dYdX tuyên bố hướng đến phi tập trung hoàn toàn để tối ưu hóa quyền lợi cho người dùng.
dYdX, nền tảng giao dịch phái sinh trên Ethereum layer 2, vừa thông báo sẽ tiến lên "phi tập trung 100% bởi EOY" thông qua bản cập nhật V4 của giao thức.
dYdX chủ yếu cung cấp hợp đồng vĩnh cửu, tức các sản phẩm phái sinh mang đặc tính của giao dịch ký quỹ và giao dịch tương lai, nhưng không có thời hạn.
Hiện tại, chỉ một số thành phần nhất định của dYdX có tính phi tập trung, bao gồm hợp đồng thông minh Ethereum, quản trị và staking. Còn lại, "sổ lệnh (orderbook) và công cụ khớp lệnh (matching engine)" được quản lý bởi dYdX Trading Inc., đội ngũ phát triển nền tảng này.
Hôm qua (20/4), dYdX thông báo bản cập nhật V4 trên Twitter với dòng trạng thái: "You are not ready – Bạn vẫn chưa sẵn sàng".
#DYDX will be 100% decentralized by EOY.
You are not ready.https://t.co/0StvepVlgb
— dYdX (@dYdX) April 19, 2022
Trong một bài viết, dYdX giải thích khía cạnh nền tảng của việc phi tập trung hóa hoàn toàn nền tảng nằm ở sổ lệnh và công cụ khớp lệnh của nó. Theo nhóm nghiên cứu, những thách thức chính họ có thể đối mặt bao gồm: mở rộng thông lượng (khả năng xử lý giao dịch), tính hoàn tất – finality (sự khớp lệnh off-chain) và tính công bằng (nhà điều hành không có khả năng truy xuất dữ liệu từ hoạt động giao dịch hợp pháp).
"Nhờ V4, dYdX sẽ trở nên hoàn toàn phi tập trung. Chúng ta sẽ không còn các trung tâm kiểm soát hay tình trạng giao thức thất bại nữa. Mọi thành phần của giao thức sẽ được kiểm soát hoàn toàn bởi cộng đồng."
Giải thích lý do họ quyết định phi tập trung hoàn toàn nền tảng, dYdX nhấn mạnh họ muốn mang lại "cải tiến cấp thiết" mà các dịch vụ tài chính tập trung không có được:
“DeFi đem đến bước cải tiến lớn về tính minh bạch. Lần đầu tiên, bản thân hệ thống tài chính không còn là chiếc hộp đen đối với người dùng. Với DeFi, người dùng có thể đặt lòng tin vào quy trình mã hóa thay vì các thực thể."
Theo bản cập nhật V4, dYdX Trading Inc. sẽ không còn nhận được phí giao dịch trong tương lai. Ngoài ra, nền tảng cũng lên kế hoạch ra mắt nhiều sản phẩm và dịch vụ hơn, chẳng hạn như giao dịch tổng hợp (synthetics trading) và giao dịch ký quỹ.
Nhiều dự án DeFi thường tự gắn mác "phi tập trung" nhờ có hợp đồng thông minh và thiết lập tự động. Trên thực tế, chúng vẫn bị kiểm soát bởi một nhóm nhỏ có quyền truy cập vào khóa quản trị multisig. Đây có thể là một chiến lược hữu ích nhằm khôi phục các lỗi trong khi xây dựng nền tảng nhưng lại tiềm ẩn rủi ro tập trung.
Trong cuộc phỏng vấn tháng 8 năm ngoái, ông Gary Gensler, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), lập luận DeFi thực chất có khuynh hướng tập trung hơn:
“Những nền tảng đội lốt "tài chính phi tập trung" này thực ra lại mang tính tập trung rất nhiều. Luôn có một nhóm doanh nghiệp điều hành những nền tảng này."
Maker, nhà phát hành stablecoin DAI và giao thức tiên phong MakerDAO vào giữa năm 2021, cũng mới thông báo kế hoạch chuyển sang phi tập trung hoàn toàn.
Ông Rune Christensen, Giám đốc điều hành Maker Foundation, từng đăng bài với nội dung "Protocol và DAO sẽ được vận hành bởi hàng nghìn, thậm chí hàng triệu thành viên cộng đồng".
Mặt khác, giới phê bình lưu ý DAI của MakerDAO đang được hỗ trợ bởi 5,1 tỷ stablecoin USDC, vốn là một đồng tiền có tính tập trung. Do đó, mức phi tập trung thực sự của nền tảng vẫn là một dấu hỏi lớn.
Also, if Dai lost its peg, the PSM makes a lot of sense from the arbitrage perspective.
If Dai price is below 1 USD, say 0,98, there’s a good opportunity to buy cheap Dai and sell it at 1:1 ratio through the PSM.
— Maker (@MakerDAO) March 31, 2022