Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về thế giới NFT, các tổ chức tự trị phi tập trung và cách chúng có thể hưởng lợi từ nhau.
Trong mắt nhiều người, dự án CryptoPunks ra mắt vào năm 2017 là một thứ ngớ ngẩn. Chúng chỉ là những tấm hình có kích thước 128 X 128 pixel. Ai lại quan tâm đến thứ đó? Những tác phẩm mã hóa trên không thu hút được nhiều sự chú ý cho đến khi Gary Vee có một cuộc gọi với những người có tầm ảnh hưởng trên thị trường NFT, cho biết, "CryptoPunks có sức mạnh to lớn, hãy thu thập thật nhiều NFT này". Họ bắt tay với nhau thâm nhập thị trường NFT, làm lũng đoạn và tự nâng giá trị sản phẩm.
Bộ sưu tập Bored Apes được trình làng đúng vào khoảng thời gian Gary khởi động dự án của mình. Họ đã tập hợp những nhân vật có tầm ảnh hưởng sâu rộng và nói rằng, "Hãy thu thập những NFT này". Tất cả đều nhanh tay mua lại những tác phẩm đó, giá cả tăng lên theo thời gian, ban đầu giá sàn chỉ khoảng 2 ETH. Hồi đó, đó là một con số rất lớn! Bây giờ, trên thị trường, chúng có giá khoảng 80 ETH. Đội ngũ sáng tạo các bộ sưu tập CryptoKitties, CryptoPunks và Bored Apes đều kiếm được khoản lợi nhuận kếch xù.
Một cuộc trò chuyện với Gary vào đầu năm 2021, giai đoạn anh ấy đang cân nhắc đến NFT, Gary đã đề xuất về việc khởi chạy trên Wax, một blockchain dành riêng cho NFT. Nó giống như WalMart nhưng dành cho NFT. NFT trên Wax rẻ hơn nhiều so với Ethereum. Gary sẽ tiếp tục làm nên một điều phi thường khi tự mình huy động được 90 triệu USD trên nền tảng ETH.
Nhiều người coi NFT như những hình ảnh đơn thuần; chúng chỉ là ảnh JPEG, không khác gì ảnh chụp màn hình. Nhưng NFT còn nhiều hơn thế, bởi vì chúng thực sự có thể mở ra những chân trời mới cho bạn. NFT đại diện cho cấp độ quản lý quyền kỹ thuật số tiếp theo. Về cơ bản, NFT có thể là video, hình ảnh, văn bản, âm thanh, liên kết, AR, VR, video 360 độ và chúng có thể là sự kết hợp của tất cả những thứ đó. Chúng có thể giúp ta chiêm ngưỡng những địa điểm nhất định dựa trên vị trí địa lý.
Ngoài ra, NFT còn có tính tiện ích cao. Nếu bạn có NFT này trong ví và bạn có thể chứng minh rằng nó là của bạn, bạn có thể tiếp cận với những ca sĩ hạng A. Nhờ vào NFT, bạn có thể đổi điểm khách hàng thân thiết. Nếu một ban nhạc đến thị trấn của bạn, họ có thể trao tặng bạn một vài món quà, giúp bạn có những trải nghiệm mới mẻ.
NFT về cơ bản là một hợp đồng thông minh được lập trình để có thể làm bất cứ điều gì bạn tưởng tượng được. Nó không chỉ là JPEG – đó là bằng chứng về quyền sở hữu rằng một món hàng là của bạn. Nhưng đó vẫn chưa là điểm nổi bật nhất của NFTs.
Khi bạn có NFT, bạn trở thành một phần của cộng đồng những người sở hữu những NFT độc nhất này. Bạn có thể truy cập vào blockchain và theo dõi mọi người. Hơn nữa, ta có thể chia sẻ lợi nhuận trong các pools. Daos chính là những tổ chức thực hiện quy trình trên hiệu quả nhất.
DAOs là gì
DAO là một tổ chức tự trị phi tập trung, không nhân viên, không ông chủ, không trụ sở chính (địa điểm thực tế), không có nơi nào hay người nào để bạn có thể gọi đến và phàn nàn.
Dao hoạt động bằng code máy tính. Giả sử có ba thành viên trong DAO thì mỗi người đều có quyền bỏ phiếu và tham gia vào DAO, bởi vì chúng ta nắm giữ NFT. Không phải mọi DAO đều cần NFT, tương tự không phải mọi DAO đều cần token mã hóa. Khi bạn có X số lượng token thì bạn cũng sẽ có mức quyền biểu quyết tương đương. Ngoài ra, nếu bạn có một lượng NFT nhất định, bạn cũng có thể nắm trong tay quyền biểu quyết phù hợp. Đó là một phương pháp bỏ phiếu hoàn hảo để điều hành một tổ chức chưa từng có trước đây.
Những tổ chức này sẽ không chỉ có ba người trong đó. Chúng sẽ có hàng ngàn người tham gia. Nếu bạn sở hữu một NFT độc nhất trong một tổ chức như vậy, bạn sẽ nắm giữ nhiều quyền biểu quyết hơn, điều này sẽ tương quan với lượng NFT nắm giữ của bạn. Các DAOs sẽ hoạt động hoàn toàn khác với hệ thống phân cấp tổ chức truyền thống, từ dưới lên có một nhân viên, một người quản lý, một giám đốc, một phó chủ tịch, một CEO và có lẽ là một chủ tịch. Trong DAO, những khái niệm đó không hề tồn tại.
DAO là một tổ chức được quản lý bởi mã token thay vì các nhà lãnh đạo. Đó là một sự thay đổi mô hình khi trên thực tế, chính những thuật toán và hợp đồng thông minh sẽ thay thế cho các cấu trúc công ty truyền thống đó. Những tổ chức ấy hoạt động theo nhiều cách khác nhau; đó là chuyện tất yếu.
