1. Mở đầu
Thị trường tiền điện tử năm 2022 bị rung chuyển bởi một cú sốc lớn bị ảnh hưởng bởi nhiều đợt giảm giá tiền điện tử, tổng số tiền lỗ do sự cố mạng và sự cố giao dịch là 2 nghìn tỷ đô la.
Sự sụp đổ của Terra LUNA/UST là một số cú sốc lớn nhất đối với thị trường cho đến nay, tiếp đó là Celsius Network và Voyager Digital nộp đơn xin phá sản, ngoài ra còn có sự sụp đổ của Three Arrows Capital. Những cú sốc này đều có tác động đáng kể đến toàn bộ thị trường, khiến giá Bitcoin và Ethereum giảm xuống. Các vấn đề phát sinh nghiêm trọng nhất là việc tiền điện tử trong tài khoản của người dùng bị khóa trên các sàn giao dịch hoặc tiền của họ nằm trong tay người khác và do người khác quản lý.
Các nhà đầu tư bị thua lỗ trong “mùa đông crypto” không biết họ có thể đưa ra biện pháp khắc phục nào và họ không biết liệu họ có thể đòi bồi thường từ các bên vô trách nhiệm trong hệ thống hay không.
Những biện pháp khắc phục theo chế độ quản lý hiện hành không mang lại hiệu quả. Các điều khoản và mục nhập trên các sàn giao dịch tiền điện tử nằm có phạm vi rộng lớn, hầu hết các nhà đầu tư ký toàn bộ quyền của họ đối với tiền điện tử và nhiều người sẽ trở thành chủ nợ không có bảo đảm nếu các sàn giao dịch đó bị thanh lý. Các sàn giao dịch tiền điện tử và các nhà cung cấp dịch vụ đầu tư tiền điện tử về cơ bản hoạt động giống như các ngân hàng, nhưng không có các biện pháp bảo vệ và quy định cần phải tuân theo như ngân hàng. Lý do cho sự sụp đổ gần đây không phải là bất thường cũng không mới lạ, những hành vi vô trách nhiệm này tương tự như sự sụp đổ của thị trường tài chính truyền thống vào năm 2008. Mặc dù hành vi và tác động của nó đối với thị trường cũng không phải là mới, nhưng đây là một thị trường phụ thuộc nhiều hơn vào kỳ vọng của người tiêu dùng hơn bất kỳ điều gì. Nhiều cơ quan quản lý đã đặt câu hỏi rằng làm thế nào để bảo vệ người tiêu dùng trong thị trường tiền điện tử, giải pháp chính là áp dụng các biện pháp bảo vệ tương đối trong tài chính truyền thống. Cụ thể là phải quy định mức dự trữ tối thiểu mà bất kì sàn giao dịch nào có thể nắm giữ, yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ phải được cấp phép, điều chỉnh mức độ rủi ro, đặt ra các tiêu chuẩn minh bạch và bao gồm tiền điện tử trong sản phẩm tài chính.
Điều này gợi nhớ đến vụ tai nạn đầu tiên và có lẽ là quan trọng nhất chính là sự sụp đổ gần đây của Terra USD và Luna. Terra từng được ca ngợi vì đã cung cấp các khoản đầu tư blockchain tiên tiến cho người dùng trên khắp thế giới, nhưng hiện giờ lại đang được cho là chất xúc tác cho mùa đông crypto năm 2022.
- Xem thêm: Hàn Quốc truy nã Do Kwon!!!
2. Terra Luna/Terra USD (Sự cố tiền điện tử)
2.1. Tai nạn
Terra USD (UST) là một stablecoin được cho ra mắt bởi Terraform Labs. Stablecoin này được chốt với đô la Mỹ bằng một chốt thuật toán, họ sử dụng một loại tiền điện tử khác của Terraform có tên là LUNA để duy trì chốt của nó. Hệ thống hoạt động bởi một mạng lưới chênh lệch giá, nơi LUNA và UST giao dịch qua lạl, nghĩa là cái này sẽ được bán cho cái kia khi có lợi nhuận, làm cho nhu cầu đối với đồng rẻ hơn sẽ tăng lên, khiến giá của nó tăng trở lại. Trong một thời gian dài, cách làm này dần có hiệu quả và UST đã có thể duy trì tỷ lệ chuyển đổi gần 1:1 với đô la Mỹ. Cơ chế này cũng đốt cháy các đồng tiền đang được giao dịch, điều này đã góp phần gây ra sự cố.
