Vitalik Buterin là nhà thành lập và sáng tạo Blockchain Ethereum, nền tảng Blockchain có vốn hóa lớn thứ 2 trên thế giới và chỉ đứng sau Bitcoin. Tuy bị cô lập từ thời bé do tài năng thiên bẩm của mình, nhưng điều này giúp anh phát hiện mặt tiêu cực của quyền lực tập trung, và từ đó anh bắt đầu phát triển Ethereum Blockchain nhằm phát triển sự phi tập trung và ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới. Qua bài viết này, Coin68 sẽ chia sẻ tất tần tật quá trình hình thành và phát triển của Ethereum đồng thời về con người của Vitalik Buterin.
Vitalik Buterin là ai?
Vitalik Buterin là nhà văn và lập trình viên người Canada gốc Nga. Trước khi tròn 20 tuổi, anh trở nên nổi tiếng khi sáng lập Ethereum – nền tảng điện toán phân tán, mã nguồn mở dựa trên công nghệ chuỗi khối với khả năng thực thi hợp đồng thông minh.
Thuở nhỏ của Vitalik Buterin
Vitalik Buterin thể hiện khả năng toán học thiên bẩm từ rất sớm. Món đồ chơi yêu thích của anh vào năm 4 tuổi là… phần mềm bảng tính Microsoft Excel. Ở tiểu học, Vitalik được chọn vào lớp học dành cho học sinh năng khiếu, từ đó phát triển năng lực về toán học, lập trình và kinh tế. Đặc biệt, anh có thể cộng ba chữ số trong đầu nhanh gấp đôi bạn bè cùng trang lứa.
Cô đơn không phải là điều Vitalik chọn, mà là lối sống anh trở nên quen thuộc. Vì IQ cao cộng với tài năng toán học thiên phú, anh trở thành kẻ lập dị và bị bạn bè cô lập. Bạn bè đi chơi, sinh hoạt sau giờ học không bao giờ mời Vitalik. Anh đã sống một thời gian dài mà không hề biết đến sự tồn tại của thứ gọi là: Hoạt động ngoại khoá.
“Ở cấp một, nhiều người gọi tôi là thiên tài toán học. Nhưng có nhiều khoảnh khắc tôi tự hỏi tại sao mình không thể giống như một người bình thường?” – Vitalik nói.
Nhận thức dần thay đổi của Vitalik Buterin
Thế là thay vì vui chơi với bạn bè, anh dành thời gian chơi game World of Warcraft. Và chính trong thế giới ảo này, Vitalik nhận ra bộ mặt tồi tệ của quyền lực tập trung. Trong Warcraft, anh đã “đổ mồ hôi sôi nước mắt” để giành được câu thần chú Siphon Life cho nhân vật phù thuỷ của mình. Thế mà trong một lần cập nhật trò chơi, hãng đã loại bỏ câu thần chú này. Đêm đó, Vitalik nằm thao thức mất ngủ.
“Tôi nhận ra tất cả mọi thứ liên quan đến quy định của chính phủ hay sự kiểm soát của các công ty đều xấu xa. Tôi cho rằng trong các thể chế xã hội này, có những gã ngồi sau bàn làm việc và khoái chí nói: Được rồi. Lần này ta có thể gây khó dễ cho một nghìn người như thế nào đây?”
Thế giới quan này của Vitalik rất giống những người chấp nhận Bitcoin sớm và tin tưởng vào nền kinh tế mới. Anh tin rằng kẻ mạnh đang nắm quá nhiều quyền lực và để xã hội trở nên cân bằng, quyền lực cần phải chia cho người yếu. Đây chính là những viên gạch lót đường cho sự ra đời của nền tảng phi tập trung Ethereum.
Cậu học trò cấp 3 viết báo nhận Bitcoin (2011-2012)
Năm 17 tuổi, khi đang tìm kiếm hướng đi cho cuộc đời mình, Vitalik biết đến Bitcoin thông qua bố – một nhà khoa học máy tính. Bitcoin lúc này chỉ mới ra mắt được 2 năm.
Ban đầu anh nghi ngờ về giá trị của đồng tiền mới này vì thấy nó không được bên nào hỗ trợ. (Ví dụ khi nhà nước in tiền cần có lượng vàng tương đương để bảo vệ giá trị cho tiền). Nhưng càng tìm hiểu, anh càng trở nên say mê và muốn tham gia nền kinh tế mới này. Tuy nhiên, Vitalik không có máy tính đủ mạnh để đào Bitcoin, anh cũng không có tiền để mua nó. Thế là anh quyết định tìm việc liên quan đến Bitcoin và may mắn trở thành cây viết cho tờ Bitcoin Weekly với mức nhuận bút 5 BTC/bài (tương đương 3.5 USD lúc bấy giờ).
Những bài báo của Vitalik đã khiến Mihai Alisie, một người đam mê Bitcoin ở Romania chú ý. Vào năm 2011, ông đã mời Vitalik làm đồng sáng lập tờ Bitcoin Magazine, đồng thời trở thành cây bút chính của tạp chí.
Cách Vitalik Buterin bỏ học để “All in” vào thị trường tiền điện tử (2012 – 5/2013)
Năm 2012, Vitalik tốt nghiệp cấp ba và theo học chuyên ngành Khoa học Máy tính tại Đại học Waterloo, Canada. Tại đây, anh trở thành trợ lý nghiên cứu cho nhà mật mã Ian Goldberg – cựu chủ tịch Hội đồng Quản trị của dự án Tor, một tổ chức phi lợi nhuận về quyền riêng tư kỹ thuật số.
