EOS là gì?
EOS là một nền tảng Blockchain và Smart Contract cho phép phát triển các ứng dụng phi tập trung (Dapp) theo chiều ngang. Trong đó, các developers có thể phát triển các ứng dụng phân tán hiệu năng cao một cách hiệu quả.
Đặc tính của EOS Blockchain là loại bỏ phí giao dịch và tốc độ giao dịch nhanh chóng. EOS được thiết kế cho thế giới thực, bao gồm cả các ứng dụng publics và private, có thể tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu đa dạng khác nhau của các doanh nghiệp.
Các ứng dụng xây dựng trên EOS Blockchain sử dụng các ngôn ngữ lập trình quen thuộc, giúp các developers có thể dễ dàng tiếp cận và xây dựng các sản phẩm của họ trên nền tảng EOS.
Website EOS: https://eos.io/
EOS Blockchain là gì?
Nhiều anh em thường bị nhầm lẫn giữa EOSIO, Block.one và EOS Blockchain, chúng có liên quan gì tới nhau? Trong phần này mình sẽ nói chi tiết về các tổ chức trên.
Block.one là gì?
Block.one là công ty công nghệ được đăng ký tại Cayman, chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ Blockchain hiệu năng cao. Các sản phẩm nổi bật của họ là Voice và EOS mà chúng ta sẽ nhắc tới trong bài viết này.
Bộ giải pháp EOSIO
Là 1 Blockchain nền tảng, EOS (EOSIO Blockchain) cung cấp 1 bộ giải pháp gồm các công cụ, mã nguồn,… cho các lập trình viên để họ có điều kiện tốt nhất trong việc xây dựng các ứng dụng Dapp, gồm có:
- EOSIO Core: Cung cấp các block cơ bản để developers có thể tương tác và xây dựng trên Blockchain protocol của EOS, gồm có Nodes, Cleos và Smart Contract.
Cách hoạt động của EOSIO Core.
- EOSIO Tools: Cung cấp bộ thư viện mã nguồn mở để hỗ trợ tốt nhất cho các developers có thể tham khảo và xây dựng các ứng dụng phi tập trung, gồm có: EOSTIO.CDT, bộ toolkit Ricardian, EOSJS, SDK, Demuk…
- EOSIO Labs: Là 1 kho lưu trữ mà các developers có thể thử nghiệm và sử dụng chúng như bộ mã cơ sở, tiêu chuẩn để phát triển các Dapp của mình, gồm có EOSIS Explorer, Assert Mainifest Security Model, Webauthn Example App…
Với sự hỗ trợ trên và tập trung vào developers – những người trực tiếp tạo ra các ứng dụng cho người dùng cuối. Mục tiêu của EOS hay của Block.one là đem giải pháp Blockchain của họ tới nhiều người dùng hơn nữa, hướng tới mass adoption (được chấp nhận thanh toán và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới):
- Mở rộng hơn: Nhiều ứng dụng DApp (ứng dụng phi tập trung) và thu hút nhiều người dùng hơn.
- Developers: Sử dụng các công cụ do EOS cung cấp tốt hơn, phát triển ứng dụng DApp nhanh hơn.
- Users (người dùng): Sử dụng ứng dụng nhiều hơn, trải nghiệm tốt hơn.
- Enterprise (doanh nghiệp): Linh hoạt hơn và tuân thủ tốt hơn.
Cơ chế đồng thuận của EOS Blockchain
Dự án sử dụng cơ chế đồng thuận BFT-DPOS, cụ thể:
Delegated Proof of Stake (DPOS) – Bằng chứng ủy quyền cổ phần:
- Đặc điểm của cơ chế này là các token holders có thể sử dụng đồng EOS coin của họ để bỏ phiếu chọn block producer thông qua hệ thống “Continuous Spproval Voting System” hay còn gọi là hệ thống bỏ phiếu phê duyệt liên tục.
- Cụ thể, người nắm giữ EOS coin có thể ủy quyền “Delegated” thông qua bỏ phiếu vào các Block Producers. Nếu đủ số phiếu, các Producers này sẽ được tham gia sản xuất khối. Như vậy, nhiệm vụ của họ là làm sao để thuyết phục được mọi người voting cho mình.
- Một số dự án khác cũng sử dụng cơ chế đồng thuận này như CyberMiles (CMT), Newton (NEW), Own Market (CHX),…
Byzantine Fault Tolerance (BFT) – Hệ thống chịu lỗi Byzantine
- Byzantine Fault Tolerance đảm bảo cho một mạng máy tính phân tán hoạt động như mong muốn và đạt được sự đồng thuận chính xác, tức là hệ thống BFT vẫn có thể tiếp tục hoạt động ngay cả khi một số nút bị lỗi hoặc thực hiện hành động gây hại.
