dụng token trong game để mua các chest (rương) chứa điểm nâng cấp cho nhân vật. Các điểm nâng cấp này chỉ có thể được tìm thấy trong các chest và cho phép người chơi tăng chỉ số cho nhân vật của họ. Ngoài ra, người chơi có thể cải thiện chỉ số của nhân vật của họ mỗi mùa bằng cách trả phần thưởng trong trò chơi. Điều này tạo ra mô hình pay-to-win, vì người chơi có thể cải thiện nhân vật của mình bằng cách đầu tư tiền tệ fiat để mua chest và boost, tuy nhiên việc trả tiền là không cần thiết vì người chơi cũng có thể kiếm/mua chest và boost bằng cách chơi tốt.
F2P không có P2E
Cho phép người chơi chơi game miễn phí nhưng không thể kiếm được tiền (hoặc doanh thu rất ít) là một cách tuyệt vời để tăng mức độ tương tác với game mà không phá vỡ nền kinh tế. Việc có những người chơi miễn phí, không kiếm tiền cũng làm tăng đối thủ cho những người chơi trả tiền. Đảm bảo game đủ thú vị để chơi mà không cần kiếm tiền là một bước quan trọng để tạo ra một nền kinh tế giảm phát nói chung để có thể khiến người chơi chi tiêu mà không thu nhập. Cách tốt nhất để đánh giá nhu cầu của người chơi thuần túy đối với một game là đánh giá xem liệu người chơi có sẵn sàng bỏ thời gian và tiền bạc vào game ngay cả khi họ không có tiềm năng thu nhập hay không – F2P mà không có P2E.
Skyweaver là một game kiếm tiền hoàn toàn miễn phí tập trung vào việc kiếm card không thể giao dịch để mở rộng bộ sưu tập. game cũng cho phép mua/bán thẻ cũng như kiếm thẻ có thể giao dịch thông qua bảng xếp hạng hàng tuần và các sự kiện giải đấu trả phí. Trọng tâm của game là để giải trí hơn là mua/bán card NFT trên thị trường.
Golden Bros hoàn toàn miễn phí và người chơi có thể tải xuống trên App Store và Google Play Store. Người chơi chỉ cần mua NFT nếu muốn kiếm thu nhập cao hơn. Điều này mở đường cho các studio game truyền thống khác bước vào không gian Gamefi, vì các nhà phát triển có thể thêm các tính năng này vào các game hiện có.
Gods Unchained là một game kiếm tiền miễn phí với mức thu nhập tối thiểu, hầu hết thu nhập là từ card không phải NFT. Phần lớn thu nhập tập trung vào sự kiện xếp hạng cuối tuần, vì vậy phần còn lại của tuần sẽ là để giải trí hoặc kiếm các card “soulbound” để cải thiện trò chơi. Ngoài ra vẫn còn có một cách để mint card NFT là sử dụng các bản sao và một số token hoạt động như một vật chứa.
Splinterlands cũng miễn phí. Nhưng nếu người chơi muốn kiếm tiền, trước tiên họ phải bỏ ra ít nhất 10 USD. Thu nhập giảm dần khi người chơi chơi, nhưng vẫn có thể xếp hạng. Bằng cách này, người chơi có sự cân bằng giữa chơi và kiếm tiền.
Axie Infinity Origins đang tung ra các game F2P với Axie mới bắt đầu và cho phép người chơi tập trung vào việc thưởng thức game mà không phải kiếm tiền.
Cosmetic (Vật phẩm trang trí)
Cho phép người chơi tăng cường giao diện game mà không ảnh hưởng đến thu nhập của họ có thể thúc đẩy người chơi tiếp tục kiếm tiền. Tuy nhiên, trừ khi game đã có thương hiệu lớn hoặc cơ sở người chơi cao, thì giao diện sẽ không phải là nguồn doanh thu chính cho trò chơi. Chỉ những người hâm mộ mạnh mẽ và những cá voi trong game mới chi nhiều tiền cho cosmetics, vì vậy nó cần được tích hợp tốt vào game và có chiều sâu/bề rộng đáng kể để thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.
Metaverses, cũng như các game có yếu tố metaverse như ICE Poker (Decentraland), Rumble Kong League (Sandbox) và Otheride, tạo cơ hội cho giao diện game phát triển. Khi người chơi có thể thể hiện mình trong thế giới kỹ thuật số ảo thông qua các giao diện, họ có thể dễ dàng thể hiện gu thời trang cá nhân của mình thông qua các vật phẩm trang trí dưới dạng quần áo, phụ kiện. Ở cấp độ cá nhân, người dùng sẽ có thể tạo các giao diện được kết nối với và đại diện cho chính họ. Trong các game metaverse, cosmetic có thể được sử dụng làm cơ chế phần thưởng và nhà phát triển có thể quyết định xem phần thưởng đó có có sẵn hay không.
Công dân của Decentraland khoe các loại cosmetic
Splinterlands cũng đã giới thiệu các skin card mà người chơi có thể thể hiện. game này cũng giới thiệu card vàng lá giúp tăng thu nhập và đây cũng là một loại card có tính linh hoạt cao. Nâng cấp giao diện game có thể tăng đáng kể chi tiêu trong lĩnh vực này.
Tóm lại
Đổi mới thiết kế game NFT bền vững đã trải qua một chặng đường dài và tiếp tục cải thiện mỗi tuần. Tuy nhiên, chỉ kết hợp một hoặc nhiều yếu tố này vào một game không tự động dẫn đến một nền kinh tế ổn định, vì có nhiều yếu tố khác quyết định tính bền vững của trò chơi. Không có định nghĩa rõ ràng về những gì tạo nên một nền kinh tế bền vững. Và nhiều game vẫn chưa bước vào không gian NFT. Một khi người chơi thoát khỏi sự phấn khích và mới lạ ban đầu của game Web3, điều duy nhất khiến họ gắn bó và sẵn sàng chi tiêu là vòng lặp game gây nghiện.
