Với sự bùng nổ của NFT và GameFi, metaverse đang trong giai đoạn tích lũy tiềm năng phát triển. Vì là một lĩnh vực quan trọng trong hệ sinh thái Metaverse nên động lực phát triển của đất ảo/bất động sản ảo cũng đang dần nổi lên.
Vừa qua, Yuga Labs đã thông báo việc xây dựng "vùng đất của khỉ" Otherside, và doanh thu của NFT "hợp đồng đất" Otherdeed đã vượt quá 300 triệu đô la Mỹ. Các tổ chức như PricewaterhouseCoopers, Adidas, và những người nổi tiếng như JJ Lin cũng đã đầu tư vào bất động sản ảo – các mảnh đất trong Metaverse (Metaverse Land).
Là một gói tài nguyên mô-đun (modular resource pack), Metaverse Land không chỉ có NFT mà còn gồm các yếu tố như phong cảnh, tài nguyên, nền kinh tế token và các chức năng xã hội. Ngoài ra còn có các thiết lập mang tính tinh tế và khác biệt giữa cùng một loại Metaverse Land.
Việc nghiên cứu toàn bộ hệ sinh thái, phân tích giá trị hỗ trợ đứng phía sau, tìm ra những yếu tố nào đang ảnh hưởng đến kỳ vọng giá và phân tích mô hình thu nhập đằng sau Metaverse Land là điều cần thiết, cũng để hiểu rõ hơn về tình trạng phát triển của nó và tìm ra bước phát triển đột phá.
1. Giá của Metaverse Land
Metaverse Land có ngưỡng tham gia cao hơn các NFT thông thường.
Đối với NFT nói chung, giá mint rơi vào khoảng 0,001-0,5 ETH, tương đương hàng chục đến hàng trăm đô la. Còn với Metaverse Land thì mức giá đó cao một cách kỳ lạ.
Ví dụ như với Otherdeed, giá mint là 503 APE, hiện trị giá hơn 4.000 đô la. Tiêu chuẩn để nhận airdrop của Otherdeed là phải hold BAYC hoặc MAYC và giá sàn hiện tại của hai loại này lần lượt là 92 ETH và 19 ETH. Thậm chí nếu mua cái có cấu hình tệ nhất hiện tại cũng phải tốn gần 3 ETH.
Tại sao giá đất metaverse lại cao như vậy? Có hai lý do chính đằng sau nó.
Lí do đầu tiên là sự đồng thuận của thị trường. Một số người chơi vốn đã cảm nhận được lợi tức của thị trường bất động sản truyền thống. Họ so sánh đất metaverse với thị trường bất động sản truyền thống. Tiềm năng tăng giá của các mảnh đất ảo từ đó được nhiều người mong đợi và kỳ vọng.
Lí do thứ hai là về chức năng của nó. Metaverse Land hiểu nôm na là một vật chứa NFT, một số loại cũng có thể tập hợp các NFT độc lập với nhau. Các ảnh đại diện NFT có thể chat với nhau, hoàn thành nhiệm vụ cùng nhau và các hoạt động tương tự khác. Metaverse Land tương đương với việc mở khóa chức năng sử dụng của các NFT.
Hơn nữa, có khá nhiều metaverse land mà bản thân chúng là một bộ sưu tập (BST) NFT. Ví dụ, trong BST Otherdeed for Otherside, một số mảnh đất được trang bị Koda và vật phẩm tạo tác. Bản thân các yếu tố này tồn tại như một NFT độc lập. Giá trị của mảnh đất metaverse có thể nói là giá trị của cả gói NFT.
Trên cơ sở ghi nhận giá trị của Metaverse Land, có 63 dự án đã được thống kê và cho thấy rằng giá của chúng chủ yếu phụ thuộc vào 7 yếu tố, đó là chất lượng của chính Metaverse, mức độ mở rộng của gameplay, quyền và lợi ích, vị trí, kích thước, thuộc tính, thứ hạng.
