Chào mừng mọi người quay trở lại series Metatalk. Chủ đề thảo luận hôm nay là LÀM SAO ĐỂ SỐNG SÓT TRONG “MÙA ĐÔNG”? Sự góp mặt của 5 speakers bao gồm:
- Anh Hoàng Thế Đức – Founder Tiền Thuật Toán Capital
- Anh Logan Đinh – CMO LaunchZone
- Anh Nguyễn Trung Anh – Founder Thecoindesk
- Anh Tuấn Hải – Founder Coinmap
- Anh Paul Nguyễn – Co-Founder TAG Ventures
Cùng sự góp mặt của anh Thi Nguyễn – Founder CoinF với vai trò Moderator. Những nội dung sau đây được chia sẻ không theo kịch bản mà hoàn toàn "freestyle" dựa trên kinh nghiệm chinh chiến nhiều năm của các anh. Mời mọi người cùng đón đọc.
Metatalk 10: BAO GIỜ MỚI HẾT “MÙA ĐÔNG” CRYPTO?
Khái quát bức tranh tình hình kinh tế, thị trường crypto hiện tại ảnh hưởng như thế nào đến chu kỳ bear market?
Nguyễn Trung Anh: Mình thiên về PTCB nên hiểu được chu kỳ nền kinh tế toàn cầu. Tình hình hiện tại tương tự sự kiện “thiên nga đen” năm 2008 – 2009 khi hầu hết các nước thắt chặt tiền tệ dẫn đến khó khăn chung. Hai năm vừa qua đại dịch Covid 19, nhiều Ngân hàng Trung Ương bơm tiền ra thị trường để kích thích kinh tế phát triển, mọi người cảm thấy mình "giàu" hơn, dư tiền hơn rồi mang đi đầu tư cho đến khi NHTW hút tiền trở lại, nhiều ngành nghề không tạo ra giá trị thặng dư sẽ bị shock, giống như việc chúng ta hold coin mà không biết phải làm gì. Chúng ta cần hiểu rằng cả thế giới đều bị ảnh hưởng chứ không phải riêng chúng ta, lúc này là lúc làm gì cũng cảm thấy khó khăn hết.
Hoàng Thế Đức: Tín hiệu downtrend được xác nhận khi LUNA sụp đổ kéo theo nhiều hệ lụy, những ai chưa kịp cash out vùng bên trên thì bây giờ vẫn còn đu đỉnh khá nặng. Các Market Maker trong thị trường crypto cố gắng lấy tiền của số đông, họ tạo ra nhiều trend điển hình là DeFi, một số coin x100 lần đến lúc mọi người hưng phất nhất thì MM thanh khoản dần và thế là đu đỉnh. Dòng tiền được bơm ra ngoài thị trường vào năm 2020 chủ yếu cho hoạt động sản xuất nhưng mọi thứ đình trệ do chia cắt vị trí địa lý nên lượng tiền đó chuyển vào thị trường tài chính.
Theo mình chu kỳ bear market sẽ khác những chu kỳ trước vì lý do có sự tham gia của các quỹ đầu tư nhưng chúng ta cũng cần phải quan sát dòng tiền. FED nâng lãi suất làm cho các ngân hàng không thể vay tiền của nhau, ngân hàng siết xuống doanh nghiệp, doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự và người dân không có tiền làm cho mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Hiện tại còn 2 chu kỳ tăng trưởng nóng của thị trường crypto dựa trên sự kiện Halving Bitcoin, diễn ra vào năm 2024 và 2028, sau 2 lần này thì vốn hoá thị trường sẽ tăng cao thì cơ hội để mà xxx tài sản sẽ không còn nhiều nữa bởi nhiều công ty crypto sẽ có vốn hoá hàng nghìn tỷ đô.
Thi Nguyễn: Một thống kê của CoinF về chu kỳ bear market năm 2017 – 2018 khi giá BTC từ $19K xuống $3,2K mất 364 ngày, hiện tại còn khoảng 140 ngày nữa sẽ lặp lại điều đó.
Mùa bull market 2020 – 2021 chứng kiến nhiều altcoins lập đỉnh, vốn hóa thị trường tăng cực nhanh thì bây giờ là lúc thanh lọc dự án. Anh đánh giá các altcoins có "sống" đến mùa sau?