Một phần của hệ sinh thái và cơ chế ổn định của Terra là Giao thức Anchor, nó tương tự như một tài khoản tiết kiệm mà trong đó volume UST được gửi vào để kiếm được lợi nhuận cao trong dài hạn. Vào thời kỳ đỉnh cao, Anchor nắm giữ gần 75% tổng số UST đang lưu hành và giá trị của UST phụ thuộc nhiều vào hoạt động của pool này.
Anchor Protocol vay UST từ người cho vay để cho người khác vay để những người cho vay đạt được lãi suất khoảng 20%, chức năng này giống như cách một ngân hàng làm. Nguồn lợi này đã trở nên biến động kể từ tháng 3 năm nay, dao động tăng lên và tỷ lệ thuận với lượng dự trữ của Anchor Protocol (số vố mà Terra dự trữ để đáp ứng lợi nhuận). Khi những người cho vay ngày càng gia tăng, bị thu hút bởi lợi nhuận cao, các khoản dự trữ bắt đầu giảm dần để bù đắp lợi nhuận cho họ. Có một giải pháp tạm thời là đưa thêm UST vào Anchor Protocol để tăng lượng dự trữ. Rõ ràng là điều này không thể tiếp tục vì Anchor Protocol không đủ hấp dẫn người dùng, và người dùng sẽ không tiếp tục đầu tư vào nó.
Vào tháng 5 năm 2022, UST trị giá 2 tỷ đô la đã được rút khỏi Anchor Protocol và bị thanh lý. Điều này gây nhiều áp lực lên LUNA vì các nhà kinh doanh chênh lệch giá tìm cách tận dụng nó rồi mở rộng khoảng cách giữa LUNA và UST, điều này ngay từ đầu vốn được cho là chưa bao giờ tăng lớn như vậy. Quỹ Luna cố gắng lấp đầy sự chênh lệch này bằng cách bơm thêm UST vào hệ thống (UST burn khi LUNA được mint), tìm cách giành lại quyền kiểm soát và cân bằng giá của hai loại tiền điện tử.
Với một lượng lớn LUNA tràn vào thị trường, nó không còn duy trì được giá trị của mình và sự sụp đổ đã xảy ra sau đó. Các nỗ lực của Quỹ Luna để ổn định UST/LUNA bằng cách sử dụng nguồn dự trữ Bitcoin cũng không thành công, dẫn đến một lượng lớn Bitcoin vào thị trường cùng lúc khiến nguồn cung vượt quá mức làm cho giá Bitcoin giảm.
2.2. Điều gì đã xảy ra?
Một loạt các vấn đề dẫn đến sự sụp đổ của Terra như việc không đủ dự trữ, thuật toán sai sót và không có giới hạn rút tiền trên Anchor Protocol. UST sẽ không bị mất chốt nếu có các hạn chế đối với các khoản rút tiền lớn.
Jump Crypto đã xem xét hoạt động của UST/LUNA vào tháng 5 năm 2022, phát hiện ra rằng một số giao dịch lớn là nguyên nhân gây ra sự bất ổn và sụp đổ của tiền tệ.. Các giao dịch đã được truy lại một số ví, tất cả đều không được xác định. Điều đáng lo ngại là một vài cá nhân làm mất ổn định toàn bộ hệ sinh thái tiền điện tử mà không phải chịu bất cứ hậu quả hoặc trách nhiệm giải trình.
2.3. Rút lại Anchor Protocol
UST trị giá 2 tỷ đô la được rút khỏi Anchor Protocol được truy xuất từ bảy ví, bao gồm cả Celsius Network.
Biểu đồ dưới đây minh họa độ lệch ngày càng tăng của UST so với tỷ giá USD khi UST rút khỏi Anchor.
Qua phân tích của Nansen về việc gở bỏ chốt UST, bảy ví gây ảnh hưởng có tác động đáng kể đến việc gỡ chốt (xem biểu đồ bên dưới). Một trong những ví đã được xác định là thuộc về Celsius, việc rút khỏi Anchor Protocol gây hại nhiều hơn là có lợi.
Hành động của một số chủ sở hữu UST lớn đủ để làm mất ổn định hệ sinh thái Terra và khiến những chủ sở hữu ví nhỏ bị mất tiền mà không có cách nào để truy đòi.
