Bộ ba bất khả thi là các vấn đề về bảo mật, khả năng mở rộng và phân quyền cản trở nỗ lực áp dụng blockchain hàng loạt.
Partisia là Layer 1 tuyên bố sẽ giải quyết những vấn đề nan giải của Blockchain liên quan tới quyền riêng tư của ZK, sharding cho khả năng mở rộng và một cầu nối MPC.
Không giống như các blockchain khác mạng cần cung cấp các giải pháp layer 1 và layer 2 riêng, Partisia không cần dự án bên thứ 3 vào cải thiện tính bảo mật và mở rộng.
Bộ ba bất khả thi của Blockchain
Đây là một hiện tượng được đặt ra bởi người sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin. Vấn đề phát sinh từ việc blockchain không cung cấp khả năng mở rộng, phân quyền và bảo mật. Buterin chỉ ra rằng tiền mã hóa chỉ có thể đáp ứng tối đa hai trên ba yêu cầu này.
Nguồn: Vitalik.eth
Chúng tôi đã nói chuyện với Vinson Leow, Giám đốc Hệ sinh thái của Partisia, thảo luận về vấn đề và tầm ảnh hưởng của bộ ba đến việc áp dụng công nghệ blockchain. Leow giải thích cách tiếp cận của Partisia và cách xử lý từng vấn đề:
- Khả năng mở rộng: Phát triển mô hình kiến trúc mở rộng với sharding
- Bảo mật: Ngôn ngữ tích hợp đầu tiên để viết các phép tính ZK
- Khả năng tương tác: BYOC mở rộng sang một khuôn khổ chung
Giải quyết vấn đề của bộ ba
Điều quan trọng cần giải thích là Partisia coi bộ ba bất khả thi là khả năng mở rộng, quyền riêng tư và khả năng tương tác. Để so sánh, Buterin đã định nghĩa bộ ba là bảo mật, khả năng mở rộng và phân quyền. Phi tập trung và khả năng mở rộng thường đến từ khả năng tương tác, quyền riêng tư và bảo mật có thể thay thế cho nhau.
Tuy nhiên cần lưu ý là một chuỗi giải quyết về vấn đề quyền riêng tư thì vẫn gặp vấn đề về quyền bảo mật và an toàn mạng. Vì vậy, đôi lúc định nghĩa của Partisia sẽ hơi tách rời với định nghĩa Buterin nên không thể nói rằng định nghĩa này quá khác biệt và không có nghĩa.
Leow nói rằng:
"Các layer 1 không thành công trong vụ bảo mật nên chúng ta chưa bao giờ thấy một layer nào được áp dụng hàng loạt như một giải pháp an toàn"
Blockchain Partisia sử dụng “decentralized multi-party zero-knowledge computations (MPC)” để chống lại bộ ba bất khả thi.
Polygon trở lại với giải pháp
Blockchain Partisia thông báo hợp tác với Polygon – giải pháp layer 2 Ethereum. Trưởng nhóm Doanh nghiệp Polygon – Antoni Martin nói rằng:
"Mở ra nhiều cơ hội mới tiềm năng cho các lập trình viên Polygon, mang lại các công cụ bổ sung để tinh chỉnh quyền riêng tư và bảo mật cho các dự án.”
Bản ghi chép cuộc phỏng vấn:
Phỏng vấn với Partisia
Akiba: MPC có thể tự động chạy blockchain layer 1 riêng nhưng làm sao có thể bắc cầu tới một mạng layer 2 khác chẳng hạn như Polygon muốn đưa các tính năng của MPC vào mạng Polygon.
Leow: MPC là blockchain layer 1 và 2 của riêng nó và mạng chính ra mắt vào ngày 31 tháng 5. Đây là L1+2 đầu tiên trên thế giới nên dù ở trên L2 thì bất kì một layer 1 nào, vd: Matic thì đều có thể sử dụng hợp đồng thông minh riêng của Layer 2 nhưng kết quả sẽ được đăng kí trên L1.
Matic có thể được sử dụng để làm phí gas cho thuật toán và tài sản trên Matic cũng có thể được sử dụng trên chuỗi MPC nhưng đây không phải là mục đích cốt lõi.
Akiba: Người dùng có thể tương tác với chain MATIC từ MPC mà không phải bắc cầu không?
Leow: MPC token sẽ cần được wrap trong MATIC nên không.
Akiba: Bạn có thể đưa ra lời giải thích đơn giản nhất về “multi-party zero-knowledge computations”.
