Giai đoạn đầu tiên của chương trình staking Bitcoin Babylon Cap-2 đã kết thúc. Mặc dù thời gian staking chỉ kéo dài 10 khối, nhưng vẫn có gần 23.000 BTC tham gia vào quá trình này. Tuy nhiên, xét về mức độ thảo luận trong cộng đồng và phí giao dịch trên chuỗi, có thể thấy giai đoạn staking Babylon Cap-2 diễn ra khá im ắng. Vậy nguyên nhân của sự khác biệt này là gì? Ai vẫn đang tiếp tục staking BTC?
Bài viết này sẽ thống kê tình hình staking của các giao thức staking Babylon chính trong giai đoạn Cap-2. Liệu có tiềm ẩn rủi ro cho sự an toàn của vốn người dùng và sự phát triển của hệ sinh thái Babylon hay không?
Tại sao giai đoạn staking Cap-2 lại im ắng như vậy?
Nhìn lại giai đoạn staking Cap-1, để có thể staking BTC vào Babylon, phí giao dịch trên mạng Bitcoin đã tăng vọt lên trên 1000 satoshi/byte, với chi phí gas vượt quá 4% số vốn ban đầu. Cuối cùng, chỉ sau hơn 3 giờ, mức giới hạn 1000 BTC đã được lấp đầy, với khoảng 12.700 địa chỉ tham gia.
So với giai đoạn Cap-2, tình hình trên chuỗi lại bình lặng hơn nhiều. Mặc dù tổng số BTC staking đạt 22.891 BTC và có 12.570 địa chỉ tham gia, nhưng trong suốt thời gian này, phí giao dịch trên mạng chỉ duy trì trung bình ở mức cao nhất là 30 satoshi/byte. Sự khác biệt này chủ yếu đến từ ba nguyên nhân sau:
Thay đổi quy tắc staking
Trong quy tắc staking Cap-1, không chỉ có giới hạn số lượng staking mà mỗi giao dịch staking cũng bị giới hạn tối đa chỉ 0,05 BTC và tối thiểu là 0,005 BTC. Ngược lại, trong giai đoạn Cap-2, quy tắc staking đã được thay đổi thành cơ chế “thời gian giới hạn, không giới hạn số lượng”, với thời gian staking kéo dài 10 khối (từ khối 864790 đến 864799). Đồng thời, giới hạn tối đa cho mỗi giao dịch staking đã được nâng lên 500 BTC. Cơ chế “thời gian giới hạn, không giới hạn số lượng” giúp giảm bớt cảm giác FOMO (sợ bỏ lỡ) của người dùng, cho phép họ tham gia staking dựa theo tiến độ thời gian. Sự thay đổi về giới hạn giao dịch tối đa có thể không ảnh hưởng nhiều đến các nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhưng lại có tác động lớn đến các giao thức reStaking và các tổ chức, vì khối lượng staking của họ thường lớn. Việc giới hạn thấp buộc họ phải giao dịch nhiều hơn, dễ dẫn đến tắc nghẽn trên chuỗi. Trong khi đó, giai đoạn Cap-2 với giới hạn giao dịch tối đa 500 BTC lại phù hợp với nhu cầu của các tổ chức và các dự án reStaking . Vì vậy, sự thay đổi trong quy tắc staking là nguyên nhân chính khiến giai đoạn Cap-2 diễn ra khá “im ắng” trên chuỗi.
Điểm thưởng staking bị pha loãng
Trong giai đoạn Cap-1, do có giới hạn 1000 BTC, điểm thưởng tạo ra từ mỗi khối là 3125 điểm sẽ được phân phối theo tỷ lệ staking. Chẳng hạn, nếu một địa chỉ staking 0,05 BTC, thì mỗi khi một khối Bitcoin được tạo ra, họ sẽ kiếm được 3125 * 0,05 / 1000 = 0,15625 điểm. “Phúc lợi từ khai thác đầu tiên” cũng là lý do chính khiến Cap-1 tạo ra FOMO lớn. Tuy nhiên, với cơ chế phân phối điểm không thay đổi, sau khi giai đoạn Cap-2 bắt đầu, số điểm thưởng được tạo ra từ mỗi khối đã tăng lên 10.000 điểm. Nếu một địa chỉ vẫn staking 0,05 BTC, thì mỗi khi một khối Bitcoin được tạo ra, họ sẽ chỉ kiếm được 10.000 * 0,05 / 22.891 = 0,0209 điểm. Rõ ràng, việc mở giai đoạn staking Cap-2 đã dẫn đến sự pha loãng nghiêm trọng của điểm thưởng, điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến sự nhiệt tình tham gia của người dùng.
Staking đã trở thành sân chơi của các tổ chức và dự án
Theo thống kê, số địa chỉ tham gia staking trong giai đoạn Cap-1 là khoảng 12.700, trong khi số địa chỉ tham gia staking trong giai đoạn Cap-2 chỉ còn khoảng 12.570, cho thấy không có sự gia tăng đáng kể, thậm chí còn có sự giảm nhẹ về số lượng địa chỉ.
