Hôm 22/2, dự án NFT “NBA Top Shot Moments” do Giải bóng rổ nhà nghề Mỹ (NBA) ủy quyền bị tòa án New York phán quyết là đáp ứng định nghĩa về chứng khoán.
Để xoa dịu tâm lý người dùng, Dapper Labs, công ty điều hành dự án NFT, đã phản ứng nhanh chóng, thực hiện đơn khiếu nại và truyền tải thông tin trên mạng xã hội. Tuy nhiên, hai ngày sau đó (24/2), Dapper Labs thông báo rằng họ sẽ cắt giảm thêm 20% lực lượng lao động, chưa đầy bốn tháng sau lần sa thải cuối cùng. Từ đó đặt nhiều nghi vấn công ty có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này hay không.
Thống kê cho thấy, khối lượng giao dịch của NBA Top Shot Moments trong 30 ngày qua là 3 triệu USD, giảm hơn 98% so với thời kỳ cao nhất, giá sàn NFT cũng đã giảm trong một thời gian dài. NBA Top Shot thành công trong việc bán thẻ NFT, nhưng cũng đang thất bại vì nó.
NBA Top Shot được gọi là chứng khoán
NBA Top Shot Moments NFT có phải là chứng khoán không? Giữa tuần trước, Thẩm phán Victor Marrero của Tòa án quận phía Nam New York đã đưa ra phán quyết mới nhất, đó là NBA Top Shot Moments NFT có thể đáp ứng định nghĩa về chứng khoán. Tuy nhiên, phán quyết cho thấy đây không phải là kết quả cuối cùng và sự việc chắc chắn sẽ kéo dài.
NBA Top Shot Moments NFT (gọi tắt là NBA Top Shot) là thẻ sưu tập kỹ thuật số thể thao hoạt động trên blockchain Flow. Những NFT này ghi lại những khoảnh khắc của các cầu thủ NBA trong trận đấu, chẳng hạn như cú ném bóng của Lebron James trong trận chung kết, cú ném phạt của Kobe Bryant và nhiều khoảnh khắc khác, người dùng có thể sử dụng tiền điện tử hoặc thẻ tín dụng để mua và giao dịch trên thị trường thứ cấp. Dự án do Dapper Labs khởi xướng vào năm 2020 và đã được NBA ủy quyền chính thức.
Vụ kiện NBA Top Shot bắt đầu vào tháng 5/2021. Người mua có tên là Jeeun Friel, đã kiện Dapper Labs và giám đốc điều hành, Roham Gharegozlou, ra tòa với cáo buộc dự án không đăng ký với cơ quan quản lý (SEC) và ngăn cản các nhà đầu tư rút tiền. Dẫn đến thiệt hại cho người dùng, bên dự án cũng bị nghi ngờ can thiệp vào giá và giúp dự án định giá ảo.
Trước khi Friel khởi kiện, vào tháng 4/2021, nhiều người dùng đã phàn nàn rằng thời gian chờ rút NFT từ nền tảng bán hàng NBA Top Shot rất lâu và việc rút tiền từ tài khoản cũng chậm. Dapper Labs đưa ra lý do các khoản rút tiền sẽ được xử lý trong vòng 21 ngày và một số trường hợp lên đến 40 ngày hoặc lâu hơn do quy trình xác minh danh tính và chống rửa tiền, mục đích tránh gian lận.
Dapper Labs không phản hồi vụ kiện của Friel, nhưng vào tháng 1 và tháng 9/2022, công ty đã hai lần kháng cáo lên tòa án để bác bỏ vụ kiện, cho rằng NBA Top Shot Moments là thẻ bóng rổ kỹ thuật số chứ không phải chứng khoán. Công ty đưa dẫn chứng về thẻ trò chơi thẻ Pokémon và thẻ bóng chày không phải là chứng khoán.
Hôm nay, kết quả sơ bộ của trường hợp này đã được công bố. Thẩm phán Marrero đã bác bỏ khiếu nại của Dapper Labs và ra phán quyết sau khi áp dụng bài kiểm tra Howey (Howey Test) rằng NBA Top Shot Moments NFT có thể đáp ứng định nghĩa về chứng khoán.
Thẩm phán Marrero tin rằng Moments NFT đáp ứng bốn yếu tố của Howey Test, bao gồm:
- Thứ nhất, NFT đáp ứng yếu tố đầu tư tiền bạc, điều này là hiển nhiên
- Thứ hai, NFT đáp ứng yếu tố đầu tư vào mục đích chung, nghĩa là sự giàu có của người mua và thành công chung của Dapper Labs có liên quan mật thiết với nhau, vì Dapper Labs kiểm soát blockchain Flow và nền tảng giao dịch để mua và bán Moments NFT.