Như chúng ta sẽ thấy, sự sụp đổ của Terra đã trực tiếp dẫn đến sự sụp đổ của nhiều mạng và quỹ đầu cơ tiền điện tử. Các quỹ và mạng lưới này được nắm giữ quá nhiều stablecoin, một khoản đầu tư rủi ro đã khiến hàng triệu khoản đầu tư của người dùng bị mất giá.
Tuy nhiên, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho sự sụp đổ của Terra; những người cho vay và nhà đầu tư lớn trên thị trường tiền điện tử cũng phải chịu trách nhiệm về sự thiếu thận trọng của họ.
3. Celsius Network
Sàn giao dịch tiền điện tử nổi tiếng Celsius Network đã nộp đơn xin phá sản tại Hoa Kỳ. Celsius đã đóng băng tài khoản của các nhà đầu tư vào ngày 12 tháng 6 và Celsius đã tuyên bố phá sản sau một tháng không phân vân bởii tính thanh khoản kém trên sàn giao dịch.
Lý do cho việc Celsius không thể đáp ứng các khoản rút tiền của nhà đầu tư vẫn chưa rõ ràng, chúng dường như là đòn bẩy quá mức (và không đủ dự trữ), việc ra quyết định kém có thể là một số sai lầm của những người nắm giữ tài sản tiền điện tử lớn và các giám đốc điều hành của Celsius.
3.1. ETH và STETH
Celsius đã đầu tư rất nhiều vào stETH, một token đại diện cho ETH (ether, token mạng Ethereum) được đặt trong chuỗi báo hiệu Ethereum 2.0 , đây là một chuỗi khối Ethereum “nâng cấp” sử dụng một phương pháp xác thực khác. Mục đích của stETH là kiếm phần thưởng khi ‘nâng cấp’ nền tảng ETH. Merge đã chuyển mạng Ethereum hiện tại từ cơ chế đồng thuận PoW sang PoS. stETH về cơ bản là ETH bị khóa trong một hợp đồng thông minh phi tập trung, kiếm phần thưởng cho các nhà đầu tư dài hạn. Để kiếm được phần thưởng, người dùng đặt cược vào các pool thanh khoản mạng khác nhau, điều này ràng buộc giá của stETH với giá của ETH. Điều này cho phép họ kiếm được phần thưởng trên giá trị tương lai của ETH trên mạng mới.
Người dùng Celsius muốn rút ETH, họ sẽ bán STETH trong nhóm thanh khoản Curve cho ETH. Giao dịch quá mức và rút stETH đối với ETH đã dẫn đến tỷ giá 1: 1 mất ổn định, khiến cho nhu cầu tăng dẫn đến tăng giá ETH. Điều đó nói rằng, Celsius không có đủ ETH để đáp ứng việc rút tiền của khách hàng khi nhóm Curve cạn kiệt. Sự phân tách đầu tiên của stETH tương tự như sự cố của Terra khi người dùng lo sợ sự bất ổn định, đã tìm cách quay lại các giao dịch trên mạng chính, lo ngại sự bất ổn định.
Điều này gây ra một đợt sụt giảm cho Celsius và khiến người dùng hoảng sợ rút các khoản đầu tư của họ, do đó, mạng lưới của Celsius bị đóng băng. Cuộc khủng hoảng thanh khoản sau đó dẫn đến việc Celsius phải nộp đơn yêu cầu thanh lý vào ngày 17 tháng 7 năm 2022.
3.2. Các khoản cho vay khó đòi
Trong hồ sơ phá sản theo Chương 11, Celsius quy định 30% khoản vay của mình cho người dùng là khoản nợ khó đòi, số tiền khoảng 310 triệu đô la. Đây là những khoản vay mà người đi vay (từ Celsius) không thể trả hết.
Celsius đã tiết lộ thêm về khoản nợ gần 40 triệu đô la của Three Arrows Capital, đây là khoản nợ mà quỹ này khó có thể nhận ra khi quỹ đầu cơ đó phá sản.
Nhìn chung, sàn giao dịch báo cáo thâm hụt trên bảng cân đối kế toán gần 1,2 tỷ đô la, điều mà CEO Mashinsky cho nguyên do là vì “đầu tư xấu”.
3.3. Bị cáo buộc làm sai và thiếu quy định
Kể từ khi tài khoản nhà đầu tư bị đóng băng vào tháng 6 năm 2022, một số vụ kiện đã được đệ trình chống lại Mạng lưới Celsius, một số trong đó cáo buộc gian lận hoàn toàn.