Trong giai đoạn staking Cap-1, theo thông tin từ chính thức, 1000 BTC được staking có khoảng 80% đến từ các dự án token staking thanh khoản (LST), còn khoảng 20% đến từ các nhà đầu tư staking gốc. Trong giai đoạn Cap-2, tỷ lệ các dự án reStaking đã tăng lên đáng kể. Theo thống kê, tỷ lệ các dự án reStaking hiện đã gần đạt 90%, trong khi tỷ lệ các nhà đầu tư staking gốc có thể đã xuống dưới 10%.
Rõ ràng, chiến trường staking Babylon hiện đã thuộc về các tổ chức và các dự án reStaking . Họ thực hiện staking một cách chuyên nghiệp thông qua các nhà lưu ký và một số nhà cung cấp dịch vụ xác nhận giao dịch. Đối với những người dùng đã gửi BTC vào các nền tảng reStaking từ trước, toàn bộ quá trình này không cần tham gia trực tiếp, thậm chí không cần theo dõi, mà chỉ cần nhận thưởng vào thời gian nhất định. Do đó, sự “im ắng” trong giai đoạn staking Cap-2 cũng phần nào phản ánh sự phát triển và mở rộng không ngừng của hệ sinh thái reStaking Babylon, tạo điều kiện thuận lợi cho người dùng.
| Dự án | Tổng số BTC được gửi vào nền tảng (kết thúc đăng ký) | Giới hạn số tiền staking (tỷ lệ chia sẻ) | Số tiền staking tối đa 2 (tỷ lệ cổ phần) |
Dựa vào dữ liệu trong bảng trên, tổng thể bảy giao thức reStaking này chiếm hơn 80% tổng tỷ lệ staking trong giai đoạn Cap-1, trong khi tỷ lệ này đã tăng lên khoảng 90% trong giai đoạn Cap-2.
Trong số đó, giao thức Lombard dẫn đầu về số lượng BTC được staking trong giai đoạn Cap-2 với tổng cộng 7.166 BTC, chiếm 31,66% tổng số. Trước đây, trong giai đoạn Cap-1, Lombard không chọn staking BTC vào Babylon do chi phí giao dịch quá cao. Tính đến hiện tại, tổng số BTC mà người dùng đã gửi vào nền tảng này là 8.081,8 BTC, với tỷ lệ staking (tỷ lệ BTC được staking vào Babylon so với tổng BTC người dùng gửi vào nền tảng) đạt hơn 88%.
Ngoài ra, các giao thức Solv, Chakra và pSTAKE đều đạt tỷ lệ staking 100%.
Liệu các giao thức reStaking đã đi ngược lại với nguyên tắc ban đầu của Babylon?
Babylon đã phát triển một giải pháp không cần tin cậy và tự quản lý, cho phép người dùng staking BTC của họ một cách an toàn, đồng thời nhận được phần thưởng trong khi cung cấp tính bảo mật cho hệ thống PoS.
Các giao thức reStaking trong hệ sinh thái Babylon đóng vai trò như “môi giới staking” giữa người dùng và Babylon. Người dùng trước tiên gửi BTC vào nền tảng reStaking, sau đó, khi Babylon mở staking, các giao thức này sử dụng chuyên môn về nghiệp vụ và công nghệ để giúp người dùng staking BTC của họ vào Babylon. Về phần thưởng, người dùng có thể hưởng lợi từ cả phần thưởng của nền tảng và Babylon.
Từ góc độ lợi nhuận và sự tiện lợi, việc người dùng tham gia reStaking là dễ hiểu. Một mặt, họ không chỉ nhận được phần thưởng từ nền tảng và Babylon mà còn có thể tận hưởng phần thưởng staking từ nền tảng ngay cả khi không staking vào Babylon. Mặt khác, do các quy tắc và thời gian staking của Babylon tương đối phức tạp, các giao thức reStaking giúp người dùng tiết kiệm thời gian và công sức.
Tuy nhiên, từ góc độ bảo mật, liệu có đáng để hy sinh một phần bảo mật vì lợi nhuận và sự tiện lợi? Điều này thậm chí có thể mâu thuẫn với tuyên bố của Babylon về việc không cần tin cậy và tự quản lý BTC.
Hiện tại, tất cả các giao thức reStaking của Babylon đều sử dụng giải pháp ủy thác. Trước đây, Bedrock đã bị tấn công và gây ra thiệt hại khoảng 2 triệu USD trên DEX. Mặc dù sau đó, chính quyền đã khắc phục và bồi thường cho người dùng, nhưng sự kiện này đã khiến người dùng lo ngại về tính bảo mật của các giao thức reStaking. Liệu sẽ còn xảy ra các sự kiện “thiên nga đen” khác không? Khi vốn staking của người dùng bị đe dọa về mặt bảo mật, các phần thưởng tích điểm nhận được cũng sẽ trở nên vô giá trị.
“Không có chìa khóa, không có coin,” Babylon cố gắng giải phóng tiềm năng BTC mà không phá vỡ nguyên tắc này. Tuy nhiên, nếu các giao thức reStaking trong hệ sinh thái không được chú trọng và nâng cấp về bảo mật, hoặc tỷ lệ staking gốc vẫn ở mức thấp, thì vấn đề có thể lại quay trở lại điểm xuất phát.
