Sau sự bùng nổ của Axie Infinity, các game theo cơ chế P2E lần lượt mọc lên. Tuy nhiên, các dự án game không đạt được kỳ vọng của thị trường do một số nguyên nhân như không đủ giá trị thị trường, không đủ phổ biến, không đủ sáng tạo, hoặc đơn giản là làm chưa tốt.
P2E của Axie không chỉ là bài học mà còn truyền cảm hứng cho thị trường game để cho ra những dự án chất lượng. Với sự phát triển P2E cuae Axie, câu hỏi đặt ra là liệu còn có X-to-earn nào khác hay không? Và sự ra đời của STEPN như là minh chứng cho những sản phẩm tuyệt vời của X2E.
Song song với đà phát triển thì các dự án trên cũng khiến người dùng suy nghĩ về việc khi nào những dự án này sẽ đạt đến điểm cao nhất và bắt đầu bước vào death spiral (một số lượng lớn miner quyết định ngừng mining gần như cùng một lúc vì hoạt động không còn mang lại lợi nhuận cho họ).
Dưới thời Ponziomics, "death spiral" hay "vòng xoáy chi phí đầy chết chóc" là một chủ đề khó tránh khỏi của thị trường. Tuy nhiên, khi thị trường đang có xu hướng hướng tới X2E và tiếp tục nỗ lực điên cuồng, chúng ta không chỉ có thể tránh nói về vòng xoáy tử thần, mà chúng ta nên chủ động để hiểu vòng xoáy tử thần đại diện cho điều gì và thách thức làm thế nào để dự án tồn tại lâu dài.
Chi phí chìm và lợi nhuận tiện ích
1. Chấp nhận chi phí chìm (sunk cost) trong lỗ đầu tư
Mọi người có khả năng chịu đựng chi phí chìm trong đầu tư tài chính thấp, trong khi khả năng chịu đựng chi phí chìm trong các khoản đầu tư tiện ích (kích thước cơ thể / sức khỏe / hạnh phúc, v.v.) cao hơn nhiều.
2. Lợi nhuận tiện ích của STEPN
So với Axie, người chơi STEPN ít phải sử dụng trí óc. Ngoài ra, việc kết hợp thể dục với kiếm tiền mang lại cho người chơi những lợi ích khác ngoài lợi nhuận về tài chính, tức là lợi ích về tiện ích (sức khỏe, thể chất,v.v.). Và đó chính xác là những gì Axie Infinity còn thiếu.
Death spiral không thể tránh khỏi nhưng không có nghĩa là kết thúc
Các kiểu người chơi
Người chơi sắp hoàn trả thành công tiền của họ – Người chơi loại A may mắn
Người chưa chưa trả lại giá gốc kể từ khi mua giày và chưa biết khi nào có thể lấy lại tiền của họ – Người chơi loại B lo lắng.
Người chơi chưa mua giày và vẫn chờ – Người chơi kiểu C chờ đợi
Người chơi loại B sẽ trở thành người chơi loại A sau khi dành một khoảng thời gian nhất định để hoàn vốn, và người chơi loại C sẽ trở thành người chơi loại B sau khi vào game.
Sự khác biệt giữa death spiral của STEPN và Axie Infinity
STEPN và Axie có 3 điểm khác biệt chính
1) Thời gian ủ bệnh trong death spiral của STEPN có thể lâu hơn
2) Tốc độ phản ứng dây chuyền của vòng xoắn tử thần STEPN có thể chậm hơn
3) Sự ổn định sau vòng xoắn tử thần của STEPN có thể có triển vọng lớn hơn
1. Thời gian ủ bệnh trong vòng xoắn ốc tử thần của STEPN có thể lâu hơn
Axie
Axie đã trải qua sự phát triển không tự nhiên: chỉ 15% người chơi là người dùng cá nhân và 85% là người dùng trong guild không cần sở hữu Axie để tham gia và tạo ra SLP.
Một số lượng lớn các guild và lính đánh thuê (mercenary) duy trì hiệu quả khai thác của hệ thống kinh tế lớn hơn nhiều so với người chơi tự nhiên: Người chơi trong các guild không thuộc các loại A, B và C được đề cập trong phân tích STEPN trước đó, là lính đánh thuê thuần túy. Được sử dụng để tối đa hóa lợi ích của việc trích xuất vô cực Axie, và hiệu quả của việc chiết xuất đó cao hơn nhiều so với cùng một số lượng tăng trưởng tự nhiên của từng người chơi. Tốc độ khai thác nhanh cho phép guild và lính đánh thuê thu được kết quả tốt và tiếp tục mở rộng, và sky mavis đã không can thiệp quá nhiều vào việc khai thác giá trị hiệu quả như vậy. Cuối cùng, AXS đạt đỉnh cao nhất và chính thức bước vào vòng xoáy chi phí đầy chết chóc.