Leow: Với công nghệ bảo mật zkrollup hiện tại, chỉ có hai người có thể tương tác tại một thời điểm, có nghĩa là kết quả bị hạn chế. Nếu Bob và Jane ở trong một phòng, chúng ta có thể tìm ra ai có nhiều tiền hơn, nhưng nếu có mười người trong phòng, làm sao chúng ta có thể biết mọi người có bao nhiêu tiền, ai ít và ai nhiều tiền nhất?
zkrollup không thể làm được nhưng với thuật toán zk mọi người có thể chia sẻ thông tin chi tiết một cách riêng tư và có thể xếp hạng mọi người mà không phải tiết lộ số tiền và rủi ro mất tiền của mọi người.
Akiba: Liệu trong tương lai các chuỗi khác sẽ được hỗ trợ không, ví dụ như Ethereumm, Bitcoin và top 10 layer 1 khác?
Có, khả năng tương thích Ethereum sẽ sẵn sàng vào tháng 6. Bitcoin cũng có thể được giao dịch, nhưng thời gian chưa xác nhận. Cardano sẽ sẵn sàng vào tháng 11. Hầu hết các chuỗi tương thích EVM đều tương tự nhau, vì vậy khi chúng tôi hỗ trợ cho ETH và MATIC, các EVM khác cũng sẽ được hỗ trợ.
Akiba: Mức độ riêng tư của ZKproofs hiện tại có phải là một vấn đề cần giải quyết không?
Có, nhìn chung zk hiện tại nằm trong quy trình tổng hợp zk, bị rời rạc bởi vì quá trình tính toán được thực hiện trên một giải pháp ngoài chuỗi tập trung và không được các cơ quan quản lý chấp nhận nên dữ liệu tính toán thường không được truy xuất. Dữ liệu khó truy xuất là một vấn đề lớn khi các cơ quan muốn xem xét kỹ lưỡng. Ngoài ra, bởi vì chạy trên cả side-chain/off-chain, cũng sẽ xuất hiện một loạt các vấn đề khác trong bộ ba bất khả thi.
Với zk proof, kết quả chỉ là nhị phân của 2 bên. Với phép tính zk (quyền riêng tư MPC) thì có vô số các ứng dụng như sổ lệnh on-chain, công ty logistic như Apple sẽ không bao giờ sử dụng blockchain công khai nhưng vẫn có thể chạy trong nội bộ.
Partisia và cấp quyền truy cập cho các nhà cung cấp ở các giai đoạn khác nhau. Họ có thể bảo vệ dữ liệu chuỗi cung ứng của mình khi sử dụng tiện ích của blockchain. Các áp dụng thực tiễn khác như là kho lưu trữ dữ liệu, chẳng hạn như bệnh viện hiếm khi chia sẻ dữ liệu ngay cả với các bệnh viện khác trong cùng một quốc gia do tính bảo mật của bệnh nhân.
Tuy nhiên, họ có thể tải dữ liệu của mình lên các hợp đồng thông minh private bằng công nghệ của chúng tôi. AI có thể xâm nhập và phân tích dữ liệu để xác định xu hướng mà nguồn thông tin hoặc private key không bị tiết lộ.
Akiba: Tại sao anh lại quan tâm đến MPC và anh đã gặp khó khăn gì khi giải thích về USP (điểm bán hàng duy nhất) của dự án?
Nó rất thú vị vì Partisia là layer 1+2 đầu tiên trên thế giới và cũng là protocol blockchain đầu tiên hỗ trợ giao dịch công khai và riêng tư 100% on-chain và phi tập trung. Điều này có nghĩa là lần đầu tiên trong lịch sử, một blockchain công khai có thể được chấp nhận bởi các giao thức chung (L1, L2 và dapps), doanh nghiệp và chính phủ.
USP chắc chắn khó mà giải thích rõ ràng do tính phức tạp của nó. Tuy nhiên, CMO của chúng tôi có kinh nghiệm làm việc 9 năm tại Paypal và dẫn đầu chiến lược GMT cho crypto đang tìm một phương pháp giúp truyền tải về USP đến mọi người một cách dễ hiểu hơn.
Tương lai của khả năng tương tác
Đây thực sự là một khái niệm hấp dẫn khi có một blockchain mới có khả năng tương tác với nhiều chuỗi hàng đầu. Hơn nữa việc có sẵn một layer 2 giúp giảm phí gas và tăng tốc độ giao dịch là một cách tiếp cận mới. Partisia đã xem xét tất cả các khía cạnh của web3 và tích hợp chúng vào các giải pháp của mình, sau đó hỗ trợ tương thích ngược với các cơ sở hạ tầng hiện có.
Câu hỏi đặt ra bây giờ là liệu Partisia có thể đạt được mức độ sử dụng cần để trở thành một người chơi chính hiệu trong không gian web3 hay không. Việc hợp tác với Polygon chắc chắn là bước đi quan trọng đầu tiên. Dự án này có thể là dự án đáng xem nhất trong năm 2022 đối với các nhà đầu tư quan tâm tới công nghệ.