Các nhà đầu tư tiền điện tử vẫn hy vọng rằng SEC sẽ phê duyệt một ETF BTC giao ngay vào một ngày nào đó, nhưng dữ liệu cho thấy nó có lý do chính đáng để họ từ chối.
Đây không phải là lần đầu tiên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) từ chối các đề xuất cho một sản phẩm giao dịch trao đổi giao ngay Bitcoin (ETP) nhưng các tổ chức tài chính vẫn tiếp tục nộp đơn yêu cầu. Nỗ lực gần đây của Cboe BZX Exchange vào ngày 25 tháng 1 yêu cầu Fidelity Wise Origin Bitcoin Trust như là một quỹ Bitcoin ETP cũng đã bị từ chối.
Bức thư của SEC được công bố vào ngày 8 tháng 2 chỉ ra rằng sàn giao dịch đã không chứng minh quỹ được "thiết kế để ngăn chặn các hành vi gian lận và thao túng" nhằm "để bảo vệ các nhà đầu tư và lợi ích công cộng".
Mặc dù các đề xuất về quỹ ETP Bitcoin giao ngay chưa bao giờ được SEC chấp thuận và các sản phẩm như vậy không có mặt ở thị trường Hoa Kỳ nhưng chúng vẫn tồn tại ở thị trường châu Âu. Bằng cách điều tra giá của các ETP được giao dịch tại thị trường châu Âu người ta có thể đánh giá về việc liệu các hành vi gian lận và thao túng có thể xảy ra hay không.
Để điều tra xem liệu những mối lo ngại của SEC về các hành vi gian lận và thao túng có thật sự là chính xác hay không? Bài viết này sẽ so sánh lịch sử giá của 3 ETP được niêm yết ở châu Âu và lịch sử giá Bitcoin giao ngay từ 18 sàn giao dịch để xem liệu có bất kỳ sự chênh lệch tỷ giá đáng kể nào có thể gây ra thao túng thị trường hay không.
Mối quan tâm chính của SEC
Có hai mối quan tâm chính được SEC nêu ra từ góc độ kỹ thuật đối trong đề xuất của BZX Exchange:
- Không có dữ liệu hoặc phân tích nào được cung cấp để hỗ trợ sự chênh lệch giá trên các nền tảng Bitcoin giúp giữ giá Bitcoin trên toàn cầu phù hợp với nhau điều đó sẽ cản trở được việc thao túng và loại bỏ được sự chênh lệch giá giữa các thị trường. Không có chỉ báo nào cho thấy giá Bitcoin được liên kết chặt chẽ trên các điểm giao dịch Bitcoin khác nhau hoặc sự chênh lệch giá nếu có xảy ra sẽ được giải quyết nhanh như thế nào.
- Sàn giao dịch không chứng minh được các phương pháp để tính toán chỉ số ETP được đề xuất chống được khả năng gian lận hoặc thao túng.
Để xem liệu các vấn đề trên có tồn tại hay không và liệu các hành vi thao túng có thể xảy ra trong các ETP đã được list tại thị trường châu Âu hay không. Dữ liệu lịch sử (từ Google Finance) của 3 ETP sau đây được list trên SIX Swiss Exchange được so sánh với giá Bitcoin giao ngay từ các sàn giao dịch (dữ liệu từ Cryptowatch).
- WisdomTree Bitcoin ETP (BTCW-USD)
- 21Shares Bitcoin ETP (SWX:ABTC-USD)
- Coinbase Physical BTC ETP (SWX:BITC-USD)
Tương quan giữa BITCOIN ETP và giá giao ngay cho thấy tồn tại sự chênh lệch giá.
Trong đề xuất của BZX Exchange việc tính toán chỉ số sẽ dựa trên giá trung bình theo khối lượng (VWMP) trong 5 phút trước đó từ 5 sàn giao dịch – Bitstamp, Coinbase, Gemini, itBit và Kraken.
Sử dụng giá giao ngay hàng ngày của 4 trong 5 sàn giao dịch lớn như Bitstamp, Coinbase, Gemini và Kraken là bước cơ bản để tính toán các chỉ số.
