Sau Uniswap, một ứng dụng cơ sở hạ tầng lâu đời trong ngành, ENS (Ethereum Name Service) cũng sẽ ra mắt Layer2 của riêng mình – Namechain. ENS được xem là một trong những ứng dụng tiêu biểu trong hệ sinh thái Ethereum, và là một ứng dụng mẫu mực mà nhiều người, trong đó có Vitalik Buterin, cũng thường xuyên nhắc đến.
Giờ đây, khi ENS phát hành Layer2 của mình, đây là một động thái đáng chú ý. Thực chất, Namechain được xây dựng với mục tiêu là tạo ra một chuỗi danh tính số thống nhất cho người dùng trên nhiều chuỗi khác nhau, qua đó tạo ra một giải pháp nhận dạng người dùng xuyên chuỗi.
Với vai trò là một dịch vụ tên miền phi tập trung, ENS thông qua Namechain sẽ mở rộng khả năng ứng dụng của mình, không chỉ giới hạn trong hệ sinh thái Ethereum mà còn trở thành một giải pháp nhận diện người dùng cho nhiều chuỗi khác nhau.
Tại sao ENS lại ra mắt Namechain?
Để hiểu lý do ENS phát triển Layer2, trước hết chúng ta cần hiểu các vấn đề hiện tại mà ENS đang đối mặt. ENS hiện đang được triển khai trên mạng chính của Ethereum và phải đối mặt với những vấn đề như chi phí giao dịch cao và khả năng mở rộng hạn chế.
Chi phí gas cao trên Ethereum khiến việc đăng ký, gia hạn tên miền ENS, cũng như bất kỳ thao tác nào liên quan đến hợp đồng thông minh trở nên đắt đỏ. Đặc biệt là trong những lúc mạng Ethereum tắc nghẽn hoặc khi giá gas tăng cao, người dùng sẽ phải chi một khoản phí rất lớn cho những thao tác này, điều này làm giảm khả năng tiếp cận của ENS đối với người dùng.
Ngoài ra, hiện nay và trong tương lai, chúng ta đang tiến đến một hệ sinh thái đa chuỗi với sự xuất hiện ngày càng nhiều của các blockchain. Tuy nhiên, vấn đề là mỗi blockchain lại triển khai một ứng dụng tên miền giống ENS, điều này dẫn đến việc lặp lại công sức mà không tạo ra nhiều giá trị.
Hơn nữa, trên các blockchain khác nhau, người dùng có những danh tính tên miền khác nhau, gây ra trải nghiệm người dùng kém vì người dùng cần có một danh tính thống nhất trong thế giới kỹ thuật số.
Tuy nhiên, hiện tại ENS chỉ giới hạn trong hệ sinh thái Ethereum, vì ENS ban đầu được thiết kế cho Ethereum và phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng blockchain của Ethereum, bao gồm hệ thống phí gas và môi trường thực thi hợp đồng thông minh. Điều này khiến ENS gặp khó khăn trong việc mở rộng qua nhiều chuỗi khác nhau.
Giải pháp được ENS đưa ra
ENS (Ethereum Name Service) luôn nỗ lực giải quyết các vấn đề hiện tại và đã thử nghiệm nhiều giải pháp. Ví dụ, ENS đã cải thiện logic của hợp đồng thông minh để giảm các thao tác không cần thiết trên chuỗi, từ đó giảm chi phí Gas ở một mức độ nhất định. Ngoài ra, ENS còn áp dụng công nghệ xử lý hàng loạt, gộp nhiều thao tác thành một giao dịch duy nhất để giảm chi phí Gas cho từng thao tác riêng lẻ.
Tuy nhiên, các giải pháp này không giải quyết triệt để vấn đề, chỉ dừng lại ở mức tối ưu hóa cơ bản. Chi phí người dùng phải trả và chi phí quản lý vẫn còn rất cao. Nếu muốn nhiều người sử dụng dịch vụ ENS hơn, ENS cần thực hiện nhiều thay đổi lớn hơn. Hiện tại, giải pháp được đưa ra là áp dụng chuỗi ứng dụng (application chain) riêng.
- Thứ nhất, Namechain (chuỗi ứng dụng của ENS) sử dụng bằng chứng không kiến thức (Zero-knowledge proofs) và công nghệ Rollups để giảm mạnh chi phí giao dịch. Thông qua xử lý hàng loạt các giao dịch, Namechain có thể giảm chi phí ghi dữ liệu trên mạng chính Ethereum.
- Thứ hai, nhờ vào Layer 2 này, Namechain có thể dễ dàng tương tác với các blockchain khác, tăng cường khả năng hỗ trợ đa chuỗi cho tên miền ENS.
Dự kiến Namechain sẽ ra mắt vào cuối năm 2025.
Sự ra đời của Namechain sẽ thúc đẩy nhu cầu sử dụng tên miền ENS, tăng sức hấp dẫn của hệ sinh thái ENS và ảnh hưởng đến định hướng phát triển của các dịch vụ tên miền blockchain khác.
Namechain hoạt động như thế nào?
Namechain là một giải pháp ZK Rollup (Zero-Knowledge Proofs – Zero Knowledge Proof), không sử dụng OP Stack của Optimism mà thay vào đó chọn sử dụng công nghệ ZK Stack của zkSync (dù vẫn chưa được xác nhận hoàn toàn).
Nhiều dự án nổi tiếng như Base, Uniswap, v.v., đều sử dụng OP Stack. Tuy nhiên, ENS đã quyết định không tham gia vào Superchain của OP, điều này có thể khiến nó mất một phần tính thanh khoản và khả năng tương tác.