- BFT được thêm vào cơ chế DPoS để cho phép các Producers tham gia tất cả các block, miễn là họ không “sign” 2 blocks cùng 1 lúc hoặc không cùng block height.
- Với mô hình này, EOS Blockchain có thể đạt được sự đồng thuận trong vòng 1 giây.
EOS Blockchain có phí giao dịch không?
EOS Blockchain không có phí giao dịch
Ở phần lớn các Blockchain nền tảng, việc anh em giao dịch đồng coin hay token phát hành trên Blockchain đó sẽ phải chịu 1 khoản phí nhỏ gọi là transaction fees (tx fees) hay phí gas. Phí này sẽ được trả cho các miner (thợ đào) hoặc các Nodes, MasterNodes như 1 phần thưởng cho hoạt động của họ.
Mức phí giao dịch tx fees thường là tiêu chuẩn để mang ra khi so sánh các Blockchain Platform với nhau. Ví dụ như: Ethereum (ETH), TomoChain (TOMO), Fantom (FTM),..
Tuy nhiên, trong mạng lưới của EOS Blockchain, phí giao dịch tx fee được loại bỏ. Người dùng sẽ không phải chịu khoản phí này khi thực hiện việc chuyển các token bên trong nền tảng của EOS.
Tại sao lại có điều này?
Thường thì các block producer không chỉ nhận được phần thưởng từ tx fee mà còn cả các block rewards (phần thưởng khối).
Trong trường hợp khác, reward dành cho các producers chỉ đến từ block rewards. Các phần thưởng khối này đã được thiết kế 1 phần ngay từ khi dự án bắt đầu. Vì vậy, nó không ảnh hưởng tới các producers trong quá trình hoạt động.
Như vậy, anh em thấy rằng, để có động lực cho các block producers (BP) này, EOS phải có block rewards liên tục (không giới hạn) nếu muốn duy trì hoạt động. Điều này tạo nên lạm phát (inflation) trong mô hình kinh tế của họ.
Theo mình tìm hiểu thì lạm phát của EOS vào khoảng 5% mỗi năm.
So sánh EOS với các nền tảng Blockchain khác.
Các ứng dụng phi tập trung trên EOS
Một trong những điều mình hơi bất ngờ khi tìm hiểu thông tin của EOS Blockchain là: Trong website chính thức của họ thậm chí còn không nhắc gì tới Block Explorer và các ứng dụng Dapp được xây dựng trên nền tảng của họ.
Dưới đây là một số thông tin về các Dapp trên nền tảng Blochain này mà mình tìm hiểu được trên website của dapp.com:
- Tổng lượng Dapp: 462 Dapps, đứng thứ 2 sau Ethereum với 1,688 Dapps.
- 10 Dapp hàng đầu trên EOS chiếm 15.3 triệu transactions trong 30 ngày, với tổng khối lượng giao dịch khoản $126 triệu USD.
Mục tiêu là xây dựng cộng đồng developer lớn và tạo điều kiện để giúp họ ra mắt nhiều Dapp chạy trên nền tảng, từ đó giúp cho Blockchain được sử dụng thực tế nhiều hơn nữa.
Với lượng Dapp cũng như con số hoạt động thực tế trên các Dapp kể trên, anh em có thể tự đưa ra đánh giá của mình về tính khả thi của EOS ở thời điểm hiện tại.
Thông tin chi tiết về EOS coin
Key Metrics EOS
- Name: EOS.
- Ticker: EOS.
- Blockchain: EOS, Ethereum & Binance Smart Chain.
- Token Standard: ERC-20 & BEP-20.
- EOS Smart Contract: Updating…
- Ethereum Smart Contract: 0x86fa049857e0209aa7d9e616f7eb3b3b78ecfdb0
- BSC Smart Contract: 0x56b6fb708fc5732dec1afc8d8556423a2edccbd6
- Token Type: Utility.
- Total Supply: No max supply.
- Circulating Supply: 959,607,585 EOS.
EOS Token Allocation
Cho đến hiện tại, mình không thể tìm được bất kể thông tin nào về việc phân bổ đồng EOS coin cho các thành phần như team dev, advisors, seed round, public sale, hay block rewards. Các nguồn thông tin khác chỉ nhắc tới việc trả coin sau khi bán ICO năm 2017.
Mình có đặt câu hỏi trong group Telegram chính thức của họ, nhưng không nhận được câu trả lời của admin dự án.
EOS Token Sale
Kể từ khi được thành lập từ năm 6/2017 cho đến tháng 6/2018, EOSIO đã huy động được gần 4 tỷ đô thông qua việc phân phối EOS coin. Mình đã cố gắng tìm kiếm chính xác giá và số lượng họ phân phối nhưng chưa tìm ra thông tin chính xác nhất.
Tại thời điểm 2018, số tiền huy động được đã phá mọi kỷ lục trước đó trong thị trường crypto.
