DEX Aggregators liệu có phải là tương lai của các giao dịch xuyên chuỗi?

Thị phần của thị trường Dex chiếm 80% bởi Uniswap. Liệu có cần những Aggregator làm trung gian giao dịch?

Dex Aggregators liệu có cần thiết

Một điểm chung giữa Web 2.0 và Web 3.0 là nhu cầu của người dùng đối với các sản phẩm và công cụ nhằm tăng tính tiện lợi và giảm chi phí tìm kiếm ngày càng tăng.

Ví dụ, Amazon đã xây dựng một đế chế bằng cách tạo ra trải nghiệm thuận tiện cho khách hàng khi mua hàng hóa và dịch vụ trực tuyến, tối ưu hóa chi phí và thời gian giao hàng, đồng thời tạo ra một thị trường toàn cầu mang lại lợi ích cho cả người mua và người bán. Điều này tốt cho nền kinh tế vĩ mô vì nó làm tăng năng suất và sức mua của khách hàng bán lẻ.

Trong một thế giới song song, nơi các ứng dụng như Amazon không tồn tại, khách hàng muốn mua một sản phẩm cụ thể trực tuyến sẽ phải duyệt qua các cửa hàng khác nhau, tương tác với nhiều giao diện người dùng và dành nhiều thời gian để so sánh giá cả và chất lượng từ các nhà cung cấp khác nhau.

Vì những lý do này, khách hàng thích tương tác với Amazon hơn là các cửa hàng riêng lẻ và tương tự như vậy, người dùng Web 3.0 thích tương tác với các Aggregators hơn là các hợp đồng thông minh riêng lẻ. Sự đa dạng sản phẩm trong chuỗi càng phức tạp thì nhu cầu của người dùng đối với những gia thức như vậy càng lớn.

Tầm quan trọng của Aggregators

Nguồn: https://dune.xyz/queries/428905

Như thể hiện trong biểu đồ ở trên, khoảng 20% khối lượng giao dịch trực tuyến hàng tháng được tạo ra thông qua Dex Aggregators và có một xu hướng tăng trưởng rõ ràng. Lý do con số này cần được chú ý nhiều hơn một phần là do giao dịch trên những Aggregators đại diện cho khối lượng giao dịch non-bot (hơn 70% khối lượng tổng hợp được tạo bởi các nhà giao dịch không phải robot). Mặt khác, khối lượng giao dịch bot chiếm khoảng 50% tổng khối lượng giao dịch trên chuỗi, có nghĩa là gần 1/3 khối lượng giao dịch do các nhà giao dịch thông thường tạo ra được thực hiện thông qua các Dex Aggregators.

Theo phân loại này, như được hiển thị trong biểu đồ hình tròn bên dưới, hơn 72,5% khối lượng giao dịch Aggregator được tạo bởi các địa chỉ không phải bot. Mặt khác, biểu đồ dưới đây cho thấy tổng khối lượng giao dịch trên chuỗi, trong đó khoảng 54,8% khối lượng giao dịch trên chuỗi được tạo ra bởi những người không phải bot.

Tổng khối lượng giao dịch của các nhóm người dùng khác nhau (Ethereum, dữ liệu trong 3 tháng qua), nguồn: https://dune.xyz/queries/429061/817641

Chức năng chính của Aggregator

Các Aggregator về cơ bản thực hiện hai chức năng đơn giản:

• Công cụ tìm kiếm hữu ích
• Thực hiện giao dịch nhằm tối ưu hoá chi phí

Thông qua các Dex Aggregators người dùng có thể tìm mua một token mà họ thích thay vì phải truy cập vào các sàn giao dịch khác nhau để có thể tìm được nơi token đó niêm yết và lựa chon nơi nào có chi phí thấp nhất. 

Ví dụ: bên dưới là một giao dịch được thực hiện qua 1inch. 1inch không chỉ đơn giản trao đổi hơn 20 WBTC sang USDC trong một giao dịch, mà thông qua nhiều sàn giao dịch và nhiều khoảng trống, bao gồm bốn mã thông báo khác nhau, để cung cấp cho các nhà giao dịch mức slipage và phí gas tốt nhất.

