Cách dự báo giá trị của token L2

Khi nói đến tiền mã hóa, một trong số các lĩnh vực mà nhà đầu tư hiện đang để tâm đến nhiều là token layer 2. Đây được xem là cơ hội tuyệt vời cho các nhà đầu tư có tư duy trong tương lai. 

Có thể nói, đầu tư là một công việc dự báo. Theo đó, các nhà đầu tư không đưa ra quyết định dựa trên hiện tại mà sẽ là dựa trên tiềm năng tạo ra giá trị trong tương lai và lâu dài. 

Khi nói đến tiền mã hóa, một trong số các lĩnh vực mà nhà đầu tư hiện đang để tâm đến nhiều là token layer 2. Đây được xem là cơ hội tuyệt vời cho các nhà đầu tư có tư duy trong tương lai. 

Tuy nhiên, tồn tại một sai lầm mà các nhà đầu tư vào web3 thường xuyên mắc phải chính là tập trung quá nhiều vào doanh thu ngắn hạn mà dường như bỏ qua giá trị lâu dài. Điều này là vô cùng quan trọng bởi thị trường có thể sẽ phát triển 10 lần và thậm chí là hàng 100 lần trong 10 năm tới. 

Những hoài nghi về token OP

Công nghệ L2 rollup trên Ethereum tiếp tục phát triển trong sự tiếp nhận và chú ý của cả người dùng và nhà phát triển. Gần đây, các token L2, đặc biệt là vấn đề định giá token L2, đã trở nên nổi bật hơn hẳn sau khi token OP của Optimism ra mắt. 

Mặc dù OP đã thu lại một số kết quả tích cực, tuy nhiên, token này vẫn bị các nhà giao dịch và nhà đầu tư hoài nghi về sự phát triển của nó trong không gian tiền mã hóa. Cụ thể: 

• Không có tiện ích 

Hiện tại, token OP chỉ được sử dụng để quản trị thông qua hệ thống quản trị lưỡng viện của Optimism. Hệ thống này bao gồm 2 bộ phận ngang hàng là Token House và Citizens’ House. Trong đó, Token House sẽ là nơi holder token OP tham gia vào việc bỏ phiếu quản trị đối với các vấn đề như nâng cấp giao thức, khuyến khích cho một dự án khác trên Optimism, v.v.

• Token không tích lũy bất kỳ giá trị nào

Doanh thu mạng được tạo ra từ sequencer của rollup, không được trao trực tiếp cho chủ sở hữu token, mà được sử dụng để tài trợ cho hàng hóa công. Việc huy động tài trợ hàng hóa công theo quy chế được thực hiện bởi Citizens’ House – gồm những người sở hữu các “soulbound” – NFT không thể chuyển nhượng, đại diện cho quyền quản trị.

• Lưu thông thấp, cung quá nhiều

Token OP hiện có vốn hóa thị trường là 187,9 triệu USD và FDV là 3,7 tỷ USD. Điều này có nghĩa là chỉ có 5% tổng nguồn cung OP đang lưu thông.

Xét cho cùng, những chỉ trích trên là chính đáng, tuy nhiên, chúng đều xuất phát từ tình hình hiện tại chứ không phải là tương lai của OP.

Token OP và các token L2 tương tự đang trên con đường gia tăng đáng kể tiện ích của chúng và ngày càng được đánh giá cao. Điều này là do thiết kế của token L2 trong tương lai sẽ hoàn toàn khác với thiết kế hiện tại.  

Mô hình kinh doanh L2

Để hiểu rõ hơn về cách các token L2 tích lũy giá trị, ta cần phải hiểu mô hình kinh doanh của nền tảng L2. Có thể coi các nhà cung cấp công nghệ rollup như những người bán lại không gian khối: Họ mua không gian khối trên L1, sử dụng nó hiệu quả hơn và bán nó cho người dùng với giá ưu đãi thông qua L2.

Doanh thu (Revenue)

Doanh thu của rollup đến từ hai nguồn: phí giao dịch và miner/tiền lợi nhuận có thể được chiết xuất từ việc sắp xếp lại và kiểm duyệt các giao dịch trên blockchain (MEV). 

Người dùng phải trả tiền gas cho các sequencer trên L2. Sequencer là một node đóng vai trò là người xử lý các giao dịch trên L2 và gửi chúng lên L1, với vai trò tương tự như các miner, sequencer sẽ nhận được một phần doanh thu là phí giao dịch.

Xếp hạng layer 1 và layer 2 theo chi phí. Nguồn: cryptofees.info

Chi phí (Costs)

Để hoạt động, rollup phải chịu một số chi phí được chuyển cho người dùng dưới dạng phí gas.

Thành phần đầu tiên của cấu trúc chi phí này là các tài nguyên tính toán cần thiết để thực hiện một giao dịch trên L2. Thứ hai là chi phí theo lô và xác minh giao dịch. Đối với các optimistic rollups, điều đó đòi hỏi fraud/fault proof và đối với zkRollups là zero-knowledge proof.

