Các giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum:
• Sự thành công của các dự án DeFi trưởng thành như Uniswap đã dẫn đến tình trạng tắc nghẽn trên mạng Ethereum.
• Chuỗi Beacon Ethereum được ra mắt vào tháng 12 năm 2020, nhưng Ethereum 2.0 vẫn còn một quãng đường dài phía trước.
• Các giải pháp mở rộng Layer 2 như Rollup, được chấp nhận bởi Vitalik, đã trở thành giải pháp tính mở rộng tiềm năng nhất cho Ethereum trong tương lai gần.
• Có hai cách để tăng cường tính mở rộng trên blockchain: Layer 1 và Layer 2.
• Layer 2 thay đổi cách người dùng tương tác với blockchain bằng cách thực hiện các giao dịch trong các giao thức off-chain để xác minh giao dịch off-chain.
• Dịch vụ quan trọng nhất của Layer 2 là kết nối các ứng dụng và Layer 1, đảm bảo tính phi tập trung.
• Layer 2 cần giải quyết chi phí phát triển để giảm chi phí sử dụng mạng và khó khăn trong việc phát triển.
• Đến Q1 năm 2021, thị trường Layer 2 đã đạt được tiến bộ đáng kể, với các giải pháp kỹ thuật được chia thành kênh trạng thái, sidechain, Plasma và Rollup.
Cập nhật mới nhất về Giải pháp Scale Layer 2 cho Ethereum
• Matters Lab dự định ra mắt mạng thử nghiệm công khai (Testnet) phiên bản 2.0 vào tháng 5, sử dụng công nghệ zk-Rollup.
• Hermez Network đã ra mắt mainnet để xử lý giao dịch hiệu quả.
• Aztec đã phát hành phiên bản 2.0 trên mainnet Ethereum, cung cấp các dịch vụ Rollup về bảo mật cho ETH. Aztec 2.1 sẽ giới thiệu các tài sản mới bao gồm WBTC, BAT, AAVE và DAI vào Rollup trong tương lai gần.
• Offchain Labs sẽ từ bỏ bằng sáng chế của mình cho các dự án sử dụng Optimistic-Rollup, khi Arbitrum phát hành phiên bản thử nghiệm thứ tư, là ứng cử viên hàng đầu cho mainnet.
• Polygon, trước đây là Matic Network, sử dụng khung Plasma và đã được Aave ưa chuộng cho giải pháp scale Layer 2.
• Dự án hard fork của Optimistic-Rollup, MetisDAO, đã trải qua tài trợ và tổ chức một cuộc phát hành NFT.
• Mạng Celer, sử dụng công nghệ state channel, đã triển khai mạng thử nghiệm giải pháp scale DeFi Layer2.finance và phát hành một cuộc thi thử nghiệm trên Ropsten.
• Giao thức Hop, một ứng dụng chuyển tiền giữa Rollups, hiện đang được kiểm định và dự kiến sẽ được triển khai sớm với hỗ trợ cho các giải pháp như Optimism, xDai, Polygon và Arbitrum.
• Connext đã phát hành phiên bản thử nghiệm của cầu xDai-Polygon, cho phép người dùng chuyển đổi Dai trên xDai và Polygon thông qua ứng dụng chuyển đổi Rollup chéo dựa trên kênh trạng thái.
3. Project Introduction – MetisDAO
Metis là một giao thức mở rộng Layer 2 sử dụng Optimistic Rollup và tích hợp các module quản trị, Ranger và lưu trữ vào thiết kế cơ bản, đề xuất khái niệm của một công ty tự trị phi tập trung (DAC).
3.1 Rollup – A Better Layer 2 Solution ở thời điểm hiện tại
Có hai loại giải pháp Rollup: Optimistic Rollup và ZK-Rollup. Optimistic Rollups sử dụng chứng minh gian lận, trong khi ZK-Rollups sử dụng chứng minh tính hợp lệ.
Các dự án điển hình sử dụng công nghệ Optimistic Rollup bao gồm Arbitrum và Optimistic Ethereum, trong khi các dự án điển hình sử dụng công nghệ zk Rollup bao gồm zkSync và StarkWare.
