Sự phát triển của các chuỗi công khai (public-chain) đã trải qua ba làn sóng, chuỗi chức năng đơn lẻ được đại diện bởi Bitcoin, chuỗi chức năng mô-đun của Polkadot và Cosmos bắt đầu vào năm 2016 và chuỗi sinh thái phân lớp của Ethereum. Bài viết hôm nay đề cập về Cosmos 2.0, chúng ta hãy điểm qua những hệ sinh thái khác trước.
Chức năng bắc cầu xuyên chuỗi, phí xử lý rẻ, hiệu quả cao hơn và nỗ lực phát triển riêng của từng chuỗi, hoạt động của từng chuỗi được biểu thị qua biểu đồ sau đây:
Chúng ta có thể nhìn thấy, Ethereum không phải là chuỗi tốt nhất, bởi vì tốc độ xử lý giao dịch thua xa Solana và số lượng địa chỉ ví không nhiều như BSC. Tuy nhiên, người dùng lại tin tưởng sử dụng Ethereum nhiều, giúp hệ sinh thái ngày càng trở nên lớn mạnh.
Aptos trở thành cái tên mới nhất tham gia vào blockchain Layer-1, nhưng cộng đồng đã sớm đặt dấu hỏi khi mức TPS Aptos đáp ứng khác xa con số 100.000 đề ra ban đầu. Các chuỗi BNB Chain, OKX Chain,.. đều là public chain dựa trên Cosmos SDK và tương thích với EVM, nhưng rất khó để nói rằng những cái tên kể trên thuộc hệ sinh thái Cosmos.
Mô hình của Cosmos 1.0 là cầu nối xuyên chuỗi chính thức (IBC) và ATOM có mức độ ưu tiên thấp hơn token chuỗi ứng dụng có chủ quyền. Cosmos 1.0 cung cấp cho các nhà phát triển chuỗi công khai hoạt động tự do 100%, tạo nên mức độ cạnh nhất định đối với Ethereum.
Sự cải tiến của Cosmos 2.0 nằm ở chỗ rủi ro và cơ hội của chuỗi ứng dụng sẽ phát triển như thế nào?
Đầu tiên, chúng ta cần phải biết không có một siêu ứng dụng nào có thể làm chủ tương lai, tương tự Uniswap bây giờ, một trong những sàn DEX hàng đầu nhưng bị người dùng phàn nàn về mức phí và họ chưa thể cải thiện điều đó.
Thứ hai, giao thức và ứng dụng không hoàn toàn trái ngược nhau. Điều này dự đoán rằng các lớp giao thức sẽ dần giảm giá trị, nhưng Ethereum API Infura và nhà cung cấp lưu trữ nút AWS đều là các ứng dụng tập trung và không ảnh hưởng đến giá ETH.
Các ứng dụng được Cosmos hỗ trợ và sự phát triển thứ cấp của chuỗi công cộng đã tạo thành một hệ thống duy nhất. Sự sụp đổ của Terra (LUNA) với UST ảnh hưởng phần nào đến đà phát triển của Cosmos.
Trong bản cập nhật Cosmos 2.0 , có hai phần chính:
- Nâng cao giá trị cho token ATOM
ICS bảo mật liên chuỗi (Interchain Security), Cosmos Hub cung cấp bảo mật và Lisk sử dụng ATOM để tăng bảo mật.
Liquid Staking, tăng số lượng và các loại nhà cung cấp dịch vụ staking, bao gồm Quicksilver, Persistence, Stride và Lido, đồng thời cung cấp dịch vụ staking cho ATOM.
- Tăng cường hoạt động của mạng chính và chuỗi liên kết
Công cụ phân bổ liên chuỗi (Interchain Allocator), thực chất là một kế hoạch phân phối quỹ sinh thái trên chuỗi, sử dụng token ATOM để khuyến khích sự phát triển của các ứng dụng Cosmos.
Interchain Scheduler cho phép các hoạt động chênh lệch không gian khối linh hoạt và chế độ hoạt động thực tế vẫn đang được thiết kế.
Nhìn vào đây, cộng động Cosmos đang muốn cải tiến tầm quan trọng cho ATOM khi hoạt động sâu hơn vào các ứng dụng, một cơ chế phân phối hiệu quả mang lại lợi nhuận cho từng chuỗi, tạo thành hiệu ứng thục đẩy người dùng sử dụng hệ sinh thái ATOM.
Cosmos 2.0 đặt nền móng cho sự xuất hiện của các siêu dApp và chúng ta sẽ phân tích kỹ hơn.
Xây dựng từ con số 0: Quy mô nền kinh tế trong vũ trụ
Mô hình kết nối của Cosmos tạo nên sự liên kết chặt chẽ của các dApp, hình sau đây cho thấy điều đó:
Những nhà phát triển phương Tây và Trung Quốc đang cạnh tranh trong thế giới Web3, sau khi Trung Quốc bỏ qua thời kỳ bùng nổ của DeFi trong năm 2021, giờ đây họ bắt đầu xây dựng các ứng dụng cho tương lai. Mô hình mới của Cosmos phù hợp cho sự phát triển của nhiều dApp, trong đó cải thiện về tốc độ xử lý giao dịch, phí gas và một số thứ khác.
Tokenomics của ATOM 2.0 là phí thuê bảo mật Cosmos Hub, ví dụ như dYdX chuyển sang Cosmos 2.0, nếu bản thân ứng dụng sẵn sàng mua bảo mật, người dùng chỉ cần trả phí dYdX.
Đánh giá từ giá trị thị trường / tỷ lệ TVL của các chuỗi công khai chính thống khác nhau, Ethereum trở thành cái tên mà các hệ sinh thái đều muốn hướng đến, đối với Cosmos cơ hội để tăng trưởng hàng chục lần vẫn còn ở đó.
Ethereum có mô hình phân lớp dọc, trong khi Cosmos sử dụng mô hình ngang, tạo lợi thế mở rộng quy mô lớn hơn. Chi phí bảo trì chuỗi song song của Cosmos ít hơn Polkadot và nhiều cơ hội mở rộng hơn Ethereum, khả năng triển khai một nền kinh tế ứng dụng quy mô lớn.
Tổng kết
Cơ hội tăng trưởng của Cosmos rất lớn, nhưng hệ sinh thái này cần những dApp đủ mạnh mẽ như Uniswap của Ethereum để thu hút người dùng. Cosmos 2.0 hy vọng mang lại niềm cảm hứng cho các nhà phát triển ứng dụng, đặc biệt liên quan đến Web3, do đó Cosmos cần làm gì để thực hiện điều trên? Thời gian sẽ trả lời cho điều đó!
>> Đọc thêm: Những đề xuất tương lai cho Cosmos (ATOM)
