Dữ liệu có thể được coi là tài sản quan trọng nhất của bất kỳ dự án nào. Việc phân tích dữ liệu có thể hiểu được quá khứ, hiện tại và thậm chí dự đoán tương lai. Tuy nhiên, các ngành truyền thống thường gặp khó khăn trong việc phân tích dữ liệu bởi vì nguồn dữ liệu bị thiếu hoặc khó lấy.Có rất nhiều công cụ có sẵn để phân tích dữ liệu của các dự án DeFi. Bài viết này sử dụng các số liệu từ DeFi 360 của Footprint Analytics để tóm tắt dự án một cách tổng thể và tìm hiểu lý do đằng sau các dữ liệu này.
Dữ liệu có thể được coi là tài sản quan trọng nhất của bất kỳ dự án nào. Việc phân tích dữ liệu có thể hiểu được quá khứ, hiện tại và thậm chí dự đoán tương lai. Tuy nhiên, các ngành truyền thống thường gặp khó khăn trong việc phân tích dữ liệu bởi vì nguồn dữ liệu bị thiếu hoặc khó lấy.
Blockchain phá vỡ các rào cản về nguồn dữ liệu, nó giống như một “sổ cái lớn” có sẵn trên mọi máy tính để người dùng xem qua với toàn bộ dữ liệu hoàn toàn mở và minh bạch. Tuy nhiên, với một lượng lớn dữ liệu như vậy, rõ ràng là rất khó để tìm kiếm thông tin có giá trị.
Có rất nhiều công cụ có sẵn để phân tích dữ liệu của các dự án DeFi. Bài viết này sử dụng các số liệu từ DeFi 360 của Footprint Analytics để tóm tắt dự án một cách tổng thể và tìm hiểu lý do đằng sau các dữ liệu này.
Phân loại các chỉ báo hiện nay
Kết quả hoạt động trong quá khứ và hiện tại của dự án có thể nhanh chóng thu được thông qua các chỉ số chung ví dụ như giá tại từng thời điểm, mức độ và tốc độ thay đổi giá.
1. Dữ liệu vận hành
a. TVL (Total Value Lock)
TVL hay Tổng giá trị khóa, thường là chỉ số mà một dự án tập trung vào đầu tiên. Phản ánh tổng giá trị tài sản được kí gửi bởi tất cả người dùng, mức tăng trưởng của TVL thường được sử dụng để xác định liệu dự án có xu hướng tăng hay không.
TVL ĐƯỢC TÍNH THEO GIÁ USD, NHƯNG GIÁ TIỀN ĐIỆN TỬ THAY ĐỔI RẤT NHANH, DO ĐÓ RẤT KHÓ XÁC ĐỊNH SỰ TĂNG GIẢM CỦA TVL LÀ DO SỰ THAY ĐỔI GIÁ CỦA ĐỒNG TIỀN HAY DO NHẬN THÊM NHIỀU ĐẦU TƯ. VÌ VẬY, NGOÀI TVL CHUNG TA CẦN PHẢI ĐỂ Ý ĐẾN GIA TRỊ CỦA ĐỒNG TIỀN LÀM CHUẨN.
Ví dụ từ thống kê của Analytics, Liquity (một app lending/borrowing, chỉ có thể thế chấp ETH để vay stablecoin) đã giảm nhẹ giá trị của ETH trong khu vực đánh dấu của hình bên dưới, trong khi TVL tính theo USD lại tăng, chủ yếu là do sự gia tăng giá của ETH. Điều này tạo ra lầm tưởng rằng dự án đang phát triển tốt.
