Sau sự thành công của stablecoin thuật toán Terra, các public chain như Waves, NEAR và TRON cũng tung ra stablecoin thuật toán của riêng họ. Nhưng giờ đây, Terra đã rời khỏi cuộc chơi, UST de-peg và giảm xuống mức tối thiểu là 0,2 USD, và LUNA cũng đã quá xa bờ, khó có thể nào về lại mức 1 USD. Với những bài học kinh nghiệm của Terra, liệu các public chain khác có cần phải phát triển các stablecoin theo thuật toán của riêng họ không?
Lợi ích của những stablecoin thuật toán của các public chain?
Tại sao public chain này lại phải để tâm đến việc phát hành các stablecoin thuật toán? Các stablecoin thuật toán sẽ mang lại những cơ hội và rủi ro nào cho public chain?
Đầu tiên, việc phát hành các stablecoin thuật toán có lợi cho việc tăng giá tiền tệ trong ngắn hạn. Ví dụ, sau khi tin tức về USN được đưa ra, giá của NEAR đã tăng lên khoảng 20 USD; sau khi phát hành chính thức USDD, kể từ ngày 11 tháng 5, TRX đã tăng 9,6% trong khi BTC giảm 17% trong bảy ngày qua.
Các stablecoin thuật toán được hỗ trợ bởi các public chain tương đối an toàn hơn, ít có khả năng bị "Rug Pull" hơn và cũng ít bị lỗi hơn. Việc được chứng thực chính thức cũng sẽ giúp dự án có thể thu hút nhiều tiền hơn và giúp public chain khóa một số lượng lớn native token. Ví dụ như Waves, khi giá trị thị trường của WAVES chỉ là 1,07 tỷ USD, thì giá trị tổng lượng tài sản khóa trong Neutrino là khoảng 582 triệu USD, chiếm 54% giá trị thị trường lưu hành của WAVES.
Hầu hết các public chain không có native stablecoin được hậu thuẫn bởi các tổ chức quyền lực như Tether và Circle và cần phải dựa vào các cầu nối cross-chain. Nhưng cross-chain thường xuyên gặp phải sự cố bảo mật. Vì vậy, các native stablecoin có tương lai rộng mở hơn. Vào ngày 1/5, Rainbow Bridge đã khiến người dùng lo lắng khi tạm ngừng dịch vụ trong một khoảng thời gian ngắn. Các native stablecoin có thể cải thiện vấn đề này.
We discovered some strange activity happening with the Rainbow Bridge. At the moment bridge operations are stopped. Please wait for the update.
No enormous movements of funds detected by now.— Alex Shevchenko 🇺🇦 (@AlexAuroraDev) May 1, 2022
Stablecoin là một tài sản quan trọng trong public chian và làm phong phú thêm hệ sinh thái. USN đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều dự án sau khi ra mắt như Ref Finance đã tung ra cặp khai thác thanh khoản USN/USDC, Burrow nạp coin USN và Trisolaris sẽ khởi chạy 5 pool khác gồm USN, WUST, FRAX, USDT và USDC.
Thuật toán của các public chain ổn định hơn và cơ chế khác với Terra
Kể từ khi mô hình kinh tế native token thuộc public chain cra đời, những dự án ấy chỉ có thể duy trì peg của stablecoin mốc 1 USD bằng một phương pháp tương tự nhưng đồng thời cũng hoàn toàn khác với Terra.
Neutrino cho phép swap 1 USD của WAVES và USDN, nhưng quá trình diễn ra chậm và có thể không đủ quỹ dự trữ. Khi thị trường "dậy sóng" và khiến giá trị WAVES trong khoản dự trữ không khớp với USDN đã phát hành, nó cần được điều chỉnh bằng cách đấu giá token quản trị của Neutrino, NSBT. Nhưng USDN gặp phải một vấn đề, chính là không đủ tài sản thế chấp và mục đích chính của token thuộc public chain là được dùng để mint USDN bằng tài sản thế chấp, điều đó có thể sẽ dẫn đến một vòng xoáy chết chóc không hồi kết.