EOS Token Release Schedule
Hiện tại đang có hai luồng thông tin trái chiều nhau về tổng cung của dự án EOS. Thông mới nhất chính là việc EOS không có tổng cung, đồng EOS coin có thể được đào ra mãi như ETH của mạng lưới Ethereum.
Thông tin thứ 2 được công bố vào năm 2017, xác định tổng cung là 1,000,000,000 EOS và được phân phối tới người dùng trong vòng 341 ngày kể từ ngày 26/6/2017. EOS coin sẽ được phân phối tiếp như sau:
- 20% (200,000,000 EOS) sẽ được phân phối trong 5 ngày đầu tiên.
- 70% (700,000,000 EOS) sẽ được chia đều thành 350 chu kỳ, mỗi chu kỳ 23 tiếng, trong 1 chu kỳ sẽ phân phối 2,000,000 EOS bắt đầu từ 1/7/2017.
- 10% (100,000,000 EOS) sẽ dành riêng cho Block.one và không thể giao dịch hoặc chuyển nhượng.
EOS Token Use Case
Trong các bài viết về token/coin, phần mục đích sử dụng luôn là nội dung mình muốn trình bày và giải thích chi tiết nhất cho anh em. Vì suy cho cùng khi chúng ta muốn đầu tư vào 1 đồng coin nào đó điều mà chúng ta quan tâm chính là “Cái gì làm nó tăng giá?”.
Trong quá trình tìm hiểu về dự án, mình tìm được rất ít thông tin về mô hình kinh tế của EOS. Trong technical paper công bố ngày 28/04/2018 (mới nhất) cũng rất ít thông tin.
Dưới đây là một số mục đích sử dụng của đồng EOS mà mình tìm hiểu được:
- Voting trong cơ chế DPoS. Người vote được gọi là Delegators dùng EOS của họ để vote cho các block producers.
- Staking để tranh cử làm block producers (những người trực tiếp tham gia sản xuất tạo khối). Các đồng EOS này sẽ được giữ lại trong mạng lưới trong thời gian họ làm producers.
- Làm phần thưởng block rewards cho các producers kể trên.
Thông thường với Blockchain nền tảng, đồng coin của họ sẽ có thêm chức năng trả phí giao dịch. Tuy nhiên như mình đã giải thích ở trên, EOS có cơ chế trả thưởng cho producers khác biệt, nên các giao dịch trong mạng lưới của Blockchain sẽ không mất tx fee.
Cách Staking EOS coin
Dưới đây là một số thông tin về việc stake EOS coin để nhận reward:
Về mặt model, trong cơ chế này gồm 2 thành phần: block producers – những người xác thực giao dịch và tạo khối & voter – những người bầu chọn cho các block producer.
Về mặt phần thưởng: EOS sẽ có lạm phát 5% mỗi năm. 4% sẽ được đưa vào quỹ, còn 1% sẽ được chia cho các block producers. Trong đó:
- 0.25% sẽ chia cho 21 block producers trực tiếp tham gia sản xuất khối.
- 0.75% sẽ được chia cho các producer đang chờ (dự bị) còn lại dựa trên lượng EOS mà họ được vote.
Chính các block producers là những người sẽ phải staking để được xác nhận giao dịch.
- Lượng EOS tối thiểu để làm block producer là: 100,487,923 EOS.
- Lượng EOS tối thiểu để làm block producer dự bị là: 2,111,254 EOS.
Cách kiếm và sở hữu EOS coin
Để sở hữu EOS coin, anh em có thể
- Mua trực tiếp trên các sàn giao dịch: Binance, Huobi, OKEx, KuCoin, Bittrex, Upbit,…
- Nhận phần thưởng từ block producers: Tranh cử làm producers xác nhận và xử lý giao dịch, từ đó nhận phần thưởng.
Đội ngũ dự án, nhà đầu tư, đối tác
Đội ngũ dự án
Nhà đầu tư
EOSIO không công bố những quỹ đầu tư cụ thể. Đa số số tiền huy động được để phát triển EOSIO đều thông qua ICO từ năm 2017-2018.
Đối tác
Hiện tại, EOSIO đang có xu hướng trở thành quỹ đầu tư hơn việc tập trung phát triển mạng lưới sản phẩm. Chính vì thế Partner của EOSIO không phải là các dự án phát triển trong lĩnh vực crypto.
Xét về EOS VC – Quỹ đầu tư của EOSIO và Block.one, họ đã đầu tư hơn 110 dự án hoạt động trong đa dạng lĩnh vực. Trong đó có một số dự án nổi bật như StockX, Forte, Polymath, ZKSystem,…
Các dự án tương tự
Hiện tại trên thị trường có không ít những dự án cung cấp giải pháp blockchain và hỗ trợ phát triển dApp, có thể chia thành 2 phân loại sau:
- Ra đời từ 2017 – 2018: Tezos, NEO, Waves, Cardano,…
- Ra đời từ năm 2020 trở đi: Avalanche, Terra, Fantom,…
- Ra đời từ 2017 nhưng có sự cải tiến: Ethereum, Binance Smart Chain,…
Tiềm năng của EOS Blockchain?
