Về cơ bản, Web3 hiện có quá nhiều cường điệu và rủi ro so với các use case giá trị thực được tạo ra, khiến việc đầu tư của những người bình thường trở nên đặc biệt khó khăn. Và các nhà đầu tư mạo hiểm với hàng chục tỷ đô đang đổ vào không gian, nhưng số tiền đó thực sự có thể được đầu tư vào các lĩnh vực tốt hơn.
Mặc dù chúng ta có thể quy sự sụp đổ của thị trường tiền mã hóa là do các lý do vĩ mô (Fed thắt chặt lãi suất, chiến tranh, lạm phát nghiêm trọng), không có ngành nào thực sự bị ảnh hưởng nặng nề hơn tiền mã hóa và Web3. Ngoài việc giá giảm, sự bùng nổ của tài sản tiền mã hóa đã làm cạn kiệt tiền tiết kiệm trong cuộc sống của mọi người.
Trong thị trường giá giảm sơ khai này, NFT cũng kém hấp dẫn hơn nhiều. NFT marketplace lớn nhất là OpenSea cũng đã chứng kiến khối lượng giao dịch của giảm mạnh trong tháng 6. Tuy nhiên, NFT không đơn độc. Theo DeFiPulse, TVL trên DeFi đã giảm 65% từ mức cao nhất là 107 tỷ USD vào tháng 11 xuống còn 37 tỷ USD.
Nhiều cuộc khủng hoảng hơn có thể đang xảy ra. Nếu ETH giảm nhiều như lần sụp đổ trước, nó có thể sẽ giảm xuống 200 USD (không nói là sẽ xảy ra, nhưng không phải là không thể). Nhiều quỹ hơn sẽ bị cạn kiệt, và nhiều công ty và dự án sẽ phá sản.
"Chúng tôi không quan tâm đến giá cả, chúng tôi chỉ vui mừng về tác động mà công nghệ có thể có đối với xã hội" – đó là điều mà rất nhiều người ủng hộ tiền mã hóa đã nói, vì vậy tại thời điểm rõ ràng là không thể hào hứng với mức giá này, hãy nói về việc liệu use case hiện tại của Web3 có phù hợp với sự cường điệu hiện tại hay không?
Về cơ bản, Web3 hiện có quá nhiều cường điệu và rủi ro so với các use case giá trị thực được tạo ra, khiến việc đầu tư của những người bình thường trở nên đặc biệt khó khăn. Và các nhà đầu tư mạo hiểm với hàng chục tỷ đô đang đổ vào không gian, nhưng số tiền đó thực sự có thể được đầu tư vào các lĩnh vực tốt hơn.
Cường điệu không phải là duy nhất đối với tiền mã hóa.
Vì mọi người có thể dễ dàng đầu tư vào các dự án tiền mã hóa, nên những người đã đầu tư vào các dự án có động lực để cố gắng thuyết phục người khác đầu tư vào các dự án này.
Đồng thời, bản thân tài sản mã hóa cũng là một sự đổi mới công nghệ và đổi mới tài chính, vì vậy có nhiều cường điệu hơn so với công nghệ mới nói chung, nhưng lần này, nó đi kèm với rủi ro tài chính. Một mặt, điều này khiến mọi người mua ở mức cao nhất. Mặt khác, sự cường điệu tích cực có thể mang lại hiệu quả, thúc đẩy quá trình lặp lại và đổi mới nhanh hơn. Trong Báo cáo trạng thái tiền mã hóa của a16z Crypto cho thấy sự tăng giá theo chu kỳ dẫn đến sự quan tâm đến không gian, điều này thu hút các doanh nhân mới tạo ra các dự án và công ty khởi nghiệp mới, thúc đẩy chu kỳ tiếp theo.
Họ gọi nó là "Chu kỳ đổi mới giá tiền mã hóa". Trong mỗi chu kỳ, ngay cả sau khi giảm giá, nhiều nhà phát triển và công ty khởi nghiệp vẫn ở lại trong hệ sinh thái tiền mã hóa hơn là quay trở lại ngành trước khi chu kỳ bắt đầu.
Những doanh nhân này xây dựng cơ sở hạ tầng tốt hơn và các ứng dụng mới, đồng thời biến các use case tiềm năng thành các use case thực tế.