Nguồn: https://etherscan.io/tx/0xe1d77f0a443f1ae130ec82b6f05f4675e735cc36a05cf629a29d12fc4250b473

Những giao thức nào đang dẫn đầu trong cuộc đua của Dex Aggregators?

Trước khi so sánh hiệu suất của các Dex Aggregators khác nhau, trước tiên chúng ta nên lưu ý rằng việc tạo ra thang đo điểm chuẩn cho chúng là rất khó.
Bởi vì các Aggregator sử dụng các phương pháp khác nhau để ghi lại dữ liệu trên chuỗi, việc so sánh hiệu suất của chúng trước khi các chỉ số được chuẩn hóa có thể dẫn đến kết luận không chính xác.

Thông thường, các giao thức Aggregators khác nhau đo lường khối lượng giao dịch theo cách riêng của họ. Ví dụ: người dùng có thể chọn mua ETH trị giá 1.000 đô la, tuy nhiên do giao dịch chênh lệch, hành động này có thể tạo ra khối lượng hơn 1.000 đô la. Do đó, chúng tôi có hai cách khác nhau để đo lường khối lượng giao dịch:

• Một số giao thức Aggregators chỉ đo lường khối lượng giao dịch từ góc độ người dùng, như trong ví dụ trên, họ sẽ tính $ 1000.
• Các Aggregators khác sẽ tính tất cả các khoản chênh lệch là khối lượng của chúng.

Trong bài kiểm tra này chúng tôi sẽ tập trung vào khả  năng định giá và tiềm năng doanh thu của các Aggregators, chúng tôi đã chọn chuẩn hóa dữ liệu theo cách người dùng tiếp cận đầu tiên. Điều này cũng là do các Aggregators chỉ có thể kiếm tiền từ khối lượng do người dùng tạo và giao dịch chênh lệch sẽ không nằm trong giá của họ.

Các giao thức đem gia để so sánh bao gồm 1inch, 0x API, Paraswap và các sản phẩm hướng đến người dùng cuối như Cowswap, Metamask và Matcha..

0x API, 1 inch & Paraswap

0x API, 1 inch và Paraswap cung cấp cho các ứng dụng hướng tới người dùng cuối một cửa sổ trực tiếp đến tính thanh khoản trên chuỗi, đồng thời tập trung vào việc tối ưu hóa thuật toán để cung cấp cho các nhà giao dịch trải nghiệm tốt nhất.
Xét về số lượng người dùng, 1inch hiện đang có có số lượng người dùng lớn nhất. Tuy nhiên, kể từ tháng 12 năm ngoái, 0x API đã có được nhiều người dùng hơn 1inch trong thời gian này. Tuy nhiên, ngay cả khi nó không còn là API được nhiều người dùng ưa chuộng nhất thì API 1inch vẫn là giao thức có tổng khối lượng giao dịch theo thời gian là lớn nhất. Trên thực tế, cá voi khổng lồ vẫn có xu hướng sử dụng 1inch.

Nguồn: https://dune.xyz/queries/262785/805765 & https://dune.xyz/queries/262785/805732

Nguồn: IOSG Ventures; Dune Analytics & Coingecko

Metamask Swap, Matcha & Cowswap

Mặc dù Metamask, Matcha và Cowswap khác nhau, nhưng chúng ta cũng có thể so sánh chúng với nhau dựa trên thực tế là chúng cuối cùng phục vụ người dùng cuối. Metamask và Cowswap đã sử dụng tất cả các API đã biết cũng như các nguồn thanh khoản chính và có thể được gọi là siêu tổng hợp. Matcha là một dự án do 0x ấp ủ và là sản phẩm cuối của API 0x.

Kết luận thú vị là Metamask có nhiều người dùng hơn nhiều so với các Aggregator hướng đến người dùng cuối khác. Tuy nhiên, Khối lượng giao dịch của Metamask luôn thấp hơn của Matcha, cho thấy rằng hồ sơ người dùng của hai ứng dụng là khác nhau. 

Nguồn: https://dune.xyz/queries/262785/811814 & https://dune.xyz/queries/262785/811810

Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn sự khác biệt giữa người dùng Matcha và Metamask. Khối lượng giao dịch của Matcha chủ yếu được thúc đẩy bởi cá voi (được định nghĩa là những con cá voi với khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày hơn $ 100k). Đồng thời, Metamask không phụ thuộc nhiều vào cá voi khổng lồ, và khối lượng giao dịch chủ yếu đến từ các nhà đầu tư bán lẻ quy mô vừa và nhỏ.