- Thật thú vị, yếu tố thứ ba là nhà đầu tư có kỳ vọng về lợi nhuận cũng phù hợp với quan điểm của Marrero, bởi vì Dapper Labs đã không đề cập nghĩa đen của lợi nhuận trong một số tweet quảng cáo NFT, mà sử dụng biểu tượng 🚀, 📈, 💰 và các biểu tượng cảm xúc khác ngụ ý rằng những tài sản này sẽ tăng giá trị, khiến người mua kỳ vọng vào lợi nhuận một cách khách quan.
- Ngoài ra, yếu tố thứ tư là liệu lợi nhuận có đến từ nỗ lực của người khác cũng phù hợp, vì giá trị của Moments NFT gần như hoàn toàn dựa trên hoạt động của Dapper Labs.
Theo Marrero, nguyên đơn cáo buộc NFT do Dapper Labs cung cấp là một hợp đồng đầu tư, vì vậy nó là một chứng khoán và cần phải được đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC).
Ngay sau khi có kết quả, Dapper Labs đã tuyên bố trên Twitter rằng phán quyết của thẩm phán chỉ đơn giản là bác bỏ đề xuất của họ về việc bác bỏ công tố ở giai đoạn bào chữa của vụ án… Thẩm phán đã không kết luận rằng các nguyên đơn đã đúng và lập luận rằng thẻ bóng đá NFT chỉ là thẻ giao dịch hiện đại, không phải công cụ tài chính.
Thành công và thất bại cùng đến từ hoạt động bán thẻ NFT
Thực tế thì Dapper Labs vẫn còn ba tuần để trả lời phán quyết của thẩm phán, nhưng nền tảng NBA Top Shot Moments thì không.
Theo thống kê từ Cryptoslam, tính đến ngày 27/2, khối lượng giao dịch của NBA Top Shot trong 30 ngày qua chỉ là 3 triệu USD, xếp hạng 59 trên các bộ sưu tập NFT. So với đỉnh cao nhất là 224 triệu USD, khối lượng giao dịch đã giảm gần 6 lần.
Trên nền tảng giao dịch chính thức của NBA Top Shot, giá trung bình của thẻ sao Moments cũng đã giảm từ 156 USD lúc cao điểm xuống còn khoảng 10 USD. Trong số đó, một NFT ghi lại khoảnh khắc chào sân của LeBron James từng được bán với giá 208.000 USD vào năm 2021, bây giờ chỉ còn khoảng 41.000 USD, giảm 80%.
Hiện tại còn khoảng 695.000 người dùng nắm giữ NBA Top Shot và đang ngồi trên đống lửa, hãy nhìn lại những điều mà bộ sưu tập NFT khác từng trải qua:
Vào tháng 10/2022, dự án NFT blue-chip Bored Ape Yacht Club (BAYC) và token ApeCoin (APE) cũng phải đối mặt với cuộc điều tra của SEC, tập trung vào việc liệu chúng có phải là chứng khoán chưa đăng ký hay không. Sau khi tin tức được đưa ra, giá APE đã giảm hơn 11% trong vòng 24 giờ và giá sàn BAYC giảm theo.
NBA Top Shot sẽ đi vào quên lãng?
Cách thức hoạt động của NBA Top Shot quá đơn giản, chủ yếu là mua và bán, sau hai năm ra mắt thì NFT cũng chỉ quanh quẩn Common, Fandom, Rare và Legendary, tụt hậu so với tốc độc phát triển của thị trường NFT.
Nhìn sang hai bộ sưu tập BAYC và Azuki, mặc dù gia nhập cuộc chơi sau NBA Top Shot, họ liên tục đổi mới chính mình. Yuga Labs dùng BAYC là cốt lõi, tạo ra các bộ sưu tập khác, cộng thêm bản quyền mở, cốt truyện metaverse từ Otherdeed for Otherside và tạo hệ sinh thái. Azuki cũng tương tự, thúc đẩy trò chơi ngoại tuyến trên cơ sở IP, tạo thành các sản phẩm vật lý và hợp tác với các cửa hàng thương hiệu để thúc đẩy Web3.
Các trận đấu NBA tiếp tục diễn ra và thẻ NFT ngày trước sẽ dần mất giá trị, vậy lợi ích của người dùng là gì và họ hoàn toàn có thể xem những khoảnh khắc đó trên mạng xã hội.
Dapper Labs vướng vào vụ kiện kéo dài, khối lượng giao dịch NFT giảm mạnh, sa thải hàng loạt nhân viên, blockchain Flow không có nhiều bức phá. Dường như quá khó để NBA Top Shot trở lại thời điểm đỉnh cao.