Sau khi các dự án phức tạp như Aave và Yearn cung cấp cả chức năng bảo hiểm rủi ro và cho vay đã khiến TVL khó được sử dụng như một chỉ số duy nhất để đánh giá dự án, vì vậy chúng ta cần phải kết hợp với nhiều chỉ báo nữa.
b. Net Liquidity (Thanh khoản ròng)
Net Liquidity là dữ liệu về sự thay đổi từ ngày trước đó bằng cách lấy hiệu của dữ liệu đầu vào và đầu ra. Từ Net Liquidity ta có thể phân tích thêm xem sự thay đổi chủ yếu đến từ việc người đầu tư thêm vào hay mất mát từ dòng tiền vào/ra.
c. Revenue (Doanh thu)
Ví dụ: chúng ta không thể đánh giá một DEX chỉ dựa trên TVL khi mà phí swap cũng là doanh thu cho nền tảng. Mục tiêu cuối cùng của dự án là tối đa hóa lợi nhuận và Doanh thu cho phép người điều hành hiểu được lợi nhuận và phản ánh kết quả hoạt động của dự án
2. Token của dự án
Hầu hết các nền tảng sẽ phát hành token quản trị của họ, một số sẽ sử dụng mô hình token kép. Dữ liệu của token phản ánh mức độ đón nhận của thị trường đối với nền tảng ở một mức độ nào đó.
a. Cơ bản
Giá coin là chỉ báo trực quan nhất. Khi có sự kiện lớn xảy ra thì giá coin là chỉ báo bị ảnh hưởng nhanh nhất, sự lên xuống của giá coin cũng liên quan mật thiết đến quan hệ cung cầu của thị trường. Ví dụ, Cream bị tấn công lần nữa vào ngày 27 tháng 10, thiệt hại 20.5 triệu USD và giá token CREAM giảm mạng.
Đối với mô hình token kép như MakerDAO và Liquity, số lượng DAI và LUSD được nền tảng giám sát tạo ra cũng có thể phản ánh mức độ tham gia của người dùng.
Giá trị vốn hóa thị trường của token là tích của giá coin và số lượng phát hành, phản ánh giá trị thị trường của một dự án trong ngành DeFi.
b. Số lượng holder và thời gian nắm giữ
Số lượng holder phản ánh số lượng người dùng tin tưởng nền tảng, đặc biệt là với các nền tảng có token nắm quyền biểu quyết như DAO. Thời gian giữ token cho thấy tỷ lệ người dùng đồng ý với giá trị của nền tảng.
c. Ứng dụng
Dữ liệu về khối lượng giao dịch có thể cho thấy tốc độ lưu thông của token trong thị trường, Giá trị thị trường của dự án sẽ tương đương với tỉ lệ lưu thông. Tỉ lệ lưu thông cao cho thấy token có một độ phổ biến nhất định, tỉ lệ thấp có nghĩa rằng dự án đang không được chú ý đến.
Ngoài số liệu giao dịch, ứng dụng của token cũng đáng chú ý. Ví dụ: token thu được bằng cách mining của người dùng được sử dụng để đóng vai trò token quản trị bằng cách stake trong các nền tảng, hoặc được gửi vào các giao thức khác để thu lợi nhuận.
Ví dụ: 61% stablecoin LUSD do Liquity phát hành vẫn được lưu trữ trong pool bình ổn của nền tảng riêng thuộc dự án và không đóng vai trò như một stablecoin, khác xa với trường hợp sử dụng của DAI.
Tầm quan trọng của dữ liệu
Một khi hiểu dự án của mình đã hoạt động như thế nào, bạn cần biết cách trình bày dữ liệu. đi sâu vào chi tiết như nhóm và người dùng của nền tảng. Phân tích chéo cũng có thể phát hiện ra một số yếu tố quan trọng khác.
1. Nhóm
Trong phân tích cuối cùng, dữ liệu tổng thể của nền tảng bao gồm nhiều nhóm phụ. Vì thế để tìm lý do thay đổi dữ liệu, cần đi sâu vào các nhóm này, tìm các đối tượng có ảnh hưởng lớn nhất. Dựa heo bảng xếp hạng, bạn có thể tìm thấy các nhóm phổ biến nhất và điều chỉnh chiến lược phát triển trong tương lai.