Đối với Instagram, Facebook, Snap hay các phương tiện truyền thông xã hội Web2 khác, mô hình của họ về cơ bản là thu hút được nhiều người dùng trước tiên, sau đó kiếm tiền (quảng cáo), và ngay cả Google cũng đã áp dụng "kịch bản" này.
Mặt khác, các công ty khởi nghiệp Web3 lại có cách tiếp cận ngược lại: đầu tiên là có nhiều tiền, và sau đó, hy vọng sẽ có nhiều người dùng. Tuy nhiên, không chắc chắn rằng liệu các công ty trong thời đại Web2 có thể chuyển đổi từ "thu hút sự chú ý của người dùng" sang "kiếm tiền" hay các công ty khởi nghiệp Web3 ngày nay có thể thực hiện chuyển đổi từ "kiếm tiền" sang "thu hút sự chú ý của người dùng" hay không.
Đó là sự đánh đổi mà các dự án Web3 thực hiện ngày nay: tài chính hóa so với trải nghiệm người dùng.
Nhiều dự án Web3 ngày nay phụ thuộc quá nhiều vào đòn bẩy tài chính vì đây là cách dễ dàng để kiếm tiền hơn và quan trọng. Hhầu hết các sản phẩm Web3 phổ biến đang ở giai đoạn đầu. Chúng không hoàn hảo nhưng chúng "đủ tốt" cho một nhóm người dùng cụ thể. Mặc dù các sản phẩm Web2 tập trung hơn, mạnh mẽ và an toàn hơn nhưng không đáp ứng tốt nhu cầu của nhóm này. Nhờ vậy, các sản phẩm của Web3 đã tìm được chỗ đứng vững chắc trong nhóm này.
NFT
NFT là một ví dụ điển hình, nói một cách đơn giản, ngoài các thuộc tính kỹ thuật số như khả năng lập trình và khả năng kết hợp, các NFT có các đặc tính vật lý khiến chúng trở nên độc đáo, có thể sở hữu và có thể giao dịch. Theo thời gian, các use case cho NFT sẽ rộng hơn, không chỉ là đồ sưu tầm mà còn cả nhạc, phim, v.v., mà thậm chí ngày nay, các use case cho NFT là có thật.
Chỉ riêng trên OpenSea, 1,8 triệu tài khoản đã mua NFT dựa trên Ethereum trị giá 31,9 tỷ USD, trong đó 31,3 tỷ USD vào năm ngoái.
Mặc dù trong sô 1,8 triệu tài khoản đó sẽ có cá nhân sử dụng nhiều tài khoản, giao dịch rửa tiền hay đầu cơ, v.v. nhưng một số mô hình hấp dẫn đã xuất hiện trong không gian NFT.
Bạn có thể nghĩ NFT là thứ ngu ngốc nhất trên thế giới, nhưng thật khó để tranh luận rằng 31,3 tỷ USD trong khối lượng giao dịch hàng năm không có nghĩa là nó không phải là mục đích sử dụng thực sự đối với một số người.
Vào tháng 5, Instagram đã thông báo rằng họ đang bắt đầu thử nghiệm để người sáng tạo và nhà sưu tập giới thiệu NFT của họ.
NFT vẫn là một công nghệ rất non trẻ, nhưng chúng đã tạo ra doanh thu khổng lồ và truyền cảm hứng cho rất nhiều sự sáng tạo, không chỉ về mặt nghệ thuật mà còn về bản thân công nghệ.
DeFi
Ngày nay, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như Uniswap cũng là một use case thực sự. DEX có thể tạo thanh khoản cho bất kỳ số lượng cặp token nào và người dùng có thể giao dịch mà không cần trung gian, điều mà trước đây không thể thực hiện được.
Uniswap hiện là DEX lớn nhất, nơi mọi người có thể giao dịch bất kỳ cặp token nào với nhau mà không cần thông qua trung gian hoặc thông qua order book trung tâm. Chỉ có mã và các ưu đãi đằng sau tất cả, và nó đang hoạt động trên quy mô lớn.
Vào ngày 24 tháng 5, Uniswap thông báo rằng họ đã vượt qua khối lượng giao dịch 1 nghìn tỷ USD chỉ trong ba năm.
Uniswap có thể được mô tả như một Hyperstructure (cấu trúc thượng tầng) được đề xuất bởi người đồng sáng lập Zora, Jacob Horne:
Có dạng một giao thức chạy trên blockchain.