Chất lượng
Trong số 63 dự án được Bibi News thống kê, mảnh đất metaverse có giá sàn hơn 1ETH hoặc 40 SOL sẽ có chất lượng hình ảnh tốt.
Từ trái sang phải: Otherdeed, NFT Worlds, Genopets Genesis Habitats, SolSteads Surreal Estate, NANOPASS.
Danh tiếng của nhóm phát triển dự án cũng có thể cộng hưởng vào yếu tố này. Ví dụ: giá sàn của Axie Infinity Land là hơn 1 ETH, nhờ sự ra đi của Axie Infinity. Genopets Genesis Habitats và Otherdeed có một số điểm tương đồng về hình ảnh, với ông lớn Animoca Brands đứng đằng sau với tư cách lần lượt là nhà đầu tư và nhà phát triển.
Gameplay
Trong dự án metaverse mới, Worldwide Webb đang phát triển khá nhanh chóng. Kể từ đợt bán đất vào tháng 11/2021, lượng giao dịch đất hàng tháng của Worldwide Webb đã vượt mặt Voxels (tên cũ là Cryptovoxels) và Decentraland.
Doanh số 1M của Worldwide Webb vượt qua Voxels, Decentraland. Nguồn ảnh: metacat.world
Khi các dự án metaverse kiểu cũ như Decentraland bị chậm tiến độ, chững lại ở giai đoạn hiển thị NFT và "để người chơi đi dạo quanh các tòa nhà" trong một thời gian dài, Worldwide Webb đang tăng tốc: tích hợp NFT, tiến hành đợt bán bất động sản, tung ra các lô đất mới, ra mắt công cụ BUILDER hỗ trợ cho tính năng tự xây căn hộ, hỗ trợ chức năng P2E…
Thị trường thường ủng hộ các dự án được phát triển mạnh mẽ hơn và có thể mang lại kết quả rõ rệt theo từng giai đoạn.
Lợi ích
Nhiều dự án Metaverse bắt đầu bằng việc bán đất. Họ bao gồm đất metaverse vào một loại package, hứa hẹn trước với người dùng rằng việc nắm giữ mảnh đất có thể có được các quyền như sử dụng và chuyển đổi đất ảo, hưởng cổ tức từ thu nhập dự án, và thậm chí thêm cả một vài đợt airdrop, từ đó thu hút người dùng.
Do đó, trong các dự án có tiềm năng phát triển tốt hơn, người dùng sẵn sàng tham gia vào metaverse hơn với các khoản cam kết vốn chủ sở hữu (equity commitment) tương đối hào phóng. Nanopass và Dropp Lands là những ví dụ điển hình, với giá sàn hiện tại của cả hai lần lượt là 3,66 ETH và 12 SOL.
Nanopass là một dự án NFT PASS và nó cũng liên quan đến đất trong metaverse. Chủ sở hữu đất có thể nhận phần thưởng Blackbox mỗi tuần, tương tự như hộp quà tặng, gồm whitelist NFT của các dự án hợp tác, token thưởng, v.v. Theo báo cáo, 75% tiền bản quyền của dự án này sẽ được đưa vào Blackbox như một phần thưởng cộng đồng.
Với Dropp Lands, chủ sở hữu lô đất sẽ nhận được phí giao dịch 5% với bất kỳ tác phẩm nghệ thuật NFT nào hiển thị trên lô đất được bán ra. Chủ đtá cũng sẽ được tặng 2-5% dưới dạng airdrop vào mỗi batch mới của BST.
Vị trí
Đối với các lô đất trong cùng một dự án Metaverse, giá đất thường phụ thuộc vào vị trí địa lý, diện tích lô đất, thứ hạng và các thuộc tính của nó.
Sự khác biệt về vị trí địa lý và thuộc tính được thể hiện rõ ràng hơn trên Otherdeed. Có thông tin cho rằng mảnh đất của NFT Otherdeed số 10000 được sử dụng cho các đợt airdrop dành cho BAYC. Chúng là các khu vực chính trong metaverse Otherside và được tập hợp xung quanh chấm màu cam (biểu thị cho Bored Ape Yacht Club) trong hình bên dưới. Giá sàn hiện tại của đất trong Otherdeed 10000 là 7,45 ETH, cao hơn giá sàn của toàn bộ series là 2,97 ETH.