2. User metric
Dự án luôn xây dựng xung quanh người dùng. Việc nắm bắt chính xác nhóm người dùng là cốt lõi của quá trình phát triển dự án. Phân loại dữ liệu và thứ bậc của người dùng có thể giúp dự án nhắm đến lớp người dùng chất lượng cao nhanh hơn.
a. Đặc điểm người dùng
Phân loại người dùng của một dự án được chia làm 2: người dùng mới và đang hoạt động. Người dùng mới phản ánh mức độ mở rộng thị trường và người dùng đang hoạt động phản ánh tiềm năng phát triển của dự án.
Ngoài ra, thông qua việc phân tích những thay đổi trong số lượng giao dịch bình quân đầu người, số lượng và thời gian nắm giữ, có thể hiểu được chất lượng người dùng của dự án.
Mặc dù xu hướng chung của người dùng có thể được quan sát thông qua giá trị trung bình, vẫn còn thiếu sót để có thể thực hiện dự án. Dữ liệu trung bình có xu hướng pha loãng các yếu tố quan trọng. Vì thế ta cần đi sâu hơn vào phân lớp người dùng để tìm ra các vấn đề thực sự và đưa ra giải pháp phù hợp.
b. Sự thao túng của người dùng
Các người dùng hệ “cá mập” là những nhà đầu tư chất lượng cao, mang lại giá trị cho dự án. Tuy nhiên, ngăn chặn việc thao túng từ các cá nhân này cũng là một phần trách nhiệm của team làm dự án, bằng cách: sắp xếp phân bổ tỷ lệ người dùng hợp lí, tập trung vào việc phân tích đặc điểm thay vì tập trung chăm sóc các cá mập
Hiểu rõ về sở thích đầu tư của người dùng có thể cung cấp nhiều thông tin hơn về tệp người dùng của nền tảng từ đó khám phá các nhóm người dùng tiềm năng bằng cách phân tích tất cả các nền tảng deFi được đầu tư bởi nhóm người dùng nêu trên.
Phân tích chéo
Đi sâu vào dữ liệu sẽ giúp ta tìm thấy các chỉ số cơ bản ảnh hưởng đến chuyển động của dữ liệu, tuy nhiên những thay đổi này có thể gây nhầm lẫn. Phân tích chéo sẽ giúp tìm ra các mối tương quan đôi nhằm giải thích cho các nguyên nhân nêu trên.
Ví dụ: sự thay đổi về tvl và số người có thể khẳng định apy tăng thu hút nhiều người dùng tham gia chứ k phải apy tăng do tvl giảm.
Ví dụ khác: vì hầu hết biến động giá của các token đều liên quan đến BTC nên khi phân tích thay đổi giá, ta cần chú ý đến việc giá trị nội tại của bản thân dự án có thay đổi không hay bị ảnh hưởng bởi thị trường.
Ngoài ra, cạnh tranh trong ngành cũng là một yếu tố cần cân nhắc. Ngoài việc có thể hiểu rõ năng lực cạnh tranh của dự án trên thị trường, việc giảm TVL có thể do ảnh hưởng từ các đối thủ cạnh tranh.
Cuối cùng, không thể bỏ qua các mảnh ghép Defi (Defi LEGO): chỉ báo của các dự án có liên quan chặt chẽ với nhau được xem như các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thay đổi của các dự án còn lại. Ví dụ: Sự tăng trưởng của Curve Finance và Convex.
Kết luận
Có rất nhiều công cụ phân tích trên thị trường, nhưng chúng thường chỉ có thể được phân tích phần nổi và khó đi được sâu hơn. Cho dù là bên dự án muốn đưa ra quyết định thông qua dữ liệu hay nhà đầu tư thực hiện phân tích, họ chỉ có thể có được các chỉ số thể hiện kết quả và rất khó để có được dữ liệu quy kết một cách dễ dàng.
Blockchain đã công khai dữ liệu, các nhà đầu tư vì muốn nhanh chóng hiểu dữ liệu thông qua các công cụ trực quan hiện đang khẩn cấp tìm một giải pháp đơn giản, có thể nhận được phân tích mạnh mẽ chỉ với một cú nhấp chuột.
