Việc ra mắt và thu thập NFT với chi phí rẻ và tiết kiệm năng lượng đã giúp Tezos thu hút một số lượng lớn người sáng tạo và dự án. Mặc dù thị trường NFT đang trong thời kỳ suy thoái chung và tăng trưởng khối lượng đã chậm lại, các NFT dựa trên Tezos vẫn được đánh giá cao do khối lượng tăng vọt vào năm ngoái.
- Tezos là mạng Liquid Proof-of-Stake giúp cho việc khởi chạy và thu thập NFT khá rẻ so với các mạng khác.
- Objkt là marketplace lớn nhất trên Tezos và có khối lượng giao dịch vượt 100 triệu USD.
- Do tính chất tự sửa đổi, Tezos có thể nhanh chóng nâng cấp mạng và giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng tốt hơn so với các L1 khác.
Việc ra mắt và thu thập NFT với chi phí rẻ và tiết kiệm năng lượng đã giúp Tezos thu hút một số lượng lớn người sáng tạo và dự án. Mặc dù thị trường NFT đang trong thời kỳ suy thoái chung và tăng trưởng khối lượng đã chậm lại, các NFT dựa trên Tezos vẫn được đánh giá cao do khối lượng tăng vọt vào năm ngoái.
Tezos Network
Tezos (XTZ) là một nền tảng smart contract L1 được xây dựng theo mô-đun từ khi thành lập. Sở hữu một công trình mô-đun có nghĩa là các phần của mạng có thể được cập nhật mà không gây gián đoạn cho các phần khác của hệ thống. Đó là Liquid Proof-of-Stake (LPoS), tức validator có thể ủy quyền quyền biểu quyết mà không cần chuyển token.
Tezos tự quản và tự sửa đổi. Cơ chế quản trị on-chain của mạng yêu cầu tối thiểu 8.000 XTZ để tham gia. Điều này dẫn đến những holder nắm giữ số lượng nhỏ hơn cần phải ủy thác phiếu bầu của họ. Khi holder token bỏ phiếu để thông qua đề xuất nâng cấp giao thức, thay vì hard fork, mạng sẽ tự động nâng cấp dựa trên các tham số được thông qua. Những tính năng này cho phép Tezos trở thành một mạng lưới hiệu quả và có thể mở rộng.
Một số nâng cấp giao thức đã đưa Tezos trở thành mạng lưới được quan tâm nhiều. Do tính chất mô-đun của nó, mạng có thể phát triển các khả năng của mình khá nhanh chóng. Gần đây, Tezos đã công bố thử nghiệm với Transaction Optimistic Rollups (TORUs), về cơ bản là các Optimistic rollup cho Tezos. Tháng 8 năm ngoái, XTZ chứng kiến sự tăng giá sau khi nâng cấp Granada, làm giảm thời gian khối xuống 50%.
Một số tính năng khiến khả năng sử dụng rộng rãi của Tezos bị hạn chế:
- Về TVL, nó khá tụt hậu so với các mạng smart contract khác. Thay vì sử dụng Solidity làm ngôn ngữ smart contract, Tezos sử dụng Michelson, ngôn ngữ này bị hạn chế về logic mà nó có thể xử lý. Điều này làm cho hệ thống không cạnh tranh như EVM.
- Về mặt quản trị, khả năng bỏ phiếu bị giới hạn đối với những holder nắm giữ nhiều token gốc. Yêu cầu về quản trị này đặt ra một số rủi ro về tập trung hóa cho toàn bộ mạng lưới.
NFT trên Tezos
Quá trình tiêu chuẩn hóa tiến tới NFT trên Ethereum. Mạng đã ra mắt các tiêu chuẩn token để đảm bảo các smart contract vẫn có thể kết hợp được. ERC-20 và ERC-721 phổ biến được sử dụng rộng rãi. Tezos đã phát triển FA2, là một tiêu chuẩn đa token và hỗ trợ cả fungible token (FT) và non-fungible token (NFT).
Các Marketplace hỗ trợ NFT Ethereum thành công nhất về khối lượng giao dịch. OpenSea, hỗ trợ Ethereum, Polygon và Solana, đạt doanh số hơn 400 tỷ USD tính cho đến nay. LookRare là NFT marketplace lớn thứ hai với khối lượng giao dịch 26 tỷ USD. Magic Eden, NFT marketplace của Solana, đã có lúc vượt qua OpenSea về khối lượng giao dịch hàng ngày. Tezos chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thị phần với tư cách là NFT marketplace lớn nhất tính theo khối lượng giao dịch trên Tezos, Objkt, vừa vượt qua 100 triệu USD về khối lượng tích lũy. Số tiền này mặc dù khá lớn nhưng nó vẫn thua xa các marketplace khác.
Tổng khối lượng giao dịch trên Objkt đang chậm lại đáng kể sau khi đạt đỉnh vào cuối năm ngoái, theo xu hướng của thị trường NFT chung. Điều đó cho thấy rằng người dùng vẫn đang tiếp tục tương tác với Objkt, nhưng ít giao dịch hơn.
The Objkt Tale
Bộ sưu tập phổ biến nhất trên Tezos cho đến nay là hic et Nnc (HEN). Tại một số thời điểm, HEN đã đạt được khối lượng giao dịch hàng ngày cao hơn OpenSea. Đây là một dự án mã nguồn mở mà chỉ một nhà phát triển duy nhất đang duy trì. Vào tháng 11 năm 2021, dự án đột ngột bị giải thể khi nhà phát triển trước đó đã xây dựng bộ sưu tập đã gỡ bỏ trang web lưu trữ chúng. May mắn thay, bộ sưu tập này đã được phục hồi bởi cộng đồng và được niêm yết lại trên Objkt, hiện là marketplace được chọn nhiều cho NFT Tezos. Sự phục sinh này của HEN chỉ ra sức mạnh của tài sản mã nguồn mở và on-chain khi front end không thành công, nhưng bộ sưu tập vẫn còn.
Nguồn: Hic Et Nunc
Trong Tezos, HEN đại diện cho bộ sưu tập lớn nhất. Trên Obkt, nó chiếm 27% tổng khối lượng giao dịch cho đến nay.
Tổng kết
Do cơ chế đồng thuận LPoS, Tezos được coi là một chuỗi tiết kiệm năng lượng và chi phí thấp. Định vị của nó đã cho phép nó nhanh chóng trở nên phổ biến trong số những người sáng tạo và sưu tầm trong hệ sinh thái NFT. Tezos thực sự là L1 đầu tiên được sử dụng vì tính chất thân thiện với môi trường trước khi Solana và Avalanche trở nên phổ biến.
Ngoài NFT marketplace, không có ứng dụng phi tập trung nổi bật nào khác phát triển trên Tezos. Phần lớn khối lượng giao dịch NFT được tập trung trong một bộ sưu tập (HEN). Khi thị trường NFT tổng thể tăng trở lại, Tezos có cơ hội tiếp tục tạo thêm khối lượng giao dịch. Để làm được điều này, nó sẽ cần nhiều hơn một bộ sưu tập để thúc đẩy Tezos tiến lên như một người chơi quan trọng trong không gian NFT. Mặc dù NFTS rẻ, nhưng Tezos có thể không giành chiến thắng trong cuộc đua giữa các chuỗi khác như Solana hoặc Polygon.