Nguồn ảnh: NFTRank Blue Chip Community
Phân loại/thuộc tính
Việc có Koda kèm theo hay không cũng ảnh hưởng rất nhiều đến giá của Otherdeed.
Giá sàn của mảnh đất có Koda là 18 ETH, cao hơn nhiều so với giá khi không có là 2,97 ETH. Thậm chí đối với Koda, giá của những cái hiếm cũng cao hơn nhiều so với những cái thường. Giá bán của đất có Koda thường là 18 ETH, trong khi giá bán tối thiểu khi kèm theo Mega Koda (Koda cao cấp) là 209 ETH, cao gấp 12 lần giá thông thường.
Diện tích
Nhìn chung, nếu diện tích càng lớn thì giá sẽ càng cao. Metaverse land quy mô lớn hơn có thể chứa nhiều tài sản ảo hơn, có sản lượng tài nguyên cao hơn và cho phép người sở hữu có được tỷ lệ vốn chủ sở hữu cao hơn.
Cấp độ
Các loại đất cấp độ khác nhau sẽ có giá khác nhau. Trong trường hợp đợt bán đất sắp tới của Illuvium, giá khởi điểm sẽ dựa trên loại đất. Đất cấp 1 bắt đầu từ 2 ETH, trong khi đất cấp 4 bắt đầu ở mức cao hơn đáng kể là 80 ETH.
Nhìn chung, giá đất metaverse được xác định bởi giá trị của chính mảnh đất đó và các yếu tố bổ sung khác. Những thứ như chất lượng, uy tín nhà sản xuất, khả năng thúc đẩy dự án, độ mở rộng của gameplay, cùng với các quyền và lợi ích đi kèm đều tác động đến giá trị của mảnh đất Metaverse đó. Trong mỗi dự án metaverse, vị trí, kích thước, thuộc tính và cấp độ của đất ảnh hưởng đến phần thưởng của người dùng trong metaverse.
2. Thu nhập từ Metaverse Land
Hiện tại, metaverse land chủ yếu được sử dụng để cầm cố và cho thuê, trong khi các mô hình tạo ra doanh thu của metaverse land DIY (Do It Yourself – tự làm), tạo vật phẩm ảo, kiếm tiền từ trải nghiệm tài sản (asset experience monetization), mạng xã hội và Play-to-earn vẫn đang ở giai đoạn rất sơ khai.
Cầm cố
Trong số 63 dự án được thống kê, có 11 dự án sử dụng hình thức cầm cố đất, bao gồm Netvrk Land, Mavia Land, NFT Worlds, v.v. Dự án Metaverse cải thiện tỷ lệ giữ đất trong tay người dùng bằng cách thưởng cho việc cầm cố đất. Mảnh đất chính là "bất động sản" có tỷ lệ xoay vòng thấp, và phương pháp khoanh vốn cũng có thể mang lại thêm lợi ích cho người dùng.
Nhưng hình thức staking thì lại không phải là gameplay sáng tạo mà chỉ giới hạn trong tư duy DeFi. Đây không phải là thứ có thể giúp metaverse phát triển tiềm năng.
Cho thuê đất/không gian quảng cáo
Khi Metaverse trở thành xu hướng, nhu cầu quảng cáo của các thương hiệu trong không gian ảo gia tăng, và mô hình kinh doanh dần chuyển sang không gian này, khi đó việc thuê đất của Metaverse sẽ trở thành mô hình thu nhập phổ biến nhất.
NFT Worlds và Bloktopia cung cấp các dịch vụ cho thuê biển quảng cáo và đất metaverse đã đề cập ở trên. Trong NFT Worlds, chủ sở hữu đất cho thuê đất trên cơ sở cầm cố và có thể thu được lợi tức gấp đôi từ việc cầm cố và cho thuê. Trong Bloktopia, có ADBLOK đặc biệt được sử dụng làm bảng quảng cáo và chủ sở hữu của ADBLOK có thể nhận được 50% doanh thu quảng cáo.