Tổ chức quản lý quỹ dự trữ USDN trong hệ sinh thái NEAR được gọi là Decentral Bank DAO và người dùng có thể trao đổi giữa 1 USD NEAR và 1 USDN mà không cần phải chờ lâu. Trong giai đoạn khởi động, dự án tung ra mức "đào" coin với tỷ lệ thế chấp 200%, đồng nghĩa với việc, nếu muốn mint 1 USDN thì ta cần có 1 USD NEAR cộng với 1 USDT và phải bơm vốn bổ sung của bên dự án để chống lại việc thiếu hụt dự trữ có thể xảy ra do thị trường bị suy thoái.
USDD của TRON tương đối tập trung, được quản lý bởi Quỹ dự trữ TRON DAO Reserve và đảm bảo được ổn định giá cả. Bên dự án đã mint trước 999 tỷ USDD còn TRX thì được gửi vào ví đa chữ ký (Multisig Wallet). Việc trao đổi giữa TRX và USDD cần phải dựa vào các tổ chức có trong whitelist như Alameda Research và người dùng thông thường chỉ có thể mua hoặc bán USDD trên thị trường thứ cấp.
Ngoài ra, đội ngũ IOST và Cardano cũng đã công bố kế hoạch tung ra một stablecoin thuật toán. Theo IOST, stablecoin thuật toán được lên kế hoạch sẽ giải quyết ba vấn đề: tính xác thực của giá orcle, đảm bảo ổn định giá và giảm biến động giá thông qua việc giao dịch chênh lệch giá. IOST sẽ đầu tư thêm vào quỹ và nguồn lực để tập trung vào hệ sinh thái đa chuỗi IOST và stablecoin thuật toán của IOST.
Public chain nên xây dựng nên những stablecoin ổn định hơn nữa
Stablecoin thuật toán cũng chỉ có thể giúp native token tăng giá trong thời gian ngắn, chẳng hạn như NEAR tăng trên 20 USD sau tin tức về USN trên NEAR. Tuy nhiên, sau khi USN chính thức ra mắt, hiệu suất đạt được thấp hơn mong đợi. Doanh thu khai thác hàng năm của USDT/USDN giảm xuống dưới 8%. Nguyên nhân có thể là vì sau này, ngày càng nhiều public chain "ăn theo", stablecoin thuật toán không còn có thể kích thích giá tiền ảo.
Các stablecoin thuật toán đã được tung ra, chẳng hạn như USN và USDD, không đáp ứng được yêu cầu bảo mật hoặc hướng đi của chúng lại nghiêng quá nhiều về hướng tập trung. USN tuyên bố rằng tỷ lệ thế chấp trong giai đoạn khởi động là 200%. Về lý thuyết, dự án càng đầu tư vào nhiều quỹ trong giai đoạn bootstrap và tỷ trọng càng lớn thì giá NEAR sẽ càng giảm nhiều, nhưng dự án lại không minh bạch trong việc kê khai. Thiết kế của USDD tương đối tập trung và người dùng không thể trao đổi giữa 1 USDD và 1 USD TRX thông qua hợp đồng dự án và chỉ có thể giao dịch trên thị trường thứ cấp.
Trong trường hợp thị trường trở nên kiệt sức, các cơ chế tiền tệ ổn định của Terra, Waves, NEAR và TRON đều có khả năng đều sẽ de-peg và sẽ gây ra nhiều hậu quả không thể lường trước. UST đã bộc lộ điểm yếu và USDN cũng bị ảnh hưởng theo. Tài sản thế chấp của USN và USDD chủ yếu là native token thuộc public chain. Trong trường hợp thị trường giảm mạnh, về mặt lý thuyết, các stablecoin không đủ giá trị tài sản thế chấp cho để mua lại tài sản mức 1 USD. Nếu may mắn, trong trường hợp quy mô vẫn còn nhỏ, chỉ có các chuyên gia mới giải quyết được tình trạng trên.
Vì những lý do này, đặc biệt là sau khi ta vừa trải qua vụ "đổ sập" kinh hoàng của UST, các chuyện gia nên thận trọng hơn trong quá trình tung ra các stablecoin thuật toán và nên "mạnh tay hơn" trong việc thiết kế các cơ chế thuật toán và không nên lao đầu vào một cách mù quáng nếu chưa chuẩn bị đầy đủ.