Công ty vẫn chưa giải thích được một số hành động của Celsius trước khi đóng băng tài khoản nhà đầu tư, chẳng hạn như khoản thanh toán 320 triệu đô la cho sàn giao dịch FTX và các vị trí được công ty thực hiện quá mức. Khoản thanh toán cho FTX đã được thực hiện ngay trước khi tài khoản của khách hàng bị đóng băng, với mục đích là để trả một khoản vay. Điều này, trong các thủ tục thanh lý thông thường, được coi là đối xử ưu đãi đối với một chủ nợ trong trường hợp công ty sắp mất khả năng thanh toán. Thông thường, khi điều này xảy ra, tòa án có thể ra lệnh đảo ngược khoản thanh toán để các chủ nợ có thể được đối xử công bằng theo xếp hạng của họ.
Số liệu thống kê trên là số liệu thống kê hàng tuần cuối cùng do Celsius cung cấp trước khi nó đóng băng tài khoản khách hàng vào ngày 12 tháng 6. Tuần từ ngày 6 tháng 5 đến ngày 12 tháng 5 cho thấy dòng tiền chảy ra lớn và lượng nắm giữ âm.
Về cơ bản, Celsius hoạt động như một ngân hàng, nhưng không có khuôn khổ quy định hỗ trợ các hoạt động như ngân hàng. Hành vi lấy tài sản của khách hàng (tiền điện tử) trông rất giống với việc gửi tiền trong tài chính truyền thống, đây là một hoạt động được quản lý chặt chẽ. Việc tiếp tục cho vay những khoản tiền gửi đó bằng cách đặt chúng vào khoản chứa, cũng rất giống những gì các ngân hàng làm với tiền gửi của khách hàng, mặc dù không có bảo hiểm được cung cấp như trong tài chính truyền thống.
Các dòng tweet của Giám đốc điều hành Alex Mashinsky về vụ tai nạn của Celsius cố tình gây hiểu lầm. Điều này có thể dẫn đến vi phạm nghĩa vụ ủy thác của anh ta với Celsius. Cũng có những bài viết mà Mashinsky nói thẳng với công chúng rằng Celsius có vài tiếp xúc với UST và nó không phải là một trong những ví lớn gây ảnh hưởng đến việc gỡ chốt UST.
Trên thực tế, cho đến ngày 12/6, Celsius vẫn ráo riết thu hút khách hàng mới, họ tung ra các sản phẩm khuyến mại nhằm thu hút thanh khoản và cả ưu đãi cho những khách hàng chấp nhận thời gian khóa cửa sáu tháng.
Tweet ngày 12 tháng 6 của Mashinsky phản hồi các thắc mắc của người dùng về việc rút tiền, được báo cáo là không hoạt động bình thường trong vài ngày trước khi tài khoản bị đóng băng.
Do tiền điện tử không được quản lý như các sản phẩm tài chính hoặc tiền tệ fiat, nên không thể nói rằng Celsius đã vi phạm quy định. Tuy nhiên, họ có thể bị phán xét là đã hành động cẩu thả, không thực hiện các hành động thận trọng hoặc cố ý đánh lừa người tiêu dùng.
4. Three Arrows Capital (quỹ đầu cơ tiền điện tử)
Sự sụp đổ của Three Arrows Capital (3AC) vào giữa năm 2022 đã khiến nhiều người trong ngành bất ngờ. 3AC là một quỹ phòng hộ tài sản tiền điện tử được thành lập vào năm 2012 và đã đầu tư vào tài sản tiền điện tử từ năm 2017. Chiến lược của 3AC chủ yếu liên quan đến các công cụ phái sinh tiền điện tử, nhưng danh mục đầu tư cũng bao gồm các khoản đầu tư vào các công ty tiền điện tử đang phát triển các sản phẩm và công nghệ tiền điện tử. Tài sản do 3AC quản lý đạt 10 tỷ USD vào thời kỳ đỉnh cao.
Sự sụp đổ của 3AC có liên quan đến việc tiếp xúc với Terra. 3AC đã mua 10,9 triệu LUNA với giá 500 triệu USD, sau đó khóa số tiền này và cầm cố. Với sự sụp đổ của Terra, lượng nắm giữ của 3AC giảm dần và cổ phần của LUNA hiện chỉ trị giá 670 đô la.
