Xét trên khía cạnh sàn giao dịch phi tập trung (DEX), Uniswap đang dẫn đầu về khối lượng giao dịch và đương nhiên chiếm thị phần lớn nhất. Nhiều thông tin bàn tán về phiên bản Uniswap V4 đang được nghiên cứu. Cùng tìm hiểu về lịch sử của Uniswap cũng như một số tiềm năng mà phiên bản mới có thể mang lại và việc phát hành sẽ ảnh hưởng như thế nào đến token UNI.
Các phiên bản Uniswap
Trở lại năm 2018, Uniswap ra mắt tại hội nghị Devcon hàng năm của Ethereum Foundation. Buổi giới thiệu về khái niệm mới cho phép người dùng hoán đổi hai token khác nhau với hai tác nhân chính, bao gồm nhà cung cấp thanh khoản (LP) và nhà giao dịch. Khi đó, các nhà cung cấp thanh khoản mang đến hai token với tỷ lệ 1:1 và kiếm lợi nhuận dựa trên phí giao dịch mà các nhà giao dịch thực hiện.
Đến tháng 3/2020, Uniswap V2 ra mắt, các tính năng chính là áp dụng oracle để ngăn chặn các hành vi thao túng, khai thác lỗ hổng giao thức, lợi dụng kinh doanh chênh lệch giá.
Vào tháng 9/2020, Uniswap DAO airdrop token UNI cho người dùng ban đầu của giao thức và đây cũng là một trong những đợt airdrop cực lớn. Ngoài ra, các nhà cung cấp thanh khoản cũng được thưởng UNI, giúp tăng mạnh tổng giá trị khóa (TVL) trên các dApp.
Đến tháng 3/2021, Uniswap V3 ra mắt, hai cải tiến lớn tập trung vào hiệu quả sử dụng vốn. Đầu tiên là thanh khoản tập trung, cho phép các nhà cung cấp thanh khoản chỉ định phạm vi giá mà thanh khoản của họ sẽ được thực hiện, về mặt lý thuyết có thể cải thiện hiệu quả sử dụng vốn hơn 4.000 lần so với các mô hình trước đó và kiếm được nhiều phí hơn cho LP. Ngoài ra, người dùng có thể tính các khoản phí cho các cặp giao dịch khác nhau, do đó, stablecoin sẽ kiếm lợi nhuận thấp hơn so với các cặp rủi ro lớn, đồng thời mối quan tâm về tổn thất tạm thời (IL) ngày càng lớn.
Dự kiến phiên bản thứ 3 sẽ kết thúc vào tháng 4/2023, điều này sẽ mở ra cơ hội cho các giao thức như SushiSwap, QuickSwap và các nhánh Uniswap khác cạnh tranh với giao thức này một lần nữa. Ngoài ra, mô hình V3 không thân thiện với các nhà cung cấp thanh khoản và dữ liệu trong hai năm qua cho thấy, việc nắm giữ token DeFi đang rủi ro hơn nhiều so với nắm giữ tài sản cơ bản, điều đó chưa nói đến cung cấp thanh khoản không mang lại nhiều lợi ích.
>> Đọc thêm: Uniswap phát hiện một lỗ hổng nghiêm trọng có thể dẫn đến tổn thất hàng tỷ USD
Uniswap V4 mang lại cải tiến gì?
Một cách UniSwap V4 giải quyết vấn đề này là tạo ra một số loại mô hình phí động dựa trên thước đo mức độ biến động của tài sản. Mô hình này sẽ cung cấp cho các nhà cung cấp thanh khoản phần thưởng lớn hơn, giảm tổn thất tạm thời và tối ưu hóa phí nhà cung cấp thanh khoản.
Nhóm phát triển Uniswap gần đây đã thúc đẩy việc áp dụng EIP1153, một bản nâng cấp sẽ giảm chi phí giao dịch trên Ethereum, tạo ra lợi ích rõ ràng cho các ứng dụng Uniswap trên hệ sinh thái lớn nhất. Tuy nhiên, đây chưa phải ưu tiên lớn và khả năng được triển khai trong một số bản nâng cấp tiếp theo còn bỏ ngõ.
Một trong những vấn đề lớn nhất với DeFi là trải nghiệm người dùng phức tạp và thách thức, tất nhiên không dành cho người mới. Uni V4 sẽ được phát hành cùng với giao diện người dùng được cải thiện, có thể bao gồm một số loại tổng hợp NFT, ví tích hợp và ứng dụng dành cho thiết bị di động, các tính năng sẽ giúp củng cố UniSwap trở thành DEX tốt nhất cho người dùng DeFi mới.
Một tính năng khả thi khác của Uni V4 là hệ thống đấu giá theo lô. Giá trị có thể trích xuất của công cụ khai thác (MEV) là một vấn đề phổ biến của các blockchain và có thể dẫn đến sự kém hiệu quả cho các nhà giao dịch. Khi người dùng thực hiện một giao dịch, dữ liệu nằm trong blockchain mempool trong khi chờ xác nhận, trình xác nhận Ethereum có thể thấy giao dịch này và thực hiện cuộc tấn công nhanh chóng, sau đó đơn orderbook của người dùng được tạo ra, trình xác thực đã xác minh bán tất cả token họ vừa mua, điều này có thể xảy ra vì người xác thực có quyền chỉ định về thứ tự giao dịch.
Để giải quyết vấn đề này, Uniswap có thể tạo ra một giải pháp tập trung vào quyền riêng tư hơn, giải pháp này đã được CowSwap áp dụng. Trong mô hình này, người dùng ký các giao dịch, dù là mua hay bán, sau đó được khớp với những người khác ở phía bên kia của giao dịch theo kiểu gần như ngang hàng trong một khoảng thời gian xác định. Mặc dù không trực tiếp như trao đổi truyền thống, phương pháp này cải thiện MEV và cung cấp cho người dùng các giao dịch hiệu quả hơn.
Tổng kết
Dự đoán token UNI sẽ tăng giá trong thời gian ngắn do sự fomo nhất định. Nhưng về lâu dài, UNI bị ràng buộc bởi quyền quản trị mà giao thức cung cấp, vì Uniswap chưa trả phí giao dịch cho những người nắm giữ UNI. Nếu phiên bản thứ 4 giúp tăng TVL hoặc cung cấp tham số mới để người nắm giữ UNI bỏ phiếu, thì mới đủ động lực để tăng trưởng dài hạn.
Uniswap V4 chỉ là suy đoán dựa trên ý kiến cộng đồng, cũng như dữ liệu thực tế và lịch sử của giao thức. Ba bản phát hành đều giải quyết được những yêu cầu nhất định tại thời điểm đó, giúp Uniswap duy trì tính cạnh tranh, đổi mới và vị thế DEX hàng đầu.