Lý do chính ENS chọn không tham gia là do vấn đề bảo mật và quyền riêng tư. Đối với danh tính người dùng, bảo mật là yếu tố quan trọng nhất, và Zero Knowledge Proof (ZK) là công nghệ phù hợp hơn, vì nó đảm bảo quyền riêng tư trong giao dịch.
Tại sao lại chọn ZK Rollup và không chọn OP Stack?
Zero-Knowledge Proof (ZK) cho phép một bên (người chứng minh) chứng minh với bên kia (người xác nhận) rằng họ biết thông tin nào đó mà không cần phải tiết lộ chi tiết của thông tin đó. Trong giao dịch blockchain, điều này có nghĩa là các chi tiết giao dịch (như số tiền, các bên tham gia giao dịch) có thể được giấu kín.
Điều này rất có lợi cho giao dịch ENS, như đăng ký hoặc cập nhật tên miền. Người dùng có thể chứng minh rằng họ đã thực hiện một giao dịch hợp lệ mà không cần phải tiết lộ họ sở hữu tên miền nào.
Vì vậy, việc ENS chọn ZK Stack có thể nói là một lựa chọn bất ngờ nhưng lại hoàn toàn hợp lý.
Namechain có làm tăng sự chia cắt thanh khoản Layer2 không?
Vì Namechain là một giải pháp Layer2 được thiết kế riêng cho ENS, nó không trực tiếp gây ra sự chia cắt thanh khoản. Mục tiêu chính của Namechain là tăng hiệu quả dịch vụ ENS, chứ không phải là xây dựng một hệ sinh thái độc lập để thu hút giao dịch đa dạng. Điều này làm rõ sự khác biệt giữa blockchain ứng dụng (application chain) và blockchain tổng quát (general chain).
Tuy nhiên, nếu người dùng và nhà phát triển của ENS muốn sử dụng Namechain để thực hiện các giao dịch khác hoặc tương tác với các giải pháp Layer2 khác, họ có thể gặp phải vấn đề chia cắt thanh khoản.
Vì vậy, mặc dù tính chuyên dụng của Namechain có thể không trực tiếp gây ra sự chia cắt thanh khoản, ENS vẫn cần phải xem xét cách duy trì kết nối với hệ sinh thái tài chính phi tập trung rộng lớn hơn để cung cấp trải nghiệm người dùng liền mạch.
Namechain làm thế nào để cung cấp trải nghiệm người dùng liền mạch?
Vấn đề lớn nhất mà Namechain phải đối mặt là làm thế nào để cung cấp trải nghiệm người dùng liền mạch. ENS đã xây dựng một chuỗi mới, nhưng người dùng thông thường không thể hiểu được mối quan hệ và cách sử dụng giữa các chuỗi khác nhau.
Do đó, ENS có thể cân nhắc kết hợp với các giải pháp trừu tượng hóa chuỗi. Trừu tượng hóa chuỗi có thể giúp người dùng sử dụng dịch vụ ENS mà không cần quan tâm đến các chi tiết của blockchain cơ sở như phí giao dịch, tương tác với blockchain, v.v., mang lại trải nghiệm người dùng trực quan và đơn giản hơn.
ENS sẽ sử dụng công nghệ trừu tượng hóa chuỗi để phát triển một giao diện chuẩn hóa, cho phép DID (Danh tính phi tập trung) của Namechain hoạt động liền mạch trên nhiều blockchain.
Trong quá trình xác thực liên chuỗi, ENS sẽ tạo ra một hệ thống thống nhất, giúp người dùng xác thực tên miền ENS hoặc danh tính của mình trên các chuỗi khác nhau, và người dùng chỉ cần thiết lập danh tính một lần.
Vì vậy, sau khi kết hợp với trừu tượng hóa chuỗi, Namechain có thể quản lý tên miền ENS liên chuỗi thông qua một giao diện chuẩn hóa và đơn giản, giúp việc sử dụng cùng một ENS trên các blockchain khác nhau trở nên dễ dàng hơn.
Tóm tắt
Tầm nhìn đằng sau Namechain được xây dựng xung quanh việc thống nhất danh tính người dùng đa chuỗi. Trong môi trường đa chuỗi, người dùng thường phải quản lý nhiều danh tính trên các blockchain khác nhau, điều này không chỉ phức tạp mà còn làm giảm trải nghiệm người dùng.
Namechain cung cấp một giải pháp danh tính thống nhất, cho phép người dùng sử dụng cùng một tên miền ENS làm danh tính kỹ thuật số của họ trên nhiều blockchain. Sự thống nhất này giúp đơn giản hóa các thao tác của người dùng giữa các hệ sinh thái khác nhau.
Với hệ thống quản lý danh tính thống nhất này, người dùng có thể kiểm soát tốt hơn dữ liệu và quyền riêng tư của mình, đồng thời giảm thiểu các rủi ro bảo mật và quyền riêng tư khi quản lý nhiều danh tính.
So với các thao tác đa chuỗi truyền thống, Namechain cung cấp một trải nghiệm người dùng mượt mà hơn, tương tự như việc sử dụng đăng nhập một lần (SSO) trong internet truyền thống, giúp tương tác giữa các blockchain trở nên liền mạch hơn.
Xác thực dữ liệu, tính bảo mật, khả năng kết hợp — đây là những giá trị độc đáo mà chỉ các ứng dụng blockchain mới có thể cung cấp. Chúng ta có thể tiếp tục theo dõi sự phát triển của Namechain và các hệ sinh thái ứng dụng chuỗi này.