3AC cũng nắm giữ một phần lớn Bitcoin Trust của Grayscale (“GBTC”), đã được giao dịch với mức chiết khấu kể từ sự gia tăng của ETF tiền điện tử. S3AC tập trung vào chênh lệch giá GBTC sau sự cố của Terra, hy vọng rằng nếu GBTC được chấp thuận để chuyển đổi sang ETF thì chiết khấu sẽ đảo ngược. Nhưng điều này đã không xảy ra và giá Bitcoin giảm khi Terra bán Bitcoin dự trữ của mình, tiếp tục làm cạn kiệt giá trị của các khoản nắm giữ khác của 3AC. 3AC cũng đã sử dụng cổ phần GBTC để mua stablecoin, tất cả nhằm cố gắng hoàn trả một số khoản vay Bitcoin của mình. 3AC không còn là người nắm giữ GBTC, vì họ đã bán toàn bộ số cổ phiếu nắm giữ bằng một mức giá lỗ.
Giống như Celsius, 3AC cũng bị ảnh hưởng bởi việc stETH giảm giá khiến nó cũng mất đi giá trị. 3AC là một ví dụ điển hình về tính liên kết với nhau của thị trường tiền điện tử, nơi mà một cú sốc tương đối nhỏ cũng có thể có tác động lớn đến một hệ sinh thái được cung cấp không chừng mực và thiếu vốn. Dù gì thì Terra cũng là một trong nhiều sàn giao dịch và là một trong nhiều hệ thống, và nó không thể bị cô lập với các sàn giao dịch khác. Mặc dù, các nhà phê bình chỉ ra rằng, 3AC tiếp cận với một số lượng lớn người cho vay, nhiều người trong số họ nhận tiền gửi từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ, khiến nợ của họ tăng lên mức không thể chịu nổi. Theo cách này, các quyết định đầu tư của 3AC không chỉ ảnh hưởng đến các khách hàng mà còn cả các nhà đầu tư bán lẻ, xâm nhập vào những người dùng internet thông thường đã cung cấp các khoản nợ không hiệu quả cho 3AC.
Ngoài các quyết định đầu tư kém hiệu quả, 3AC còn bị chính quyền Singapore khiển trách vì đã tiết lộ thông tin sai lệch và sai sự thật cho các bên cho vay để đảm bảo các khoản vay nhiều hơn, đây là một hành động gian lận.
Điều này làm nổi bật vấn đề thiếu sự giám sát cẩn trọng đối với các khoản vay tài sản tiền điện tử, với một ngành công nghiệp không thể kiểm tra rủi ro tràn lan do những người chơi lớn thực hiện trong nỗ lực thu lợi nhuận nhanh chóng.
5. Ảnh hưởng thị trường cơ bản
Những sự sụp đổ này càng trở nên trầm trọng hơn do các yếu tố kinh tế vĩ mô hiện đang khiến nền kinh tế toàn cầu rơi vào tình trạng căng thẳng. Lãi suất tăng cao, chiến tranh và tình trạng thiếu nhiên liệu và lương thực đều góp phần vào kỳ vọng của người tiêu dùng, điều này thúc đẩy hành vi thị trường chuyển sang tài sản tiền điện tử.
Với triển vọng tài chính toàn cầu ngày càng mờ nhạt, người tiêu dùng đang tìm cách giảm thiểu rủi ro và tìm kiếm các khoản đầu tư an toàn hơn, cả đầu tư tiền điện tử và đầu tư truyền thống an toàn hơn. Điều này bao gồm đầu tư vào các sản phẩm tiền điện tử ít rủi ro hơn, chẳng hạn như ETH thay vì stETH.
Thị trường tiền điện tử là một phần của nền kinh tế toàn cầu và do đó cũng trải qua những thăng trầm, tùy thuộc vào cảm nhận của người tiêu dùng bình thường. Tuy nhiên, mặc dù dùy nhưng các chu kỳ thăng trầm của ngành có thể vẫn được giải quyết bằng sự can thiệp của cơ quan quản lý, vì vậy các cú sốc đối với hệ thống sẽ không quá nghiêm trọng như trong thời gian gần đây.