Paul Nguyễn: Mình đã trải qua 2 mùa bear market và có thể thấy vùng $20K là vùng tâm lý mà đang được đám đông hỗ trợ. Nhiều VCs mua vòng seed, private trước đây đến lúc họ nhận được phần lớn token và tất nhiên việc xả hàng không thể tránh khỏi. Đối với các cá voi họ tranh thủ gom hàng khi mọi thứ trở lại đúng giá trị thật. Mình cũng theo dõi và mua dần những dự án vẫn đang hoạt động và có backers mạnh phía sau như Binance Labs, Alamenda Research, chờ đến con sóng uptrend ngắn trong chu kỳ giảm để chốt một phần.
Thi Nguyễn: Anh Lộc – LaunchZone hỗ trợ nhiều startup crypto, thời điểm này thật sự khó khăn cho nhiều project owner. Theo anh yếu tố nào quyết định để duy trì dự án sang mùa sau?
Logan Đinh: Thời gian trước đây quả thật khó khăn đối với mình, vào khoảng năm 2018 có lúc mình phải bán nhà để duy trì hoạt động bởi niềm tin mãnh liệt vào Bitcoin, được ví như Internet Money tương lai. Hiện tại mình biết có nhiều chủ dự án gặp tình trạng như vậy vì chi phí trong lĩnh vực này rẩt đắt và giải pháp tối ưu là cơ cấu lại nhân sự tìm ra những người phù hợp gắn bó với mình trong chặng đường dài sắp tới. Mình ít khi nhìn vào dữ liệu lịch sử bởi các MM muốn thao túng tâm lý đám đông nên sẽ dựa vào đó "gài bẫy" nhà đầu tư. Mình sẽ đưa ra những kịch bản có thể xảy ra trong tương lai và khi nó thành hiện thực thì chủ yếu chúng ta hành động như thế nào mà thôi.
Mình nghĩ chu kỳ tiếp theo sẽ rất “crazy” vì khung pháp lý sẽ dần được hoàn thiện, dòng tiền bên thị trường truyền thống sẽ đổ vào. Việc mọi người thấy LUNA sụp đổ là một thất bại, tuy nhiên với mình LUNA đã thành công trong việc tạo ra được những “synthetic asset” trên Mirror Protocol, token hoá các cổ phiếu của công ty lớn, giúp các nhà giao dịch có thể tiếp cận tài sản đó ở bất cứ đâu. Thêm một điều nữa là khi khung pháp lý được hoàn thiện, sẽ giúp được các bất động sản được NFT hoá, mọi người có thể sở hữu bất động sản ở bất cứ đâu thậm chí còn có thể mua “bất động sản phân mảnh” cùng đồng sở hữu nhưng với chi phí bỏ ra khá thấp, không nhất thiết phải sở hữu hết một lô đất.
Ở chu kỳ sau, vốn hoá thị trường và giá BTC sẽ cao hơn, số tiền bơm vào để đẩy thị trường cũng sẽ mất nhiều thời gian hơn. Uptrend cũng không cần phải quá vội vã. Việc cần làm bây giờ là kiếm nhiều tiền từ các nguồn thu nhập khác, học quản lý và phân bổ vốn.
Một phần chia sẻ chưa từng xuất hiện trong series Metatalk đó là định hướng của anh Tuấn Hải dành cho những anh em thích trade. Anh Tuấn Hải có profile "siêu khủng" khi chinh chiến hơn 20 năm từ stock Việt Nam, thế giới, crypto, forex,… Anh không nhận mình là trader giỏi nhất nhưng để tìm ra người "ngồi chung mâm" với anh thì cũng không nhiều.
Tuấn Hải: Nhiều bạn tìm đến trade muốn kiếm tiền nhưng lại không xem đóTuấn Hải: Nhiều bạn tìm đến trade muốn kiếm tiền nhưng lại không xem đó là 1 nghề. Trading rất khó dựa trên sự phán đoán tương lai, kết hợp nhiều công cụ và đòi hỏi tâm lý vững dám cắt lỗ. Một câu châm ngôn "Muốn kiếm tiền trước tiên phải chấp nhận được thua lỗ". Những chỉ báo các bạn đang dùng chủ yếu là “historical data”, tức là dựa trên đường giá quá khứ để dự đoán, mọi người ít để ý đến “real- time data” căn cứ vào volume, khối lượng khớp lệnh market, lệnh order chờ sẵn tại các vùng giá,… Tài liệu về volume không nhiều và thường phải trả phí nên ít người sử dụng. Hai công cụ "khủng" nhất hiện tại bao gồm:
- Footprint Chart: Một dạng biểu đồ nến thể hiện khối lượng giao dịch tại từng mức giá cụ thể, do đó nó cho phép đánh giá sức mạnh giữa bên mua/ bên bán bằng các số liệu trực quan và giảm bớt được yếu tố phán đoán khi phân tích.