Vì thang giá Bitcoin ETP thường khác với giá giao ngay Bitcoin nên sự thay đổi tỷ lệ phần trăm hàng ngày (hoặc lợi nhuận hàng ngày) được sử dụng trong tất cả các biểu đồ để dễ dàng so sánh chênh lệch giá.
Các biểu đồ dưới đây so sánh lợi nhuận hàng ngày giữa một trong ba ETP và giá Bitcoin giao ngay được tính từ 4 sàn giao dịch bằng cách sử dụng phương pháp trung bình theo khối lượng.
Biểu đồ bên trái cho thấy giá ETP được liên kết chặt chẽ với giá giao ngay như thế nào. Nếu cả hai được căn chỉnh tốt tất cả các điểm sẽ rơi vào đường dấu gạch ngang màu xanh dương. Biểu đồ bên phải so sánh lợi nhuận phần trăm hàng ngày và cũng cho thấy sự khác biệt giữa hai biểu đồ này.
So sánh WisdomTree ETP và spot mặc dù hầu hết các điểm trong biểu đồ chênh lệch trong phạm vi +/-5% chắc chắn chênh lệch giá bên ngoài bán kính này sẽ là một con số đáng kể. Thời gian biểu đồ 3 tháng có 1 ngày chênh lệch lợi nhuận hàng ngày (đường dấu gạch ngang màu xanh) giữa ETP và giá giao ngay đạt trên 10%.
Bitcoin giao ngay từ 4 sàn giao dịch với WidsdomTree ETP (tính theo % thay đổi). Nguồn: Cryptowatch
Nên lưu ý rằng sự biến động của sự thay đổi tỷ lệ phần trăm giá ETP có xu hướng cao hơn giao ngay. Biểu đồ dưới đây so sánh Coinbase Physical Bitcoin (đường màu xanh) và Bitcoin Spot (đường màu hồng) cho thấy sự thay đổi tỷ lệ phần trăm của mức trước có thể đạt gần 15% trong khi mức sau chỉ vượt qua 10%.
Bitcoin giao ngay từ 4 sàn giao dịch so với Coinbase Physical Bitcoin (tính theo % thay đổi). Nguồn: Cryptowatch
Tương tự giá 21Shares Bitcoin ETP cũng biến động nhiều hơn so với giao ngay và mối tương quan với giao ngay thấp hơn (62%) so với WisdomTree (67%) và Coinbase Physical Bitcoin (66%).
Bitcoin giao ngay từ 4 sàn giao dịch với 21Shares ETP (tính theo % thay đổi). Nguồn: Cryptowatch
Các so sánh giá được trình bày ở trên cho thấy tồn tại sự khác biệt về giá cả giữa giá ETP và giá Bitcoin giao ngay từ các sàn giao dịch. Sự chênh lệch giá đã không được giải quyết đủ nhanh để ngăn chặn các hành vi thao túng.
Tuy nhiên điều quan trọng cần nhấn mạnh là đây chỉ là một so sánh rất sơ bộ bằng cách sử dụng dữ liệu hàng ngày. Sự khác biệt về giá có thể là do thời gian cắt giảm khác nhau mà mỗi ETP sử dụng để tính giá đóng cửa tức là các sản phẩm được trao đổi không giao dịch trong 24 giờ như giá giao ngay tiền điện tử mà họ giao dịch trong giờ giao dịch thông thưởng của sàn tử 9:30 sáng đến 4:00 chiều.
Trong thực tế tần suất cao sẽ được sử dụng để tính giá chỉ số tức là đề xuất của BZX Exchange đề xuất tính toán giá chỉ số bằng cách sử dụng dữ liệu 5 phút trước đó từ 5 sàn giao dịch và cập nhật giá trị chỉ báo trong ngày (IIV) sau 15 giây. Phân tích được thực hiện ở đây chỉ sử dụng dữ liệu tổng hợp hàng ngày để xác định giá chỉ số và có thể không phản ánh giá chỉ số thực tế bằng cách sử dụng dữ liệu tần số cao.
Mặc dù sự chênh lệch giá có tồn tại giữa ETP và giá giao ngay bằng cách sử dụng dữ liệu hàng ngày nhưng sự chênh lệch về giá giữa các ETP lại nhỏ hơn nhiều như được hiển thị trong các biểu đồ dưới đây.