Rollups hỗ trợ Máy ảo Ethereum (EVM), làm cho việc di chuyển các giao thức cho các nhà phát triển tương đối dễ dàng. Hệ sinh thái EVM giảm độ phức tạp và chi phí phát triển, và các giải pháp Rollup an toàn và đáng tin cậy hơn.
Thời gian rút tiền là một vấn đề trong cả hai giải pháp Rollup. Metis sử dụng giải pháp Optimistic và tăng cường Ranger để giải quyết vấn đề thời gian rút tiền dài. Một tầng tính toán riêng biệt và thành phần lưu trữ cung cấp dịch vụ dữ liệu cho Layer 2, nhưng khả năng truy cập dữ liệu cho Layer 1 không được đề cập chi tiết.
3.2 Metis Optimistic Rollup
Metis System Architecture, Source: Metis Whitepaper
Sequencer có trách nhiệm kết nối Layer 2 và Layer 1 (thông qua hợp đồng Rollup của Layer 1); lớp lưu trữ cung cấp dịch vụ dữ liệu cho các máy ảo Metis (MVMs); MVMs thực hiện logic Layer 2 cụ thể; Rangers có trách nhiệm xác minh tính chính xác của dữ liệu ngẫu nhiên trong Layer 2 (cố gắng giải quyết việc nhận diện tính chính xác của dữ liệu giữa Layer 1 và Layer 2, và cho phép rút tài sản từ Layer 2 nhanh chóng).
3.1 Ranger
Cơ chế của Optimistic Rollup ở Layer 1 và Layer 2:
• Cơ chế Optimistic Rollup ở Layer 1 giả định rằng các giao dịch được tải lên hợp đồng Rollup ở Layer 2 là đáng tin cậy trừ khi ai đó có bằng chứng về các giao dịch không chính xác liên quan.
• Layer 1 xử lý và xác minh các giao dịch đáng tin cậy được giả định trừ khi bị thách thức trong một khoảng thời gian nhất định.
• Thời gian chấp nhận thách thức trong Optimistic Rollup hiện tại thông thường là 1-2 tuần, khiến cho hoạt động rút tiền phải chờ đợi cùng khoảng thời gian.
• Nếu các giao dịch tải lên hợp đồng Rollup không được điều chỉnh trong một khoảng thời gian nhất định, chúng sẽ dần đạt đến tính khả dĩ của giao dịch cuối cùng.
• Metis đã thiết kế một phương pháp trực tiếp hơn ngoài LP được đề cập ở trên như một giải pháp.
Giới thiệu vai trò Ranger trong Metis để đạt được Optimistic Rollup đáng tin cậy hơn
• Metis giới thiệu vai trò Ranger ở Layer 2 để xác thực giao dịch địa phương và nâng cao độ tin cậy và giảm thời gian chờ rút tiền.
• Nó nhằm cải thiện bản gốc của Optimistic Rollup, cho rằng các giao dịch trên Layer 1 đáng tin cậy trong khi yêu cầu thời gian chờ xác nhận lâu dài.
• Ranger làm nhiệm vụ xác thực giao dịch bằng cách thêm vào giả định ban đầu, làm cho các giao dịch trong Metis đáng tin cậy hơn.
• Ứng dụng thực tế của Metis có thể đòi hỏi nhiều kiểm tra để xác định các tham số như số lượng Rangers, độ phân tán, tần suất kiểm tra giao dịch ngẫu nhiên và số tiền liên quan.
• Xác suất cuối cùng cho xác nhận giao dịch trên Layer 2 bị ảnh hưởng bởi thời gian xử lý giao dịch, do đó thời gian chờ càng lâu, xác suất giao dịch không có vấn đề càng cao.
• Rollup cải tiến của Metis có các đặc điểm kỹ thuật tương tự như Optimistic Rollup ban đầu, với lợi ích được thêm vào từ Ranger và IPFS.
4. Cơ sở hạ tầng DAO của Metis – MetisDAO
MetisDAO – So sánh với Aragon và MolochDAO
• MetisDAO là một giao thức tổ chức tự động phi tập trung (DAO) ở giai đoạn đầu phát triển, tập trung vào khái niệm “quản trị tập trung vào cá nhân” để hỗ trợ hoạt động doanh nghiệp phi tập trung và cơ sở hợp tác.