Hợp đồng thông minh nên được tự động hóa và thực thi các quy tắc nhất định. Ví dụ: hợp đồng thông minh có thể hữu ích nếu bạn là một freelancer đang cố gắng hoàn thành công việc cho khách hàng. Điều gì sẽ xảy ra nếu, khi công việc được hoàn thành, hợp đồng thông minh tự tạo ra, thực thi và bạn được thanh toán ngay lập tức. Nếu so với việc phải đợi 30 ngày để kê khai sổ sách rồi sau 30 ngày nữa, bạn mới nhận được khoản tiền thực sự, điều trên chắc chắn tuyệt vời hơn rất nhiều.
Hiện tại, nền tảng lớn nhất cho NFT và DAO là Ethereum. Bạn có thể tạo mã dựa trên bất cứ điều gì bạn viết trong hợp đồng và tiếp tục thực hiện những bước tiếp theo. Đặc biệt, giúp loại bỏ nhiều vấn đề gặp phải trong lĩnh vực kỹ thuật số. Nó loại bỏ nhu cầu về sự tin cậy và trung gian. Hầu hết các doanh nghiệp sẽ muốn thực thi một số loại hợp đồng thông minh trong doanh nghiệp.
Sẽ không có gian lận trong một DAO vì nó nằm trên blockchain và được lập trình thành mã. Chúng ta biết ai đang nắm NFT hoặc mã token nào và phiếu bầu tương ứng. Không thể phủ nhận được, đó là điều không thể tin được. Đây chính là tương lai của việc bỏ phiếu trong các tổ chức.
Một chiếc xe không người lái giống như một DAO. Nó tự hành, tự lái quanh thị trấn, bạn có thể yêu cầu nó đi đến một địa điểm nhất định. Nó sẽ làm theo chỉ dẫn và giám sát con đường để giữ cho bạn an toàn – tất cả đều được quản lý bằng mã. Miễn là bạn không làm gì sai trong mã của mình, nó sẽ thực thi những gì bạn đã đề xuất. DAO sẽ quản lý cộng đồng cho các dự án NFT. Bạn có thể cộng tác và đóng góp cho dự án.
Nếu bạn định tạo một DAO, hãy đảm bảo rằng bạn có khuôn khổ quản lý pháp lý phù hợp. Công ty Andreessen Horowitz có một khung pháp lý DAO mà bạn có thể học hỏi.
Roadmap là gì?
Roadmap rất quan trọng nếu bạn chỉ đang tạo một loạt những NFT và tác phẩm nghệ thuật trông bắt mắt, thì sẽ ít người quan tâm. Roadmap giúp mọi người trông thấy kế hoạch dài hạn cần thiết, thể hiện sự đầu tư và quan tâm của đội ngũ phát triển đối với dự án. Rất nhiều bộ sưu tập NFT chỉ tập trung vào việc thu lợi nhanh chóng, mọi người thấy những người khác kiếm được hàng triệu USD trên NFT, họ cũng muốn được hưởng lợi và rồi họ lại thoát khỏi dự án. Điều đó gây nên những tiếng không tốt cho cộng đồng.
Một roadmap đúng sẽ phải đưa ra lộ trình từng quý, từng năm mà bạn sẽ thực hiện. Trong Q1, chúng tôi đang làm điều này. Trong quý 2, chúng tôi sẽ hoàn thành được điều kia. Bạn sẽ không tin được những gì chúng tôi sẽ đạt được vào năm 2023 đâu. Trình bày rõ ràng những mục tiêu bạn hướng tới sẽ giúp cộng đồng, bạn đang thực sự nghiêm túc và đây không phải là một trò lừa đảo. Đôi khi các dự án trông rất hợp pháp, thu hút được lượng lớn khán giả, bán sạch tác phẩm và chẳng mang lại kết quả gì. Họ cầm tiền của nhà đầu tư và bỏ trốn. Đó là những dự án "qua cầu rút ván" và chúng thật kinh khủng. Các dự án NFT lớn vào năm 2022 sẽ phải có roadmap đàng hoàng.
Trong tương lai, các dự án sẽ không chỉ có mỗi roadmap mà còn có tiện ích vượt ra ngoài các tác phẩm nghệ thuật. Chúng ta đã bắt đầu trông thấy những NFT có tiềm năng tốt hơn so với các thế hệ đầu tiên. Ví dụ, concept phát triển NFT sao cho phù hợp với metaverse đang được chú ý tới. Và giống với những dự án NFT trước đây, chúng sẽ không đơn giản chỉ là một bức hình đại diện.
Lời nhắn nhủ đến những nhà đầu tư
Nếu bạn là nhà đầu tư, chỉ nên đầu tư vào các dự án NFT của đội ngũ bạn nắm rõ thông tin về họ. Bạn có thể truy cập hồ sơ mạng xã hội của từng thành viên trong nhóm và tìm kiếm công khai về những thành tựu đạt được trong quá khứ. Nhiều đội ngũ phát triển vẫn ẩn danh và không đưa hình đại diện thật, bạn cần kiểm tra kỹ về họ.
Cho dù bạn đứng ở vị thế nào, một nhà phát triển tung ra một tác phẩm NFT hay là người đầu tư, bạn không cần phải biết về mọi NFT ngoài kia. Tuy nhiên, yếu tố lòng trung thành và quyền sở hữu trên có thể thu hút nhiều khán giả hơn và bạn sẽ không muốn bỏ lỡ cơ hội quý giá này.
TRAVIS WRIGHT