6. Cần cải cách quy định
Các nhà kinh tế có lý thuyết cạnh tranh về lý do tại sao và khi nào cần điều tiết. Những lý thuyết này có thể dễ dàng được áp dụng không chỉ cho các ngân hàng mà còn cho các sàn giao dịch tiền điện tử và các tổ chức cung cấp các dịch vụ tương tự như ngân hàng như việc nhận tiền gửi, tạo lãi và cho vay. Những lý thuyết này thường đề cập đến các mối quan tâm liên quan đến độc quyền, sự bất cân xứng của thông tin và ngoại tác.
Ngoại tác tiêu cực là chi phí mà bên thứ ba phải gánh chịu do hậu quả của một giao dịch kinh tế. Trong lĩnh vực ngân hàng, các ví dụ bao gồm (i) các hoạt động dễ lây lan trên các ngân hàng dung môi; (ii) suy thoái kinh tế hoặc suy sụp do phá sản ngân hàng; và (iii) tăng chi phí bảo hiểm tiền gửi do chính phủ cung cấp.
Các nhà độc quyền trong lĩnh vực ngân hàng có thể dẫn đến sự không công bằng cho người tiêu dùng, vì những người chơi lớn không có thách thức từ các đối thủ cạnh tranh và do đó có thể thao túng thị trường.
Bất cân xứng thông tin giải quyết vấn đề lợi dụng người tiêu dùng do thiếu minh bạch, dẫn đến người tiêu dùng đưa ra các quyết định bất lợi. Người tiêu dùng thường thiếu tinh tế để so sánh với các ngân hàng trong hiểu biết của họ về các khoản đầu tư và rủi ro, và họ yêu cầu được bảo vệ.
Tác động của cú sốc gần đây đối với thị trường tiền điện tử cho thấy rõ ràng cả ba vấn đề trên. Thị trường rõ ràng đang phải chịu những khủng hoảng kinh tế sau sự sụp đổ của một số sàn giao dịch tiền điện tử và quỹ đầu tư. Thị trường tập trung giữa một số người chơi lớn, cho thấy họ có thể thao túng thị trường, cả trên chuỗi và sử dụng phương tiện truyền thông xã hội (hãy nghĩ đến một số ví đã gây mất ổn định Anchor Protocol). Tính liên kết của thị trường cũng không thể cách ly những người chơi khác với nhau trong trường hợp một người bị phá sản. Sự thiếu minh bạch trong các sàn giao dịch và quỹ đầu tư này, nơi mà người tiêu dùng không thực sự biết những gì đang được thực hiện với tiền của họ, hoặc hiểu những gì họ được nói. Rõ ràng là một vấn đề của thông tin bất cân xứng.
Tất cả những vấn đề này là lý do chính đáng cho một số quy định của ngành phù hợp với các quy định có sẵn trong tài chính truyền thống, để người tiêu dùng vừa được bảo vệ vừa có thể tiếp cận các biện pháp khắc phục khi gặp tổn thất.
7. Kết luận
Sự suy giảm gần đây của thị trường tiền điện tử đã cho thấy những lỗ hổng trong hệ thống và phải có các quy định cần thiết để thống trị các tác nhân thiếu trách nhiệm và bảo vệ người tiêu dùng. Vụ tai nạn của Terra không phải là riêng lẻ và là điểm khởi đầu cho thấy danh mục đầu tư được sử dụng quá mức của một số quỹ phòng hộ và sàn giao dịch tiền điện tử. Celsius là một trong những cuộc giao dịch này và nó còn là một trong những tác nhân chính thúc đẩy quá trình running trên Anchor Protocol. Nó tiếp xúc với stETH, một công cụ khác có thể khử chốt, làm giảm giá Celsius. 3AC có lẽ là một trong những trường hợp minh họa nhất về những gợn sóng được trong ngành. Với tư cách là một bên đi vay lớn và nợ xấu trên sổ sách trao đổi, vị thế đòn bẩy quá mức của 3AC đã đưa nó vào trạng thái thanh lý tự nguyện. Trong số tất cả sự hỗn loạn này là hành vi của những người điều hành các quỹ và sàn giao dịch này,
Các tác nhân trong thị trường tiền điện tử có thể là liên doanh tư nhân, chẳng hạn như các quỹ đầu cơ, và vẫn ảnh hưởng đến thị trường chung, nơi tiếp xúc với một tỷ lệ lớn các nguồn tài nguyên thị trường. Việc áp đặt các quy định đối với tất cả các tác nhân có khả năng gây mất ổn định thị trường sẽ cung cấp sự bảo vệ cần thiết cho người tiêu dùng và hỗ trợ sự ổn định thị trường trong dài hạn.