• MetisDAO cung cấp các công cụ quản lý phi tập trung và hỗ trợ các hoạt động kinh doanh cá nhân trong nền kinh tế Web3.0, bao gồm các cơ chế tín dụng và xác thực danh tính.
• Aragon là một giao thức DAO trưởng thành hơn, nhằm mục đích trao quyền cho cộng đồng toàn cầu bằng cách cung cấp các công cụ quản trị phi tập trung và quản lý quỹ.
• MolochDAO là một dự án trưởng thành khác, bắt đầu bằng việc cung cấp tài trợ cho các dự án dựa trên Ethereum và hiện nay cung cấp các thành phần và khung quản trị DAO chung.
• Trong khi Aragon và MolochDAO tập trung vào việc trao quyền cho cộng đồng rộng hơn, MetisDAO nhấn mạnh vào quản trị tập trung vào cá nhân cho mỗi người dùng có danh tính MetisDAO.
• DAO của MetisDAO có hình dạng các công ty tự động phi tập trung (DAC), trong đó mỗi người dùng có thể tham gia, và DAC tồn tại để hoàn thành các nhiệm vụ. Nếu nhiệm vụ được hoàn thành, DAC sẽ tan rã.
4.1 Tổng quan quá trình phát triển sản phẩm của MetisDAO
• Aragon và MolochDAO là cơ sở hạ tầng DAO đã trưởng thành và đã phát hành token, trong khi phát triển của MetisDAO đã tương đối chậm, nhưng testnet của nó, Metis Prologue, đã có trên mạng.
• Trọng tâm của MetisDAO là đạt được giá trị cá nhân người dùng và coi DAO và DAC là công cụ hỗ trợ cho người dùng cá nhân trong việc hoàn thành các nhiệm vụ thay vì có tổ chức chính là trung tâm.
• Xây dựng danh tính trên chuỗi cho người dùng cá nhân của MetisDAO được đạt được thông qua bốn mô-đun cơ bản của quản trị, danh tiếng, thẻ người dùng và quản lý tài sản.
• MetisDAO sử dụng mô hình quản trị lạc quan đòi hỏi người dùng cam kết một số tiền đảm bảo trước khi hợp tác.
• MetisDAO cung cấp các công cụ trên chuỗi để hoàn thành các nhiệm vụ hợp tác nhưng hiện tại chỉ có phiên bản thử nghiệm của Prologue.
• MetisDAO sử dụng cơ sở hạ tầng Layer 2 của Metis Rollup của mình, có thể tạo điều kiện cho việc hợp tác với các ứng dụng DAO hoặc DeFi khác, để làm giàu các kịch bản sử dụng cho DAO nhưng đối mặt với thách thức của việc giải quyết các nhiệm vụ kinh doanh phức tạp.
4.2 MetisDAO đưa ra tầm nhìn mới về mô hình hợp tác DAO
• MetisDAO tin rằng hiểu biết về DAO không nên bị giới hạn trong cộng đồng tự trị, vì các mô hình DAO có thể đạt được các phương pháp hợp tác phức tạp hơn ngoài việc bỏ phiếu trên blockchain.
• Hiện nay, hầu hết các sản phẩm DAO chỉ cho phép bỏ phiếu về quản trị, thiếu các mô-đun quản lý như chat xã hội, wiki, quản lý cộng đồng mã nguồn mở và phân phối nhiệm vụ.
• Elena, cộng sự sáng lập của CryptoChicks, nhận thấy vấn đề này khi tham gia xây dựng và quản lý cộng đồng blockchain và bắt đầu tìm kiếm giải pháp để cho phép hợp tác đa thành viên hiệu quả trong một môi trường phi tập trung. Điều này dẫn đến việc phát triển mô hình DAC, một loại cấu trúc tổ chức mới thiết lập sự tin tưởng và hợp tác giữa các cá nhân liên quan.
• Các thành viên của DAC đều là những nhà phát triển và người dùng đóng góp tài nguyên và kỹ năng độc đáo của họ để hoàn thành các nhiệm vụ như phát triển, quản lý và vận hành các ứng dụng phức tạp như DApps.