- Không thể ngăn cản: Giao thức không thể bị chặn bởi bất kỳ ai. Nó sẽ chạy miễn là tồn tại blockchain cơ bản.
- Miễn phí: Phí trên toàn giao thức là 0% và chạy hoàn toàn bằng phí gas.
- Khả năng mở rộng: Những người tham gia giao thức được tích hợp các ưu đãi.
- Không cần cấp phép: Có thể truy cập rộng rãi và có khả năng chống kiểm duyệt. Người xây dựng và người dùng không thể bị hủy định dạng.
- Tổng dương: Tạo môi trường đôi bên cùng có lợi cho những người tham gia sử dụng cùng một cơ sở hạ tầng.
- Đáng tin cậy: Giao thức không liên quan gì đến người dùng.
Hiện tại, các giao thức DeFi là những use case thực sự.
Compound, Aave và Maker
Các giao thức như Compound, Aave và Maker cho phép mọi người cho vay hoặc mượn tài sản tiền mã hóa. Bất chấp các dịch vụ DeFi tập trung hơn như Celsius đã sụp đổ, các giao thức này hoạt động tốt trong thời kỳ suy thoái. Các khoản cho vay được thế chấp vượt mức và giao thức thanh lý người đi vay khi tài sản thế chấp giảm do giá giảm. Compound, Aave và Maker hiện có khoảng 15 tỷ USD tài sản tiền mã hóa bị lock, ngay cả sau khi thị trường sụt giảm nghiêm trọng. Các nhà quan sát tinh ý có thể chỉ ra rằng DeFi đang "cung cấp tài chính mà không có bất kỳ giá trị kinh tế nào." Nó phụ thuộc vào định nghĩa của bạn về giá trị kinh tế, nhưng nếu bạn hiểu nó là "tài sản trong thế giới thực", thì Goldfinch là một "giao thức tín dụng phi tập trung cung cấp các khoản vay tiền điện tử cho các doanh nghiệp trong thế giới thực." Cho đến nay, hơn 200.000 người đi vay đã nhận được tín dụng ở “Ấn Độ, Mexico, Đông Nam Á, v.v.”, giúp giải quyết những thiếu hụt tín dụng rất thực tế của các nước đang phát triển.
Braintrust
Braintrust là một use case thực sự. Braintrust là một mạng lưới thị trường nhân tài phi tập trung kết nối các kỹ thuật viên có tay nghề cao với các công việc tại các công ty như Nike, NASA và Porsche. Tiền lương trung bình trên mạng là 77,630 USD cho 217 ngày. Hiện tại, hầu hết việc tuyển dụng trên mạng được thực hiện bằng nội tệ, nhưng những người tham gia vào hệ sinh thái Braintrust, bao gồm nhân tài, khách hàng, có thể kiếm được token BTRST bằng cách làm những việc tốt cho mạng, chẳng hạn như sàng lọc ứng viên hoặc giới thiệu ứng viên.
Nhân tài có thể stake BTRST khi tuyển dụng để thể hiện sự nghiêm túc của họ và tăng cơ hội được tuyển dụng, và khách hàng có thể stake BTRST để tăng khả năng hiển thị danh sách việc làm của họ nhằm thu hút nhiều nhân tài hơn, mang lại cho BTRST một giá trị thực sự. Tất cả những điều này mang lại cho Braintrust một lợi thế nhỏ nhưng có ý nghĩa so với các doanh nghiệp talent acquisition lớn hơn, nhưng quan trọng nhất về lâu dài, quyền sở hữu của người dùng có nghĩa là Braintrust không kết thúc việc xây dựng hiệu ứng mạng và sau đó tính phí nhiều hơn, để làm được điều này, người dùng sẽ phải bỏ phiếu để tự tính phí cao hơn.
Braintrust hiện đang được phát triển thêm. Vào tháng 1, Braintrust đã hỗ trợ 37 triệu USD tổng giá trị dịch vụ (GSV). Năm tháng sau, nó đã tăng gấp đôi GSV lên 74,4 triệu USD.
