Ngày 5 tháng 11 tới đây, người dân Mỹ sẽ đi bầu cử tổng thống, một sự kiện không chỉ quan trọng với quốc gia này mà còn có tác động lớn đến tình hình thế giới trong 4 năm tới. Quyết định của cử tri trong cuộc bầu cử này sẽ định hình chính sách của Mỹ, ảnh hưởng đến cách Trung Quốc phản ứng, xu hướng của thị trường tiền điện tử và chứng khoán.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cơ chế bầu cử, thời gian biểu, xác suất thắng của các ứng cử viên, cũng như quan điểm của công chúng. Dù bạn là người đang theo dõi cuộc bầu cử hay là một nhà đầu tư muốn nắm bắt thông tin về thị trường tiền điện tử, những phân tích này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bối cảnh chính trị hiện tại và tác động tiềm năng của nó đến nền kinh tế trong tương lai.
Kiến thức nền tảng: Tại sao Trump có số phiếu thấp hơn vào năm 2016 nhưng vẫn đắc cử tổng thống Mỹ?
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ được tổ chức bốn năm một lần. Đầu tiên, các bang sẽ tiến hành bầu cử sơ bộ hoặc cuộc họp đảng, nơi cử tri sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên mà họ ủng hộ. Dựa trên kết quả sơ bộ, các đảng chính sẽ tổ chức đại hội toàn quốc để chính thức đề cử ứng cử viên của họ. Ứng cử viên hàng đầu hiện tại là Donald Trump của Đảng Cộng hòa và Kamala Harris của Đảng Dân chủ.
Cuộc bầu cử tổng thống chính thức diễn ra vào thứ Ba đầu tiên của tháng 11 (năm nay là ngày 5 tháng 11 theo giờ địa phương Mỹ). Trong cuộc bầu cử này, cử tri thực sự bỏ phiếu cho các đại cử tri (tương tự như đại diện của người dân), chứ không phải trực tiếp bỏ phiếu cho một trong hai ứng cử viên. Mỗi bang sẽ được phân bổ số lượng đại cử tri theo dân số, với tổng cộng 538 đại cử tri trên toàn quốc. Hầu hết các bang áp dụng hệ thống “người chiến thắng nhận tất cả”, nghĩa là ứng cử viên nhận được nhiều phiếu bầu nhất ở một bang sẽ nhận được tất cả số phiếu đại cử tri của bang đó.
Điểm đầu tiên cần lưu ý trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ là cử tri bỏ phiếu cho đại cử tri, và những đại cử tri này thường đại diện cho một đảng chính trị cụ thể. Quan điểm chính trị của đại cử tri, cũng như sự ủng hộ đối với Trump hay Harris, thường đã được xác định trước khi cuộc bầu cử diễn ra, do đó, kết quả bầu cử thường phản ánh rõ ràng ai sẽ nhận được sự ủng hộ của đa số đại cử tri, thậm chí là toàn bộ số phiếu đại cử tri của bang đó, tức là khái niệm “bang đỏ” và “bang xanh” mà chúng ta thường thấy.
Chẳng hạn, nếu đại cử tri A đại diện cho Đảng Dân chủ ở bang California nhận được nhiều phiếu bầu từ cử tri nhất, thì tất cả số phiếu đại cử tri của bang California (tổng cộng 55 phiếu) sẽ thuộc về ứng cử viên Dân chủ Harris, bất kể quan điểm chính trị của các đại cử tri khác.
Vì vậy, thông qua việc thống kê phân bổ số phiếu đại cử tri vào tháng 11, chúng ta có thể dự đoán một cách khá chính xác ứng cử viên nào sẽ trở thành tổng thống, và kết quả này sẽ được công bố vào tuần tới.
Để đắc cử tổng thống, ứng cử viên cần có ít nhất 270 phiếu đại cử tri. Kết quả bầu cử thường được xác nhận chính thức trong cuộc họp của đại cử tri vào tháng 12, thời điểm các đại cử tri sẽ bỏ phiếu để chọn tổng thống mới. Điểm thứ hai cần lưu ý là: mặc dù đại cử tri thường sẽ bỏ phiếu theo nguyện vọng của cử tri (tức là theo quan điểm chính trị mà họ đã tuyên truyền trước đó), nhưng trong một số trường hợp, một số đại cử tri có thể chọn “phản bội” ứng cử viên của họ và bỏ phiếu cho các ứng cử viên khác. Tình huống này mặc dù tương đối hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, vì vậy trên lý thuyết, kết quả cuối cùng của cuộc bỏ phiếu của đại cử tri không nhất thiết phải hoàn toàn tương đương với kết quả bỏ phiếu của cử tri.
Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, Hillary Clinton đã nhận được nhiều phiếu bầu hơn, khoảng 65 triệu phiếu, chiếm 48,2% tổng số phiếu. Trong khi đó, Donald Trump nhận được khoảng 63 triệu phiếu, chiếm 46,1% tổng số phiếu. Mặc dù Hillary dẫn đầu về số phiếu cử tri, nhưng Trump lại giành được nhiều phiếu đại cử tri hơn, cuối cùng đắc cử tổng thống với 304 phiếu so với 227 phiếu.
Kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử năm nay sẽ được công bố khoảng đêm 5 tháng 11 theo giờ địa phương Mỹ, tức chiều 6 tháng 11 theo giờ Việt Nam.