Tháng 5/2013, trong tư cách phóng viên của Bitcoin Magazine, Vitalik bay đến California để dự hội nghị gặp gỡ tất cả Bitcoiner từ khắp nơi trên thế giới. Tại đây, lần đầu tiên Vitalik nhìn thấy cộng đồng crypto đang sống và phát triển xung quanh nền kinh tế mới này: Những nhà đầu tư từ kỷ nguyên dotcom so sánh tiền điện tử với buổi bình minh của Internet, các gian hàng giới thiệu ví cứng, nền tảng giao dịch Bitcoin và máy Bitcoin ATM,…
“Khoảnh khắc đó thực sự làm tôi xúc động. Nó thuyết phục tôi rằng cuộc mạo hiểm này đáng để tham gia đấy”, Vitalik nhớ lại. Thế là anh quyết định bỏ học đại học để dấn sâu hơn vào làn sóng tiền điện tử đang sôi sục này.
Hành trình mở đường cho Crypto (5 – 10/2013)
Vitalik bắt đầu đi vòng quanh thế giới, tìm hiểu về dự án crypto ở các nước khác nhau. Anh nhận thấy những dự án này đều đang cố gắng xây dựng các Layer trên Bitcoin. Điều này tạo ra các vấn đề bảo mật nghiêm trọng vì ngôn ngữ xây dựng Bitcoin được thiết kế để hạn chế sự phức tạp của các giao dịch.
Vitalik phát hiện nếu dùng ngôn ngữ lập trình Turing để tạo một phiên bản Bitcoin mới, anh có thể cung cấp những dịch vụ kỹ thuật số không tưởng như: tái tạo Facebook, tập hợp thị trường chứng khoán, xây dựng tập đoàn kỹ thuật số không chịu sự quản lý của chính phủ… Thế nhưng, đổi lại những nỗ lực của Vitalik, không ai đồng ý hợp tác cùng anh. Nhà sáng lập Ethereum, đã đơn thương độc mã xây dự án của riêng mình.
Ethereum – trang sử mới của Crypto
Tháng 11/2013, một tháng sau khi về nhà, Vitalik hoàn thiện ý tưởng của mình với white paper Ethereum và gửi nó cho bạn bè. Mọi người đều yêu thích ý tưởng của Ethereum và khoảng 30 người đã liên hệ với Vitalik để thảo luận về cơ hội này.
Vào 26/1/2014, Vitalik công bố Ethereum tại Hội nghị Bitcoin Bắc Mỹ tổ chức tại Miami. Anh mô tả nó như một máy tính toàn cầu chạy trên mạng phi tập trung với những ứng dụng tiềm năng như bảo hiểm, trao đổi phi tập trung hay DAO… Bước xuống bục, Vitalik được tung hô nhiệt liệt bởi những người tin rằng Ethereum sẽ là “người kế nhiệm” tuyệt vời của Bitcoin.
Vài tháng sau hội nghị, Ethereum tổ chức ICO cho Ether – token gốc của mạng – và gọi vốn thành công 31,000 BTC (tương đương 18 triệu USD lúc bấy giờ). Ethereum Foundation, tổ chức phi lợi nhuận trụ sở tại Thụy Sĩ lúc này được thành lập để giám sát sự phát triển phần mềm mã nguồn mở của Ethereum.
Vào 2015, Frontier – phiên bản đầy đủ chức năng đầu tiên của Ethereum được chính thức ra mắt. Thành công nhanh chóng của nền tảng này đã thu hút sự chú ý của những gã khổng lồ công nghệ như IBM và Microsoft.
Vitalik Buterin và bước ngoặt tương lai – Ethereum 2.0
Ethereum đang được nâng cấp lên Ethereum 2.0 (hay Serenity) bằng cách chuyển từ Proof Of Work (Bằng chứng công việc) sang Proof Of Stake (Bằng chứng cổ phần). Việc nâng cấp sẽ giúp Ethereum thực hiện các giao dịch nhanh, hiệu quả và có khả năng mở rộng. Ngoài ra, sử dụng Proof Of Stake sẽ tốn ít hơn khoảng 99.95% năng lượng so với Proof Of Work.
Việc nâng cấp này bao gồm ba bản riêng biệt, diễn ra vào ba thời điểm khác nhau:
- Chuỗi Beacon: Ra mắt vào năm 2020 giúp bổ sung tính năng staking vào Ethereum và mở đường cho các nâng cấp trong tương lai.
- Hợp nhất: Ethereum hợp nhất dự kiến ra mắt vào Q2/2022. Chuỗi Beacon lúc này sẽ được kết hợp với mạng chính của Ethereum giúp hỗ trợ staking và đánh dấu sự kết thúc mining (khai thác).
- Chuỗi Shard: Giai đoạn này thể hiện sự phân tách của mạng Ethereum, diễn ra theo từng giai đoạn giúp tăng khả năng xử lý các giao dịch, lưu trữ và truy cập dữ liệu của Ethereum. Chuỗi Shard dự kiến ra mắt vào năm 2023.
Việc nâng cấp Ethereum liên tục bị trì hoãn. Vitalik chia sẻ một trong những lý do chính khiến quá trình nâng cấp Ethereum diễn ra lâu hơn dự kiến là do đội ngũ dự án thường xảy ra xung đột.
“Với dự án của chúng tôi, vấn đề lớn nhất không nằm ở mặt kỹ thuật, mà là các vấn đề liên quan đến con người. Nó khiến tôi đau đầu. Rất khó để khiến tất cả mọi người đều hài lòng”, Vitalik chia sẻ.
Dù vậy, Ethereum vẫn đang tiến dần đến nấc thang 2.0 của mình. Với Ethereum, Vitalik không chỉ viết nên tương lai của chính mình, anh còn tạo ra nền tảng cho phép hàng triệu người xây dựng, phát triển và đạt được ước mơ, những người thậm chí anh chưa từng gặp bao giờ.