- Heatmap: Một dạng biểu đồ hóa của orderbook, nó cho phép quan sát sự tương tác của các lệnh đang có trên thị trường theo thời gian thực và sự thay đổi của thanh khoản trong orderbook ở cả hiện tại và quá khứ.
Các nguyên lý trading:
Uptrend/Downtrend không liên quan tới trading, nhưng Uptrend thì sẽ dễ kiếm tiền hơn.
Chỉ nên day-trade mà không nên trade dài hạn, cung cầu chỉ đúng trong ngắn hạn.
Dùng những system mà không có volume Không đạt được sự ổn định.
Lệnh Market Order mới giúp giá di chuyển chứ không phải lệnh Pending Order.
Những sai lầm trong bear market dẫn đến mất tiền và cách phòng tránh?
Hoàng Thế Đức: Sai lầm phổ biến nhất là đang lỗ và giá quay trở lại vùng hòa vốn không chịu cash out rồi nó tiếp tục chia nhiều lần. Nhiều người chơi memecoin mà không chịu theo dõi hoạt động của các ví “top holder” nắm giữ bao nhiêu phần trăm, những ví này có thể làm ảnh hưởng trực tiếp tới dự án. Các bạn cần chú ý điều đó.
Một số lời khuyên giành cho những researchers trong thời điểm hiện tại?
Nguyễn Trung Anh: Những giai đoạn khác nhau của thị trường hình thành thói quen tự research cho mình. Sóng mining 2013-2014 mình tìm kiếm coin mới trên Bitcointalk, rồi đến sóng ICO 2017 mình vào muộn vì vẫn mãi đào và giành full-time cho research dự án. Đến sóng DeFi vừa qua cũng thế, hoạt động mining bị ảnh hưởng nặng do giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc tạm ngưng giữa dịch Covid 19, mình biết đến CAKE tại vùng giá $8, so với nhiều người thì đã xx lần nhưng mình vẫn thấy nó có tìm năng tăng nữa nên gom vào và chốt ở vùng trên $30. Hiện tại mình đang tham gia vào lĩnh vực NFT, thông tin chủ yếu trên Twitter, các bạn ngồi xem cả ngày cũng không hết do đó hãy tận dụng nó. Châm ngôn của mình là tự research, tự đầu tư và thắng thua tự chịu không phải dựa vào người khác.
Nên hình thành logic đầu tư cá nhân. Hiện tại có rất nhiều người đang trong tình trạng “ Tiền thì của mình nhưng logic đầu tư lại là của người khác” nên sẽ không biết khi nào cần chốt lời, khi nào cần cắt lỗ để tối ưu, nên đa số toàn thua kèo.
Vấn đề tài khoản bị mắc kẹt chia nhiều lần trong bear market, chúng ta nên làm gì?
Paul Nguyễn: Mỗi người có vị thế và mức độ chịu lỗ khác nhau, khi tài khoản đã chia 2, 3 lần thì chuyện chia 10 có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Một chiến lược mình sử dụng là khi một token đang chia 2-3 lần mà hồi lại tầm 70% – 100% mình sẵn sàng cash-out ra stablecoin, chấp nhận khoảng lỗ đó và chờ đợi gom lại ở vùng dưới.
Logan Đinh: Các bạn hãy đi làm và hàng tháng trích tiền để DCA những dự án vẫn đang hoạt động bởi cơ hội pump trong uptrend rất lớn. Một số hình thức như farming, staking tạo thu nhập hàng tháng và đừng quá quan tâm đến số vốn bỏ ra ban đầu, hãy xem nó là khoản đầu tư cho tương lai.
Mời anh Đức chia sẻ khó khăn của các validators mùa này?
Hoàng Thế Đức: Hiện tại tiền duy trì sever của team mình khoảng 10K USD mỗi tháng chưa kể đến nhiều dự án áp dụng double-sign kiểm chứng nodes đến 2 lần làm giảm thu nhập. Thật sự thì mình đang phải gồng lỗ, làm validators bạn phải chấp nhận có thể bị lỗ kép và nó thật sự rất khủng khiếp.
Anh Hải có thể chia sẻ góc nhìn về việc đánh Future trong thời điểm hiện tại?