Trump vs. Harris: Tỷ lệ cược là bao nhiêu?
Hiện nay, theo hầu hết các cuộc thăm dò từ các tổ chức uy tín, bất kể là từ các phương tiện truyền thông nghiêng về Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa hay các tổ chức trung lập, Harris vẫn đang dẫn trước, nhưng lợi thế chỉ khoảng một hoặc hai điểm phần trăm. Theo thống kê từ Project 538, tính đến ngày 1/11, tỷ lệ thắng của Harris là 48,0%, trong khi Trump là 46,8%. Các trang web thống kê dữ liệu khác cũng đưa ra kết quả tương tự, như New York Times với Harris ở mức 49% so với 48% của Trump; hoặc 270towin ghi nhận Harris đạt 48,4% và Trump đạt 47,2%.
Trước đó, kết quả thăm dò từ Fox News (một phương tiện truyền thông thiên về Đảng Cộng hòa) và CNN (một phương tiện truyền thông nghiêng về Đảng Dân chủ) cũng đã xác nhận điều này.
Tuy nhiên, kết quả hiện tại từ nền tảng dự đoán tiền điện tử Polymarket lại có sự khác biệt đáng kể. Tỷ lệ thắng của Trump ổn định ở mức khoảng 60%, trong khi tỷ lệ thắng của Harris chỉ dưới 40%. Tính đến thời điểm bài báo này được phát hành, tổng giá trị thị trường của dự đoán trên Polymarket đã lên tới 2,38 tỷ đô la Mỹ. Trong thời gian gần đây, tỷ lệ thắng của Trump đã giảm nhẹ trong khi tỷ lệ của Harris đã có sự cải thiện tương ứng. Điều này cho thấy, thị trường Polymarket đang dần gần với các kết quả thăm dò trong tuần qua, mặc dù Trump vẫn đang giữ vững vị trí dẫn đầu.
Zuckerberg giữ thái độ trung lập, Twitter của Harris bị tấn công
Tình hình bầu cử đã phát triển đến nay với nhiều sự kiện thú vị. Trong khi các tỷ phú như Elon Musk công khai ủng hộ Trump, thì một bức thư “xin lỗi” từ CEO của Meta, Mark Zuckerberg, gửi đến đảng Cộng hòa đã gây bão trên mạng.
Theo báo cáo từ Sina Finance, vào ngày 26 tháng 8, Zuckerberg đã gửi một bức thư cho Jim Jordan, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ và là một thành viên của đảng Cộng hòa, trong đó ông tuyên bố sẽ giữ thái độ chính trị “trung lập” trong kỳ bầu cử này và ngừng quyên góp cho các cuộc bầu cử địa phương để tránh bị coi là có thiên kiến chính trị. Trước đó, ông thường được xem là một người hâm mộ trung thành của đảng Dân chủ, và bức thư này có thể được coi là một “tuyên bố trung thành” gửi đến đảng Cộng hòa.
Zuckerberg cũng chỉ trích các quan chức chính quyền Biden vì đã “gây sức ép” cho Facebook vào năm 2021, yêu cầu nền tảng này kiểm duyệt các bài viết liên quan đến đại dịch. Ông nói rằng mình rất “hối tiếc” vì công ty đã nhượng bộ trước những yêu cầu này. Một số người thậm chí cho rằng ông đã chuyển hướng sang đảng Cộng hòa do nhận thấy xu hướng từ Facebook, một trung tâm truyền thông lớn.
Khi Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ công bố bức thư này trên tài khoản X của mình, họ đã chỉ ra ba điều mà Zuckerberg đã thừa nhận: Thứ nhất, chính quyền Biden-Harris đã “gây sức ép” để Facebook kiểm duyệt người dùng Mỹ; Thứ hai, Facebook đã kiểm duyệt người Mỹ; Thứ ba, Facebook đã đàn áp thông tin liên quan đến chiếc laptop của Hunter Biden. Theo báo cáo của Bloomberg, tính xác thực của bức thư đã được Meta xác nhận.
Ngoài ra, trên nền tảng X hiện nay, tranh luận đang diễn ra sôi nổi. Dưới các bài đăng của ứng viên Harris, phần lớn bình luận đều chỉ trích cô. Trong bài đăng gần nhất của cô với nội dung “Tôi sẽ trở thành tổng thống của tất cả người dân Mỹ”, phần bình luận gần như hoàn toàn chỉ trích: “Bạn sẽ không phải là tổng thống của bất kỳ ai”, “Bạn thậm chí không thể được coi là phó tổng thống của tất cả người Mỹ”, nhiều người để lại nhận xét như vậy.
Hầu như tất cả các bình luận dưới Twitter của Harris đều mang màu sắc như vậy, có chút tương đồng với Trump năm 2016. Một số người dùng mạng cho rằng lý do duy nhất để chọn Harris chỉ là “không thích Trump.”
Xu hướng Meme: Liệu Meme của Harris có cơ hội?
Hiện tại, đồng Meme lớn nhất liên quan đến Trump là MAGA đang giữ mức giá ổn định từ 3 đến 4 USD, mặc dù có một số biến động nhưng không đáng kể, dường như đang chờ đợi công bố kết quả bầu cử cuối cùng. Xu hướng đi ngang này đã kéo dài khoảng hai tuần.