Guild và lính đánh thuê có thể kiểm soát hoàn toàn Axie: Axie không thể dựa vào sự phát triển tự nhiên và chỉ có thể bị guild chi phối. Những game thủ truyền thống gặp phải những trò chơi khô khan và đơn giản như vậy, họ không sẵn sàng trả giá cao để vào game và chịu thiệt. Tuy nhiên, không có sự giúp đỡ của các guild ở các nước đang phát triển như Philippines, rào cản tự nhiên của hệ thống token được mã hóa phức tạp khiến một số lượng lớn người dùng có khả năng học tập kém và khả năng kinh tế thấp bị hạn chế, vì vậy guild là một lựa chọn gần như không thể tránh khỏi đối với Axie.
STEPN
Kiên quyết duy trì sự phát triển tự nhiên, ngăn chặn gian lận, từ chối các guild và không có hợp đồng thuê: STEPN đã đạt 300,00O. Sự khác biệt lớn so với Axie là các DAU này về cơ bản là "một người, một máy, một tài khoản.
Bên dự án cũng rất hạn chế trong hoạt động của tokenomic: Cơ chế mã lời mời của STEPN đã làm giảm tốc độ nhập quá mức ở một mức độ nhất định. Các gem được tung ra và gameplay ngày càng tiêu tốn nhiều GST. Nhu cầu tăng gần đây đối với GMT cũng đang gián tiếp chia sẻ áp lực của GST và trong tương lai, GMT cũng sẽ được cung cấp nhiều chức năng hơn. Có thể thấy rằng bên dự án đã vay mượn và đổi mới một số phương pháp trong game truyền thống và các trường hợp P2E khác để duy trì sự ổn định của tokenomic.
Những người chơi thực sự có tiền và thích học hỏi, và mang lại những người chơi mới chất lượng cao bên ngoài vòng kết nối bằng cách phá vỡ vòng kết nối: Nhóm người dùng được sàng lọc thành hai lớp: giàu có và, có năng lực/kiến thức.
Nếu bên dự án muốn, nó có thể trì hoãn sự xuất hiện của death spiral: Mặc dù dữ liệu người dùng tăng nhanh, nhưng dữ liệu đó là người dùng thực sự phát triển dưới sự kiểm soát của phía dự án. Nếu STEPN hạ thấp ngưỡng sàng lọc người dùng, sự phát triển không tự nhiên trong giai đoạn sau có thể tiếp tục trì hoãn sự bắt đầu của death spiral ở một mức độ nhất định.
2. Phản ứng dây chuyền của vòng xoắn tử thần STEPN có thể chậm hơn
Axie
Mặc dù death spiral là một phản ứng dây chuyền, nhưng sự sụt giảm của Axie không diễn ra nhanh chóng: Trên thực tế, khi chúng ta nhìn vào giá trị thị trường của AXS sau khi bắt đầu death spiral, mặc dù đó là một phản ứng dây chuyền nhưng nó không sụt giảm nhanh chóng. Tốc độ hoàn trả ban đầu đã được kéo dài trong thời gian giảm sút, nhưng nếu người dùng muốn, họ vẫn có thể từ từ hoàn trả chi phí, nhưng đây là một quá trình khó khăn.
Vì tài sản không mang lại nhiều tiện ích ngoài khoản đầu tư tài chính, nên bán là một lựa chọn dễ dàng và rõ ràng: đối với hầu hết người dùng, trò chơi không có ý nghĩa gì khác ngoài giải trí và kiếm tiền. Nói cách khác, sự thích thú/tiện ích do chính trò chơi mang lại là quá thấp. Điều này dễ khiến người chơi chán nản và từ bỏ sớm.
STEPN
Lợi nhuận tiện ích khác với lợi nhuận tài chính: Người dùng tham gia STEPN chủ yếu với mục đích đầu tư tài chính, nhưng dần dần nhận ra lợi tức đầu tư về mặt tiện ích (thân hình/sức khỏe/hạnh phúc) trong quá trình đó. Đầu tư vào tiện ích (kích thước cơ thể / sức khỏe / hạnh phúc, v.v.) có khả năng chịu chi phí chìm cao hơn nhiều.