Helium
Tương tự, các công ty khởi nghiệp khác đang xây dựng mạng lưới do người dùng sở hữu cho các sản phẩm thế giới thực, chẳng hạn như Helium, một mạng không dây phân tán dành cho các thiết bị IoT, với 5G sắp ra mắt. Nó được ra mắt vào năm 2013 dưới dạng mạng không dây P2P dài hạn nhưng thất bại. Với việc ra mắt token HNT, chủ sở hữu hotspot kiếm được token mỗi khi Hotspot của họ được sử dụng trên mạng, cung cấp động lực đủ mạnh để mọi người cài đặt thiết bị. Ngày nay, có 867.190 Hotspot trong mạng và HNT có vốn hóa thị trường là 1,25 tỷ USD.
DIMO
Tương tự như vậy, DIMO đang xây dựng một "mạng lưới tài xế" nơi người lái xe có thể thu thập và chia sẻ dữ liệu về phương tiện để giúp DIMO tìm hiểu thêm về phương tiện của họ, tiết kiệm và xây dựng các ứng dụng di động tốt hơn.
Ví dụ: thay vì mua bảo hiểm ô tô và cắm vào thiết bị theo dõi ô tô của công ty bảo hiểm, người lái xe có thể cắm thiết bị DIMO, chia sẻ dữ liệu của họ và để công ty bảo hiểm đấu giá phạm vi bảo hiểm của họ. Cuối cùng, mục tiêu của DIMO là trở thành một sản phẩm công cộng giúp các nhà phát triển xây dựng ứng dụng cho bất kỳ phương tiện nào dễ dàng hơn.
Stablecoin
Hoặc lấy stablecoin cho use case đơn giản nhất. Trong trường hợp chuyển tiền xuyên biên giới, mặc dù nhiều người sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi gửi tiền xuyên biên giới thông qua một ngân hàng có thể khắc phục lỗi nhưng một số người cho rằng có thể sử dụng stablecoin để thuận tiện hơn và gửi một giao dịch thử nghiệm nhỏ trước khi gửi toàn bộ tiền. Fintech là một ngành công nghiệp rất lớn, rất thực tế và stablecoin cũng là một cách để giảm chi phí chuyển tiền. Hiện có 155 tỷ đô la stablecoin đang được lưu hành.
Vibe Bio
Cách đây vài ngày, Vibe Bio tiết lộ phương pháp điều trị các bệnh hiếm gặp với sự tài trợ của DAO. Theo Vibe, "rào cản lớn nhất để điều trị bệnh nhân bị bỏ quên là không tìm ra phương pháp điều trị tiềm năng – đó là tài trợ cho họ." Bằng cách đoàn kết cộng đồng bệnh nhân, nhà khoa học và các đối tác khác, họ có kế hoạch cung cấp kinh phí để thử thuốc bằng cách tập hợp những người tham gia thử nghiệm lại với nhau và nếu thuốc thành công, thị trường có thể được mở ra.
Các khoản vay giá rẻ (Compound, Aave, Maker), lưu trữ phi tập trung (chi phí lưu trữ hiện tại của Filecoin là 0,0011% của S3), thị trường tuyển dụng nhân tài phi tập trung do người dùng sở hữu Braintrust và Lab DAO, Radicle, Helium, Toucan, v.v. những sản phẩm này ngày nay đã có người dùng thực sự.
Công bằng mà nói, số lượng người tham gia vào Web3 vẫn còn tương đối nhỏ, chỉ khoảng 30 triệu ví Metamask. Nhiều use case Web3 nhằm mục đích "thu hút một tỷ người dùng tiếp theo", từ GameFi đến P2E đến phương tiện truyền thông xã hội Web3, thực sự cảm thấy khó khăn. Từ Axie Infinity đến Stepn đến Bitclout, những nỗ lực đầu tiên trong việc xây dựng phiên bản Web3 của game và sản phẩm xã hội để tiếp cận hàng triệu người dùng "thông thường" đã sớm đạt được sức hút, phần lớn là nhờ các khía cạnh tài chính của sản phẩm. Về trải nghiệm người dùng, họ vẫn còn một chặng đường dài phía trước.
Bây giờ chúng ta đang kết thúc một chu kỳ và bước vào thị trường giá xuống. Cơ sở hạ tầng tốt hơn đang được phát triển. Nhiều doanh nhân Web2 và nhà phát triển game AAA gần đây đã tham gia vào không gian tài sản tiền mã hóa và Web3.
Dự án Web3 bắt đầu đặt trải nghiệm người dùng lên ưu tiên hàng đầu, đồng thời giữ lại những lợi thế độc đáo của thành công ban đầu.