Chúng tôi nhận thấy rằng trong 30 ngày qua, 10 người dùng Matcha hàng đầu lần lượt chiếm khoảng 35%, 47% và 58% tổng lượng giao dịch. Trong số đó, một địa chỉ chiếm khoảng 17% tổng lượng giao dịch. Đối với Metamask, trong 30 ngày qua, 10, 25 và 50 người dùng lớn nhất lần lượt chiếm khoảng 10%, 15% và 19% tổng khối lượng giao dịch.

Nguồn: https://dune.xyz/queries/426331/812633 & https://dune.xyz/queries/300820/571179

Nhóm người dùng nào phổ biến hơn?

Đối với cá voi khổng lồ thì giữa Matcha và Metamask lợi thế đang nghiêng về chọn Matcha, tuy nhiên xét về tính thanh khoản thì Metamask rõ ràng là có lợi thế hơn. Xét rằng quy mô người dùng của nó chủ yếu là người dùng vừa và nhỏ, khối lượng giao dịch của Metamask cũng bền vững hơn. Đồng thời, cá voi khổng lồ nhạy cảm hơn với giá cả, và nếu Matcha tính phí cao hơn, chúng có thể nhận được sự thay đổi giao thức đến từ cá voi khổng lồ.

Metamask, là ví phổ biến nhất trên Ethereum, có uy tín lớn hơn so với các giao thức Aggregators người dùng khác, vì vậy họ cũng tự tin tính phí lên tới 0,875%. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại sự không chắc chắn về việc liệu mô hình kinh doanh như vậy có thể hỗ trợ Metamask Swap tiếp cận hàng triệu người dùng và khối lượng giao dịch cấp CEX hay không.

Rủi ro của DEX Aggregators

Uniswap

Thị phần của Uniswap đã lên tới 80% và trở thành nhà cung cấp thanh khoản trên chuỗi chủ đạo nhất kể từ khi ra mắt phiên bản V3.

Nguồn: https://dune.xyz/queries/443564

Đối với nhiều cặp tiền điện tử, Uniswap v3 cung cấp mức giá tốt nhất. Uniswap thậm chí còn bổ sung chức năng định tuyến tự động, bằng cách tìm kiếm nhiều nhóm thanh khoản, để đảm bảo rằng người dùng có thể nhận được mức giá tốt nhất, đồng thời đảm bảo rằng phí gas đã thanh toán có thể được sử dụng tối đa.

Do đó, chức năng định tuyến tự động như vậy cũng là một dạng Aggregator ở một mức độ nào đó, ngoại trừ việc độ rộng giao dịch bị hạn chế. Vì vậy, câu hỏi mà chúng tôi suy nghĩ là, liệu có còn chỗ cho các giao thức Aggregator trong một thị trường mà Uniswap chiếm 80% và thị phần của Uniswap vấn đang tăng lên từng ngày?

Lấy thanh khoản 1inch làm ví dụ, Uniswap chiếm 60% nguồn thanh khoản, tiếp theo là Curve, Sushiswap, Balancer và DODO.

Chúng ta có thể hiểu dữ liệu sau theo cách này: mặc dù Uniswap là cạnh tranh nhất, nhưng người dùng nên sử dụng công cụ tổng hợp DEX 40% thời gian hơn là sử dụng Uniswap trực tiếp.
Ngoài ra, chúng ta cần phải rõ ràng rằng công cụ định tuyến giao dịch thông minh của Aggregator không giải quyết được vấn đề slippage do MEV gây ra. Với việc nâng cấp công nghệ định tuyến, dự kiến sẽ ngày càng có nhiều khối lượng giao dịch đi đến nguồn gốc của sự trượt giá giao dịch bằng không, chẳng hạn như RFQ, điều này sẽ đe dọa trạng thái của AMM ở một mức độ nhất định.

