2011: Litecoin xuất hiện chuẩn bị cho làn sóng clone của Bitcoin và Litecoin là bản clone thành công sớm. Bitcoin là Vàng thì Litecoin là bạc, ngoài ra sẽ có mỏ đồng, sắt, kẽm, titan, đất hiếm nữa,… -> nói chung là trend của các miner bùng nổ 2 năm sau đó là 2013.
2015: Ethereum xuất hiện chuẩn bị cho việc thúc đẩy làn sóng ICO, có thể xem Ethereum là thủy tổ ICO trên crypto gọi vốn thành công và thúc đẩy các ae khác thi nhau gọi vốn để build cái gọi là Ethereum killer -> trend của các layer1, các blockchain layer1 killer bùng nổ 2 năm sau đó là 2017.
2019: Có thể xem là giai đoạn bùng nổ của việc build layer2 sau khi nhóm Ethereum killer hoạt động không hiệu quả, thậm chí chẳng kill được miếng da nào của Ethereum nên ae quyết định thần phục và build quanh Ethereum (Polygon, ARB) hoặc clone thẳng Ethereum không cần phải làm gì vất vả (BSC) -> 2021 trend layer2 đoạn sau ra hàng loạt và bài toán đặt ra là lắm layer2 quá thì sẽ bị phân mảnh và thanh khoản kém, build ra con layer2 smartchain nhưng không có gì chạy trên đó (ví dụ trùm NFT là blur build ra Blast chuyên NFT cũng bị ế). ARB và Base hút luôn user bằng cách dùng ETH để user từ Ethereum dễ tiếp cận.
2023: Có thể xem là giai đoạn bùng nổ của layer2 theo phân nghành dọc (1 mảng thôi), quá nhiều phân nghành dọc để đáp ứng nhu cầu x10 x100 của mùa bull trong khi đa số ae vẫn thấy thị trường chưa bull hẳn. Vậy là các layer2 phân mảnh có rủi ro lâm vào bế tắc thiếu user, thiếu thanh khoản, thiếu chi phí, áp lực từ các nhà đầu tư. Cũng có nhiều giải pháp kiểu như cầu nối xuyên chuỗi để chuyển tài sản, modular để tách chức năng, hoặc restaking để bổ sung thanh khoản,… nhưng mà bản thân Ethereum hoặc một bên nào đó sẽ build cái gọi là thống nhất thế giới web3. Một số bên hiện tại thì add blockchain gắn với AI để có tí đậm đà hợp trend.
Cũng năm 2023: Minh chủ Bitcoin trỗi dậy đẻ con cạnh tranh trực tiếp với nhóm đệ tử với các sản phẩm BRC20, Ordinals, Runes và hiện tại có layer2 Bitcoin, sidechain, Fractal cũng đáng chú ý, … ý tưởng restaking cũng là cơ sở để bổ sung thanh khoản cho nhóm layer2 Bitcoin.
=> Năm nay là 2024, tiền để của sóng 2025 là năm thống nhất của nhóm layer2, layer2 AI, hoặc là nhóm con ruột của Bitcoin.
Ae có ý tưởng về cuộc cạnh tranh sắp tới không?