Không giống như Axie, STEPN cung cấp cho một số người dùng mà nhận ra lợi nhuận tiện ích một tùy chọn không bán: chỉ cần bạn sẵn sàng ở lại và tiếp tục chạy, bạn sẽ trở nên khỏe mạnh hơn, có thể hoàn vốn và sớm muộn gì bạn cũng bắt đầu có lãi. Việc chọn bán sẽ khiến bạn bị tổn thất tài chính trực tiếp, và bạn sẽ từ từ từ bỏ một thói quen sống tốt nếu không có động lực bên ngoài.
Áp lực bán ra khi có death spiral của STEPN thấp hơn Axie: Bảng câu hỏi cho thấy 83% người dùng kỳ vọng rằng họ sẽ không bỏ cuộc khi death spiral diễn ra. Một cuộc khảo sát trên STEPN reddit cho thấy 60% chọn không bán GMT, giày và sẵn sàng tiếp tục chạy và chỉ 17% chọn bán.
3. Death spiral STEPN sau đó có nhiều hứa hẹn hơn
Axie
Kết quả của death spiral không phải là sự chấm dứt, mà là từ từ mang giá trị hợp lý (fair value) của sản phẩm ra thị trường: Sau khi trải qua một đợt sụt giảm mạnh trong death spiral, giá trị thị trường của AXS hiện đã ổn định ở mức 3 tỷ trong gần ba 3 tỷ trong gần ba tháng và giá Axie đã giảm xuống còn khoảng 50 USD, điều này giúp tiếp cận với nhiều người hơn. Tại thời điểm này, ngưỡng đầu tư thấp, thời gian thu hồi vốn còn lâu, tuy nhiên do tiện ích mà game mang lại cho người chơi còn hạn chế nên người chơi đặt mục tiêu hoàn vốn và kiếm lời vẫn sẽ cảm thấy khó chịu. Vòng xoáy tử thần cho phép Axie vượt qua thời kỳ mở rộng nhanh chóng và có cơ hội chào đón những người chơi thực sự.
STEPN
STEPN cũng sẽ ổn định ở mức giá trị cao hơn Axie sau death spiral, đồng thời có nhiều người dùng hơn và thị trường lớn hơn hiện tại: Ví dụ: khi giá của đôi giày rẻ nhất giảm từ 1.000 USD xuống còn 100 USD, mặc dù thời gian hoàn vốn dài (chẳng hạn như một năm), khoản đầu tư của những người chơi không kiên trì sẽ trở thành chi phí chìm và chi phí đó sẽ trả cho những người chơi kiên trì. Tại thời điểm đó, STEPN đã chuyển đổi từ một dự án M2E thành một thỏa thuận cá cược.
Các bản nhái có thể tồn tại một thời gian nhưng không ảnh hưởng đến giá trị lâu dài của STEPN: Mặc dù một số người có thể kiếm tiền với các sản phẩm nhái nhưng chúng có chu kỳ ngắn và giá trị thị trường nhỏ hơn. Những người dùng quan tâm nhiều hơn đến lợi tức đầu tư của tiện ích sẽ không sẵn sàng dành nhiều năng lượng và thời gian để mạo hiểm bắt chước sản phẩm.
Kết luận
Bên cạnh việc khẳng định death spiral là không thể tránh khỏi đối với Ponzinomics, bài viết còn đưa ra những luận điểm sau:
Thứ nhất, kết quả của death spiral không phải là sự biến mất cũng chẳng phải là sự thất bại của một sản phẩm mà là quá trình quay trở lại từ sự điên rồ của X2E về giá trị hợp lý của chính sản phẩm.
Là dự án X2E phổ biến, Axie đã trải qua rất nhiều thử nghiệm và sai sót, cho thấy các khả năng, hạn chế cũng như thách thức của X2E đối với các sản phẩm sau này. Do đó, các dự án như STEPN là kết quả của quá trình học tập và nỗ lực đổi mới từ những trải nghiệm cũ, đưa X2E ngày càng phát triển hơn.
Sự phát triển của X2E là một giai đoạn bùng nổ được kiềm chế hơn, thời gian hạ nhiệt chậm và dòng lợi nhuận theo giá trị hợp lý cao hơn. Đây là điều mà STEPN có tiềm năng làm được.
Điều quan trọng hơn cả là có thể làm cho người dùng nhận ra giá trị của bản thân dự án, để các nhà đầu tư thu về nhiều lợi nhuận tiện ích bên cạnh lợi nhuận tài chính.
Các nguồn kinh tế khác ngoài Ponzinomic là những gì được mong đợi ở X2E, bởi vì nó có nhiều câu chuyện và không gian hơn so với P2E hiện tại của các chain game.