Xét về lượng Dapp được phát triển và lượng người dùng các Dapp đó, thì EOS đang là Blockchain đứng thứ 4 chỉ sau Ethereum, Tron và Binance Smart Chain. Tuy nhiên, sự lớn mạnh của 1 dự án Blockchain không hoàn toàn đồng nghĩa với giá của đồng coin.
Anh em hiểu đơn giản như sau: EOS là Blockchain nền tảng tích hợp hợp đồng thông minh. Họ đặt mục tiêu là đối thủ trực tiếp sẽ thay thế Ethereum. Thực tế là rất nhiều dự án muốn làm điều này chứ không chỉ riêng EOS.
Một trong những điểm mạnh của EOS so với Ethereum là cơ chế đồng thuận DPoS (khác với cơ chế PoW – Proof of Work của Ethereum), tốc độ giao dịch nhanh hơn, đồng thời không thu phí giao dịch đối với các transactions trong mạng lưới. Nếu là 1 developer, anh em có thể sử dụng kho tài nguyên và sự hỗ trợ của EOS để xây dựng các ứng dụng phi tập trung Dapp trên nền tảng Blockchain của họ.
Trong tương lai, khi dự án xây dựng được càng nhiều ứng dụng Dapp và thu hút được nhiều người dùng thì càng làm tăng độ phủ của EOS đối với cuộc sống hàng ngày.
Tuy nhiên, việc mở rộng và phát triển của 1 Blockchain không đồng nghĩa với giá cả của nó. Anh em có thể dễ dàng so sánh và nhìn thấy giá cả của EOS thay đổi thế nào theo thời gian.
Ở phần dưới mình sẽ giải thích rõ hơn về các nhu cầu mua/bán của EOS tác động tới giá của đồng coin này.
Có nên đầu tư EOS coin không?
Dựa trên model về token economics của EOS Blockchain mình đã nhắc ở trên, ta có nhu cầu mua vào và bán ra như sau:
Nhu cầu mua
Nhu cầu mua vào đồng EOS coin gồm có:
- Những người muốn trở thành block producers. Họ phải mua để staking trong cơ chế đồng thuận DPoS.
- Các Voter muốn bầu cử cho block producers. Họ phải mua để voting.
- Một số dự án ICO, IEO trên nền tảng của EOS muốn gọi vốn. Việc này yêu cầu người mua phải sở hữu EOS để được tham gia ICO, IEO đó.
Với Model này thì nhu cầu mua vào tăng khi mà lượng block producers thay mới liên tục, voter nhiều hơn, hoặc lượng dự án ICO gọi vốn bằng đồng EOS coin càng nhiều hơn. Anh em nên tự đánh giá về các nhu cầu này.
Nhu cầu bán
Nhu cầu bán của đồng EOS coin gồm có:
- Bán ra từ các block producers khi họ nhận được block rewards. Tức là với các ứng dụng Dapp càng nhiều người sử dụng, càng nhiều giao dịch cần xử lý thì lượng block rewards này càng nhiều thêm. Nhu cầu bán ra càng tăng.
- Bán ra khi producers un-stake coin.
- Bán ra từ các dự án đã gọi vốn bằng đồng EOS coin này.
Nên đầu tư như thế nào?
Như vậy, với các nhu cầu mua bán như trên, khi mạng lưới càng phát triển, càng nhiều người dùng thì lượng EOS coin phát hành ra thị trường càng tăng lên. Việc này tác động tới giá của nó như thế nào thì anh em có thể dễ dàng nắm được dựa trên nguyên lý cung cầu.
Tuy nhiên, giá cả của đồng coin trên thị trường còn phụ thuộc bởi tâm lý thị trường, hay các phân tích kỹ thuật. Anh em có thể dùng thêm các PTKT để lựa chọn cơ hội đầu tư cho chính mình với EOS.
Tới đây, anh em có thể thấy rằng việc 1 dự án phát triển lớn mạnh, nhiều người dùng chưa chắc coin/token của dự án đó sẽ tăng giá theo.
Trong tương lai xa hơn, nếu EOS Blockchain thay đổi về tokenomics mình sẽ cập nhật lên bài viết để anh em cùng nắm được. Ở góc độ đầu tư, chúng ta hy vọng là đội ngũ dự án sẽ có chiến lược phát triển mới để kích thích nhu cầu mua vào của EOS, từ đó tác động tốt tới giá.
Theo C98
