William Gibson có câu: "Tương lai đang ở ngay đây, chỉ là nó không được chia đều cho mọi người". Tất nhiên DAO và các công việc trong tương lai cũng vậy. Mỗi ngày lại có thêm nhiều người tham gia vào DAO và làm việc toàn thời gian trên Web3. DAO đang phát triển nhanh chóng và cần rất nhiều tài năng để giúp họ đạt được sứ mệnh của mình. Dù là toàn thời gian hay bán thời gian, có nhiều cách để lao động, học hỏi và tham gia: sử dụng Station để tìm cơ hội Web3, tham gia cuộc thi viết của Mirror, quản lý trên Yup, bỏ phiếu cho đề xuất trên Snapshot. Tương lai mới của việc làm đang dần lộ ra, đi theo những hướng bất ngờ và hấp dẫn.
Hệ thống công ty ra đời trong thời đại công nghiệp không còn có thể áp dụng cho thời đại thông tin. Sự xuất hiện của DAO sẽ thay đổi mô hình làm việc trong tương lai. Người tham gia giờ đây sẽ cùng chia sẻ giá trị của mạng lưới, X-to-Earn trở thành xu hướng tìm việc làm trong tương lai và mọi người có thể có được thu nhập bằng cách làm việc, đóng góp, tham gia vào mạng lưới, chơi game, học hỏi, sáng tạo và đầu tư, v.v. Vô số cơ hội sẽ rộng mở cho tất cả mọi người. Mặt khác, DAO cũng đang trong giai đoạn đầu và cần công cụ điều phối chuyên nghiệp và hệ thống danh tiếng để duy trì phát triển liên tục.
Trong tương lai, những người bình thường có thể không còn làm việc cho các công ty nữa mà thay vào đó, mọi người sẽ kiếm thu nhập theo kiểu phi truyền thống: chơi game, học kỹ năng mới, sáng tạo nghệ thuật hoặc quản lý nội dung. Sự đổi mới trong phong cách làm việc này không có gì là lạ thường hay bất ngờ bởi hồi năm 1800, mấy ai có thể tưởng tượng được viễn cảnh nhiều người sẽ bước chân vào các tập đoàn lớn như bây giờ.
Hình thức công việc mới được thực hiện nhờ mạng lưới các giao thức mật mã, từ đó điều phối, đánh giá và khen thưởng những đóng góp vào các hệ sinh thái phức tạp. Sự thay đổi mở ra tiềm năng kiếm tiền mới cho các cá nhân và tạo ra bước chuyển dịch trong việc nắm bắt giá trị: từ các tổ chức sang cá nhân tham gia vào mạng lưới tiền điện tử.
Trong khi phương pháp thu nhập truyền thống là "lao động để kiếm tiền", hình thức kiếm thu nhập trong tương lai sẽ trở thành "X để kiếm tiền" – chơi game để kiếm tiền, học để kiếm tiền, v.v.
Tuy nhiên, cần lưu ý điều này sẽ không tự nhiên xảy đến. Các tổ chức phi tập trung (DAO) mới cần phối hợp với tất cả hoạt động bên ngoài hệ thống và cơ hội kiếm tiền trong DAO sẽ tùy thuộc vào mức độ đóng góp của từng người. Bài viết này sẽ vạch ra một khuôn khổ để giúp bạn hiểu các hình thức công việc mới dự kiến ra đời trong tương lai.
1. Hạn chế của cơ chế điều phối doanh nghiệp
Trước hết, ta sẽ bàn về những thiếu sót của mô hình doanh thu hiện có. Trong thời đại thông tin, hệ thống việc làm truyền thống của doanh nghiệp hoạt động như một phương tiện điều phối. Tuy nhiên, chúng ta có thể nhận thấy hệ thống này đã nhanh chóng lỗi thời trước sự xuất hiện của các mô hình mới, chẳng hạn như người có tầm ảnh hưởng, nhân viên hợp đồng ngắn hạn, người sáng tạo hay người tham gia nền kinh tế hợp đồng. Họ đều là những ví dụ điển hình về những người tham gia vào các trang web phức tạp với tư cách là nhà cung cấp giá trị cá nhân và kiếm thu nhập thông qua đóng góp của họ.
Tuy nhiên, lượng cơ hội phi truyền thống này có giới hạn và nếu có, thường không đáp ứng đủ giá trị cho những người đóng góp. Điều này là do những công việc trên vẫn dựa trên mô hình Web2 và công ty vẫn tiếp tục kiểm soát mô hình kinh doanh.
Ngày càng có nhiều doanh nghiệp truyền thống có "các bên liên quan bên ngoài" hoặc tác nhân làm mờ ranh giới giữa thành viên bên trong và bên ngoài tổ chức. Hãy xem xét nhà phát triển Apple và ứng dụng, Youtube và người sáng tạo, hoặc Uber và tài xế của họ. Người tham gia đóng góp cho nền tảng của công ty từ bên ngoài, nhưng rất khó để các công ty gắn kết ưu đãi với các bên liên quan này.
Khi công ty phát triển, họ không thể duy trì mối quan hệ bền vững với những người tham gia mạng lưới bên ngoài. Mối quan hệ của công ty với những người tham gia trở thành một trò chơi có tổng bằng không (người chơi cạnh tranh với nhau), và để tối đa hóa lợi nhuận, công ty bắt đầu trích xuất giá trị từ người tham gia. Theo Chris Dixon, đây là "lý do tại sao phi tập trung lại quan trọng".