• DAC hỗ trợ sự phi tập trung để hoàn thành các nhiệm vụ này và đảm bảo tính công bằng của cơ chế thưởng, từ đó thu hút nhiều người tham gia hơn và dẫn đến cải thiện thị trường. Tuy nhiên, vì vẫn còn ở giai đoạn đầu, MetisDAO đối mặt với thách thức đảm bảo tính công bằng của cơ chế khuyến khích và thu hút nhiều nguồn lực chất lượng cao hơn cho sự phát triển. Các kế hoạch khuyến khích hiệu quả khác có thể cần thiết, chẳng hạn như NFT airdrop vào tháng 4, để vượt qua thách thức này.
4.3 Việc xây dựng các dapps và quản trị chúng trở nên dễ dàng trên Metis
Metis có điểm cực kỳ nổi bật đó chính là giải pháp Layer 2 có tích hợp một mô hình DAO riêng là DAC trong cơ sở hạ tầng của họ. Điều này sẽ giúp các lập trình viên, cộng đồng có thể dễ dàng xây dựng các ứng dụng dapps. Đồng thời, nó cũng sẽ giúp việc sử dụng các công cụ cài đặt sẵn trở nên dễ thao tác hơn, qua đó, thúc đẩy sự phát triển, quản trị các mối quan hệ hợp tác.
Quan trọng không kém là Metis giúp tận dụng được hiệu ứng mạng lưới của DeFi của Ethereum trong khi không phải chịu chi phí cao và tình trạng tắt nghẽn ở mạng lưới chính.
Bạn có thể tự tạo ra các nền tảng DEX, yield farm, Launchpad, NFT minting và NFT Trading của riêng mình từ mô hình xây dựng ứng dụng phi tập trung (dapps) mà không cần kiến thức quá nhiều về mã hợp đồng thông minh (smart contract) vì đã có các mẫu (templates) hỗ trợ.
Bạn chỉ cần tạo tài khoản trên Metis, sau đó triển khai mã hợp đồng thông minh với các logic để thực hiện quá trình thanh toán và hoàn trả đơn giản về tài khoản của mình.
Trong tương lai, Metis sẽ tiếp tục kết nối mọi người từ bất kì đâu để cùng tham gia vào một nền kinh tế phi tập trung với vô vàn tiện ích.
4.4 Applications và Ecosystem
Cả Aragon và MolochDAO đều đã xây dựng được các hệ sinh thái ứng dụng đã trưởng thành. MetisDAO vẫn đang ở giai đoạn testnet và chưa có ứng dụng thực tế nào.
Đồng thời, trong số 102 tổ chức DAO tương đối phổ biến với số lượng người tham gia và số tiền tham gia đáng kể trong thống kê, có 53,9% và 27,5% lần lượt sử dụng Aragon và MolochDAO. Không thể phủ nhận rằng hai giao thức này hiện đang dẫn đầu trong cơ sở hạ tầng DAO, chiếm phần lớn thị trường. Với việc vẫn chưa ra mắt mainnet, MetisDAO thu hút sự chú ý của cộng đồng đáng kể và hoạt động testnet tốt.
5. Điểm khác biệt mà MetisDAO sở hữu so với những giải pháp mở rộng khác
Lợi ích của chuỗi khối Metis so với Ethereum
• Phí gas chỉ vài xu so với 10-50 đô la trên Ethereum và 1 đô la trên Polygon.
• Tốc độ giao dịch nhanh hơn, chỉ mất 2 giây so với ít nhất 15 giây hoặc vài phút trên Ethereum.
• Chuyển từ Layer2 của Optimistic sang Ethereum chỉ mất vài giờ hoặc vài phút, so với 7 ngày.
• Lưu trữ dữ liệu trên Metis rẻ hơn so với Ethereum, có thể lên đến 1 triệu đô la.
• Mức độ bảo mật cao được thừa hưởng từ mạng Ethereum.
• Xây dựng ứng dụng đơn giản với hợp đồng thông minh không cần mã nguồn bằng các mẫu được phát triển sẵn.
• Hoàn toàn tương thích với Ethereum Virtual Machines.
• Các dự án trên Ethereum có thể dễ dàng được di chuyển sang Metis với chi phí ít hoặc không có chi phí nào.