L2 cũng phải chịu chi phí cho việc xuất bản dữ liệu giao dịch, được gọi là calldata trên L1. Chi phí calldata tạo nên trọng tâm của cái được gọi là “vấn đề về tính khả dụng của dữ liệu”, đề cập đến sự tốn kém của việc xuất bản và lưu trữ dữ liệu trên một mạng như Ethereum.

Xếp hạng chi phí layer 2. Nguồn: l2fees.info

Có một số giải pháp đang được thực hiện để giải quyết chi phí L2. Đầu tiên là nén calldata, làm giảm kích thước dữ liệu được đăng bởi L2 xuống L1. Các tùy chọn khác bao gồm danksharding và proto-danksharding, giúp tăng lượng dữ liệu có thể được lưu trữ trên Ethereum và các lớp dữ liệu có mục đích đặc biệt như Celestia.

Lợi nhuận (Profit)

Cách nền tảng Rollup "kiếm lời" thông qua mô hình này là tính phí "premium", tức là khoản chênh lệch giữa phí giao dịch mà người dùng trả và chi phí mua không gian khối L1.

MEV

Một nguồn doanh thu khác cho nền tảng Rollup là MEV. Phương pháp tiếp cận MEV của mỗi nền tảng rollup có tác động đáng kể đến việc tích lũy giá trị trong tương lai của token gốc cả nền tảng.

MEV có ý nghĩa gì đối với các chiến lược đầu tư L2?

Offensive MEV cung cấp cho L2 một luồng doanh thu có thể được sử dụng để tích lũy trực tiếp giá trị cho token gốc của nó. Mặc dù doanh thu MEV của Optimism lúc đầu sẽ được sử dụng hoàn toàn để tài trợ cho hàng hóa công cộng, nhưng một phần hoặc thậm chí tất cả cuối cùng có thể được phân bổ cho các holder token thông qua staking pool truyền thống hoặc thông qua sự phi tập trung của sequencer.

khi được sử dụng để tài trợ cho hàng hóa công cộng, MEV có thể giúp token L2 gián tiếp tích lũy thêm giá trị bằng cách cải thiện sức khỏe tổng thể và tính bền vững lâu dài của hệ sinh thái.

Mặc dù vẫn còn phải xem cách tiếp cận nào sẽ dẫn đến việc áp dụng lâu dài hơn, nhưng rõ ràng MEV có thể được sử dụng để tích lũy giá trị cho các token L2. Các nền tảng L2 có MEV sẽ dễ dàng tích lũy giá trị cho tài sản gốc hơn những nền tảng không sử dụng.

Phi tập trung Sequencer 

Mặc dù token L2 có thể được sử dụng để phi tập trung các chức năng protocol khác nhau, nhưng phương pháp rõ ràng nhất mà qua đó người ta có thể nắm bắt giá trị của phí giao dịch và MEV – đồng thời tăng tiện ích – là được sử dụng để phi tập trung sequencer.

Hiện tại, các sequencer trên nhiều rollup nổi tiếng được tập trung và do một thực thể duy nhất điều hành. Ví dụ: Offchain Labs và Optimism PBC là nhà điểu hành duy nhất cho các sequencer của Arbitrum và Optimism.

Trong tương lai, để tối đa hóa khả năng chống kiểm duyệt, điều quan trọng là các sequencer này phải phi tập trung. 

L2 như Arbitrum và Optimism có thể đạt được điều trên bằng cách sử dụng các token gốc. Ngoài ra, còn có các thiết kế sequencer phi tập trung khác. Ví dụ, sequencer có thể được chọn thông qua phương pháp PoS.

Lộ trình rõ ràng

Có một con đường rõ ràng để token L2 phát triển trong việc sử dụng và tích lũy giá trị. Lợi nhuận do Rollup tạo ra đến từ phí giao dịch và MEV, có thể được sử dụng để tích lũy giá trị của token gốc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tái đầu tư vào các lĩnh vực như hàng hóa công cộng.

Các token L2 có thể tăng giá trị bằng cách được sử dụng trong một sequencer phi tập trung hoặc các chức năng protocol khác, chẳng hạn như thông qua hệ thống PoS. Điều này tạo thêm tiện ích và nhu cầu đối với token L2.

Tokenomics này trông quen thuộc là bởi vì chúng phản ánh chính ETH.

Sau khi Hợp nhất, ETH sẽ được sử dụng trong hệ thống PoS, cho phép các nhà đầu tư kiếm được cash flow  dưới hình thức phát hành, phí gas và MEV.

Mặc dù rất ít khả năng các token L2 sẽ giảm phát ròng, nhưng chúng vẫn có thể giao dịch với “index premium”, vì chúng đại diện cho cách rộng nhất để tiếp xúc với hệ sinh thái tương ứng của chúng.

Tóm lại, các nhà đầu tư nên xem xét cách mỗi nền tảng L2 thực hiện các chiến lược tích lũy giá trị vào token của nó và sau đó đưa ra quyết định dựa trên đó.