Tuấn Hải: Nhiều bạn tìm đến Future mong kiếm lợi nhuận nhanh nhất có thể, sử dụng đòn bẩy là con dao 2 lưỡi vừa có mặt tốt vừa có mặt hại. Đòn bẩy giúp tối ưu vốn thay vì dùng nhiều tiền như trade spot nhưng nếu quản lý vốn không chặt chẽ rất dễ dẫn đến cháy tài khoản. Như mình chia sẻ ở trên, các bạn nên dùng công cụ chỉ báo real-time data để có cái nhìn khái quát về khối lượng đặt lệnh tại vùng giá bên trên và bên dưới cũng như dự đoán được hướng đi chính của giá. CoinMap thường đánh những lệnh ngắn đến rất ngắn, các lệnh giữ tối đa 10 phút và thông thường trong khoảng 3 – 5 phút. Các chỉ bảo có hiệu lực ngay tại thời điểm mình xem nên nó sẽ sai lệch khi bạn giữ lệnh lâu mà không theo sát thị trường.
Dự đoán trend sắp tới trong tương lai gần?
Nguyễn Trung Anh: Mình vẫn theo dõi thị trường NFT mỗi ngày, cập nhật tin tức nhiều bộ NFT mới cũng như hoạt động của cá cá voi, họ là chìa khóa để nhận biết những cái mới xuất hiện tương tự VCs gom coin vậy. Mình mua những NFTs có tính thanh khoản tốt như BAYC, CryptoPunk, Azuki và một ít bộ có giá tầm $1 – $2. Nhiều người vẫn chưa rõ NFT dùng để làm gì ngoài treo avatar cho đẹp. Đúng là vậy công dụng chính hiện tại chỉ để hình đại diện cho ngầu, nhưng chính cái ngầu đó cho thấy bạn giàu trong thế giới ảo, tương tự sắm 1 chiếc siêu xe đậu trước nhà, ai đi ngang cũng trầm trồ và tìm hiểu xem bạn là ai. Một tài khoản twitter công bố sở hữu 10 BAYC thì cảm thấy khủng bố ngay và đằng sau nó là cả câu chuyện về kinh doanh, các mối quan hệ hợp tác mở rộng cả thế giới thực và ảo, danh tiếng tăng lên, nhiều người theo dõi hoạt động. Đó chính là lợi ích của NFT!
Paul Nguyễn: Thị trường giải trí phát triển không ngừng nghỉ bao gồm nhiều mảng như ca nhạc, thể thao, video,… gần nhất có thể kể đến World Cup 2022 tại Qatar, đây là những key chính để bạn theo dõi các fan token hay một số nền tảng về giải trí.
Tổng kết
- Tổng quan về tình hình kinh tế, thị trường crypto hiện tại vẫn đang gặp phải rất nhiều khó khăn. Chúng ta cần phải quan sát thêm về những quyết định của FED cũng như diễn biến của tình hình kinh tế vĩ mô, dịch bệnh, chiến tranh,..
- Những dự án tốt là những dự án vẫn đang phát triển trong thời kỳ downtrend, chi phí duy trì cho lĩnh vực mới này là rất tốn kém, cần phải cơ cấu lại nhân sự để duy trì hoạt động lâu dài.
- Thay vì sử dụng những historical data như anh em thường dùng, chúng ta nên dùng thêm các real-time data để có cái nhìn về thị trường hiện tại chính xác hơn.
- Kinh nghiệm của việc chơi những đồng memecoin là nên quan sát được hành động của những ví top holder.
- Nên hình thành logic đầu tư cá nhân, tránh kiểu tiền của mình mà logic đầu tư của người khác.
- Những tài khoản bị chia nhiều lần, đây không phải thời gian để chốt lỗ vì giá đang ở vùng đáy nếu là dự án tốt. Việc của chúng ta là kiếm tiền DCA hoặc cash-out khi giá gần về bờ chịu lỗ một chút cũng được.
- Không tránh khỏi được sự ảm đạm của thị trường, validators trong mùa downtrend cũng chịu tình trạng thu nhập bị lỗ.
- Chúng ta có thể xem xét những trend sắp tới có thể là NFT và Fantoken hay một số nền tảng giải trí.
Trên đây là toàn bộ phần chia sẻ của các speakers, mọi người có thể để lại bình luận bên dưới để trao đổi thêm. Hẹn gặp lại vào các số Metatalk tiếp theo!