Biểu đồ phân tán cho sự chênh lệch giá giữa các ETP. Nguồn: Cryptowatch
Rất có khả năng các ETP này được list trong cùng một sàn giao dịch đều sử dụng cùng tần suất và thời gian cắt giảm tính toán giá của chúng. Do đó sự chênh lệch về giá nhỏ hơn giữa chúng. Điều này củng cố quan điểm rằng sự chênh lệch giá giữa Bitcoin ETP và giá giao ngay Bitcoin có thể đến từ tần suất và thời gian cắt giảm được sử dụng trong phương pháp tính toán chỉ số ETP.
Chênh lệch giá giao ngay giữa các sàn giao dịch là rất nhỏ
SEC cũng đã hỏi giá Bitcoin được liên kết chặt chẽ như thế nào trên các điểm giao dịch Bitcoin khác nhau.
Dựa trên dữ liệu BTC / USD đa nền tảng được thu thập từ 18 sàn giao dịch từ Cryptowatch chênh lệch giá là rất nhỏ. Ví dụ để cho thấy giá BTC trên các sàn Coinbase, Gemini và Bitstamp giống nhau như thế nào với sàn Kraken và mối tương quan giữa mỗi cặp gần như là 100%.
SEC cũng lo ngại về khả năng ảnh hưởng và thao túng giá từ các nền tảng giao ngay không được cấu thành trong các thành phần chỉ số. Nếu giá Bitcoin từ các nền tảng khác chênh lệch với 4 sàn này (Bitstamp, Coinbase Gemini và Kraken) có thể tìm cách khai thác sự chênh lệch để kiếm lợi nhuận.
Để xem liệu chênh lệch giá có tồn tại giữa 4 nền tảng với các nền tảng khác hay không. Biểu đồ phía dưới cùng bên phải so sánh giá trung bình tổng hợp theo khối lượng từ 4 sàn với giá tổng hợp từ tất cả 18 sàn giao dịch. Đường thẳng gần như hoàn hảo cho thấy hầu như không có sự chênh lệch giá. Các nền tảng giao ngay không có sự chênh lệch giá lớn và giá được liên kết chặt chẽ trên các địa điểm giao dịch Bitcoin khác nhau.
Biểu đồ phân tán cho sự chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch. Nguồn: Cryptowatch
Với sự tương đồng về giá hàng ngày các hành vi thao túng sẽ rất khó giữa các sàn giao dịch. Tuy nhiên thao túng giá vẫn có thể xảy ra trong ngày nhưng nó nằm ngoài tầm với của phân tích này do thiếu dữ liệu tần suất cao trong ngày.
Dựa trên phân tích từ 3 sàn giao dịch Thụy Sĩ đã niêm yết giá ETP và giá Bitcoin giao ngay từ 18 sàn giao dịch tồn tại sự chênh lệch giá giữa ETP và giá giao ngay. Điều này có khả năng dẫn đến các hành vi thao túng đối với giá chỉ số ETP mặc dù các quỹ thường xuyên tuyên bố rằng phương pháp tính toán chỉ số phức tạp sẽ ngăn chặn các hành vi như vậy.
Những lo ngại của SEC về gian lận và thao túng dường như là có cơ sở dựa trên sự chênh lệch giá giữa các ETP được niêm yết ở châu Âu với giá giao ngay.
Ngược lại không có sự chênh lệch giá đáng kể nào có thể được tìm thấy giữa các sàn giao dịch Bitcoin khác nhau. Mặc dù các thị trường giao ngay của sàn giao dịch này phân cấp nhiều hơn và ít quy định hơn so với các sàn giao dịch chứng khoán truyền thống tuy nhiên việc thao túng giá trên các nền tảng này rất khó có thể xảy ra.
Với số lượng lớn các sàn giao dịch CEXs và DEXs không được kiểm soát rất khó để chứng minh hiệu quả và sự tương đồng về giá trên tất cả chúng. Những công ty nộp đơn ETP ở Hoa Kỳ vẫn còn một chặng đường dài để thuyết phục SEC.
Các quan điểm và ý kiến được thể hiện ở đây chỉ là quan điểm của cá nhân. Mỗi động thái đầu tư và giao dịch đều liên quan đến rủi ro, bạn nên tiến hành nghiên cứu của riêng mình khi đưa ra quyết định.