Nguồn: https://dune.xyz/queries/16257

Nhìn chung, mặc dù hiện tại DEX có nhiều lợi thế ưu việt hơn, nhưng điều đó không có nghĩa là không cần sử dụng DEX Aggregators. Mặc dù sự tồn tại của một DEX độc tài có thể làm cho những Aggregator trở nên kém hữu ích, tuy nhiên, vì tiền điện tử là nguồn mở và có các rào cản gia nhập tương đối thấp, một kịch bản như vậy khó có thể tồn tại.

Trái ngược với kịch bản trên, khi mà Dex ngày càng trở nên phân hoá và chuyên biệt cho từng chuỗi thì việc đem lại trải nghiệm tốt cho người dùng cũng như tối ưu hoá chi phí sẽ giúp cho các Aggregator ngày càng trở nên mạnh mẽ.

Về định tuyến tự động, việc bổ sung nhiều nguồn thanh khoản hơn, chẳng hạn như RFQ, là một cải tiến của công nghệ định tuyến tự động. Ngoài ra, chuỗi công cộng rẻ hơn và Rollup cũng sẽ giúp phát triển RFQ, và sẽ có sự cạnh tranh gay gắt hơn về nguồn thanh khoản.

Có hai lý do chính:

• Với Rollup, các nhà tạo lập thị trường có thể báo giá thường xuyên hơn và mạnh mẽ hơn nhờ tính tổng kết khối nhanh hơn.
• Các chuỗi công cộng rẻ hơn và tổng hợp có thể tạo ra một chu kỳ tích cực tốt, tăng lưu lượng đặt hàng trên chuỗi và thu hút nhiều nhà tạo lập thị trường hơn thông qua RFQ.

Điểm đầu tiên tương đối dễ hiểu, bởi vì RFQ đảm bảo mức trượt giá bằng 0, thời gian xử lý lệnh càng lâu thì rủi ro đối với các nhà tạo lập thị trường càng cao. Do đó, báo giá của chuỗi chính Ethereum sẽ thận trọng hơn nhiều so với L2.

Đối với điểm thứ hai, khi phí xăng không còn là vấn đề, có thể thấy trước rằng một số lượng lớn các ứng dụng dành cho người dùng cuối sẽ kết nối với API của bộ tổng hợp.

Điều đó có nghĩa là, có thể thấy ngày càng nhiều sản phẩm front-end tập trungtheo từng khu vực, từng chuỗi và tuân theo các yêu cầu của mạng lưới. Những yêu cầu tùy chỉnh này cần được xem xét trong khi giải quyết tính thanh khoản (API tổng hợp có thể được giải quyết). Để sự khác biệt dựa trên các chuỗi khác khác nhau.

Các ứng dụng này có thể được so sánh với các sàn giao dịch tập trung, nhưng điểm khác biệt là thiết kế của các ứng dụng này không cần xem xét đến cơ sở hạ tầng mà chỉ cần tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm người dùng và tạo ra một lượng người dùng trung thành.

Việc ngày càng có nhiều giao dịch được chuyển đến API tổng hợp sẽ tạo thêm động lực cho các nhà tạo lập thị trường truy cập vào các RFQ, tiếp tục tối ưu hóa giá cả và thúc đẩy cạnh tranh tốt hơn.

Tất cả các yếu tố trên sẽ tạo nền tảng cho một môi trường DEX cạnh tranh hơn, do đó, việc củng cố định vị thị trường của các giao thức Aggregators là hợp lý.

Trong tương lai, rất có thể hầu hết các người dùng sẽ sử dụng các Dex Aggregators như Matcha, 1inch, Cowswap hoặc các sản phẩm tương tự khác để hoàn thành giao dịch, trong khi DEX hoạt động như một ứng dụng giống như phụ trợ. Phân chia trách nhiệm, DEX tập trung vào cải tiến hiệu quả sử dụng vốn, trong khi các công ty tổng hợp hướng tới trải nghiệm người dùng đầu cuối. Curve.fi là một sản phẩm tương tự hiện có trên thị trường.

FYI: Hình trên cho thấy thiết kế giao diện người dùng của Curve.fi

Trên giao diện này, các Aggregators cung cấp dịch vụ tốt hơn so với các giao thức cung cấp thanh khoản, chẳng hạn như thu hút người dùng trung thành sẵn sàng trả tiền để được thuận tiện, trong khi các nguồn thanh khoản chính thống sẽ cạnh tranh nhiều hơn trên dòng lệnh cơ bản.