Thậm chí đã có một số marketplace cho thuê đất đa dạng xuất hiện trên thị trường. Ví dụ, Double đã hỗ trợ cho thuê bưu kiện và tài sản ở Decentraland, còn LandWorks hỗ trợ cho thuê đất ở Decentraland và Voxels.
Tính năng DIY, tạo vật phẩm ảo, kiếm tiền từ trải nghiệm tài sản (asset experience monetization)
Các tính năng này là một phần trong định hướng của hầu hết các dự án Metaverse.
Ví dụ, trong Worldwide Webb, người dùng có thể tùy chỉnh nội thất trong căn hộ thông qua chức năng BUILDER. Người dùng có thể kiếm được các NFT vật phẩm và token bằng cách chơi game trong đó. Trong Arcade, người dùng có thể kiếm thu nhập thông qua việc cho thuê đất, quảng cáo, mở cửa hàng và tạo vật phẩm.
Một dự án metaverse khác, Voxels, có các thuộc tính xã hội rõ ràng. Người chơi có thể sử dụng chức năng "Take Womp" trong Voxels để chụp ảnh và lưu giữ lại khung cảnh trong chuyến tham quan. Mỗi womp sẽ có những hình ảnh về danh lam thắng cảnh, địa điểm, nhiếp ảnh gia, thời điểm chụp ảnh và thông tin về lượng người truy cập, từ đó có thể thu hút những người dùng khác vào tương tác cùng nhau.
Các Womp trên trang chủ của Voxels
Cho dù đó là tích hợp NFT, DIY, tạo vật phẩm ảo hoặc các hoạt động xã hội, nó có thể cung cấp cơ sở cho các mô hình thu nhập trong metaverse. Nhưng hiện tại, những kịch bản như vậy vẫn chưa tạo ra nhiều doanh thu cho người dùng như mong đợi và chúng ta vẫn đang trong giai đoạn bùng nổ của giao dịch metaverse land.
Nhưng những kịch bản này thực chất có tiềm năng rất lớn. Ví dụ, trong NFT Worlds, diện tích của World rất lớn và rất khó để holder có thể tự mình khai phá đất hoang. Dịch vụ xây dựng trong metaverse có thể trở thành một ngành có chỗ đứng vững chãi trong tương lai. Trên thực tế, các dịch vụ xây dựng thế giới ảo như Voxel Architects và MetaEstate đã tồn tại và không còn quá mới mẻ.
Ngoài việc xây dựng đất đai/bất động sản, các ngành công nghiệp ảo có thể cũng sẽ gia tăng nhu cầu đối với bối cảnh văn phòng metaverse. Nếu metaverse thực sự có thể mở rộng phạm vi áp dụng, thì các kịch bản về công việc, giải trí, xã hội và thử nghiệm đều có thể được số hóa và metaverse sẽ trở thành một nền tảng khổng lồ, song song là các nền kinh tế ảo khác nhau sẽ được hình thành để thúc đẩy sự phát triển vượt bậc.
3. Tổng kết
Được ví như cánh cổng của metaverse, các mảnh đất ảo vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu.
Tính đến tháng 1/2022, khoảng 57.000 địa chỉ ví chứa tài sản ảo liên quan đến đất đai, và con số này không đáng là bao so với 4 triệu địa chỉ DeFi. Tổng vốn hóa thị trường của metaverse land ghi nhận trong toàn bộ không gian Metaverse ở hiện tại là khoảng 3,6 tỷ đô la, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm so với market cap hàng nghìn tỷ của token.
Đồng thời, giá metaverse land cho thấy giá trị và tiềm năng của thị trường này, tuy nhiên mô hình doanh thu của nó vẫn chưa được khai thác tốt. Việc cải thiện cơ sở hạ tầng metaverse, mở rộng phạm vi áp dụng và tạo ra nền kinh tế ảo đòi hỏi nhiều thử nghiệm và đổi mới hơn so với hiện tại.
Theo Beep News