Trong thời đại công nghiệp, hệ thống công ty có ranh giới trong-ngoài rõ ràng sẽ rất hữu ích; song đối với thời đại thông tin, mô hình này khiến cơ chế khuyến khích bị lung lạc. Trong thế giới thông tin phức tạp và các bên liên quan phía ngoài, hệ thống công ty không còn thích hợp để hỗ trợ điều phối hoạt động.
Mạng lưới tiền điện tử củng cố tính nhất quán giữa những người tham gia và DAO sẽ là lớp bổ trợ cho thế giới mới này.
2. DAO – Lớp bổ trợ mới
Các DAO sẽ dần thay thế mô hình truyền thống. DAO là một tổ chức Internet với chức năng cốt lõi được tự động hóa bởi hợp đồng thông minh. Tại đây, con người sẽ làm những việc mà họ chưa thể tự động hóa (ví dụ: tiếp thị, phát triển phần mềm). Trên thực tế, không phải tất cả DAO đều phi tập trung hoặc tự trị, do đó tốt hơn hết là coi DAO như một tổ chức dựa trên Internet do các thành viên đồng sở hữu và kiểm soát.
Mặc dù DAO vẫn đang ở trong giai đoạn đầu, chúng không còn là giấc mơ xa vời nữa. Chúng là những tổ chức thực thụ, quản lý nguồn vốn lên đến hàng tỷ đô la, cung cấp cho hàng triệu người sản phẩm và dịch vụ, đồng thời tạo lập cách thức kiếm tiền hoàn toàn mới.
Dưới đây là cái nhìn tổng quan về DAO hiện tại từ Cooper Turley:
DAO có nhiều loại và quy mô khác nhau: DAO quản lý tiền điện tử (DAO giao thức), DAO đầu tư mạo hiểm (DAO đầu tư), DAO cung cấp dịch vụ cho các DAO khác (DAO dịch vụ), DAO mua NFT (DAO thu thập) và nhiều loại hình độc đáo khác.
Dù vậy, trong số vô vàn DAO, có một số điểm chung khiến chúng trở nên khác biệt với các tổ chức truyền thống.
Những yếu tố đó làm cho DAO gắn bó chặt chẽ hơn với các bên liên quan và người tham gia. DAO hoạt động như một nền kinh tế mở khuyến khích giá trị sinh ra ở mọi giai đoạn, không dựa trên bất kỳ ranh giới pháp lý nào. Chris Dixon viết trong bài báo:
“Các mạng được mã hóa sử dụng nhiều cơ chế khác nhau để giữ cho chúng duy trì ở trạng thái trung lập khi phát triển và ngăn chặn tình trạng "treo đầu dê bán thịt chó" ở các nền tảng tập trung. Thứ nhất, các hợp đồng giữa mạng được mã hóa và người tham gia ở dạng mã nguồn mở. Thứ hai, chúng phải tuân theo cơ chế tiếng nói (voice) và cơ chế rút lui (exit). Người tham gia có quyền lên tiếng dựa trên cơ chế quản trị cộng đồng, cả on-chain (thông qua giao thức) và off-chain (thông qua cấu trúc xã hội dựa trên giao thức). Người tham gia có thể rời khỏi mạng lưới bằng cách bán token và rời đi hay thậm chí fork giao thức để rút lui trong tình huống cực đoan.”
Kiến trúc của các DAO vốn mở và có trách nhiệm, buộc họ phải chia sẻ giá trị với người tham gia tạo ra nó, nếu không, họ sẽ bị DAO khác vượt mặt hoặc người tham gia sẽ rời đi để tìm kiếm cơ hội mới.
Trên thực tế, các DAO tốt sẽ trao thưởng cho người tham gia để tạo nền tảng cho nền kinh tế sở hữu. Động lực tổng dương mới nổi này là cơ sở cho xu hướng X-to-Earn sẽ định hình tương lai của công việc mai sau.
3. Tương lai của công việc trong DAO
Để hiểu rõ hơn về những lựa chọn trong tương lai, chúng ta hãy cùng khám phá về DAO:
DAO, với tư cách là một nền kinh tế mở, sẽ thúc đẩy xu hướng X-to-Earn, làm cho công việc linh hoạt, trôi chảy và thú vị hơn so với kiểu công việc hành chính quen thuộc.
Tính cởi mở của nền kinh tế tiền điện tử này cho phép mọi người tham gia đồng thời vào một số DAO và mạng lưới, kết hợp các luồng thu nhập khác nhau và lợi nhuận từ quyền sở hữu (Hãy nhớ rằng, các DAO tốt nhất phân phối quyền sở hữu cho người tham gia thông qua token của họ).
Trong tương lai, thu nhập của người dân sẽ đến từ nhiều hình thức: cuộc sống hàng ngày (ví dụ: game), công việc truyền thống (ví dụ: tiền thưởng/ hợp đồng), và thu nhập hiện chỉ dành cho một số ít người (chẳng hạn như thu nhập đầu tư và thu nhập thụ động). Mặt khác, các DAO sẽ nâng cao cơ hội cho người tham gia đa dạng, bao gồm chủ sở hữu token, thợ săn tiền thưởng và người đóng góp cốt lõi.
Chẳng hạn, chủ sở hữu token có thể lấy thu nhập từ nguồn thụ động bằng cách nhận tài trợ từ giao thức DeFi chính thống (Ví dụ: Compound); nhận lãi suất theo thời gian; thực hiện nhiệm vụ nhất định để nhận incentive; chơi game P2E.
Việc làm trong tương lai sẽ mang tính ngắn hạn và năng động hơn, chi phí chuyển đổi giữa các công việc sẽ hạ xuống, cơ hội rõ ràng hơn, đồng thời thế giới được chia thành các đơn vị riêng biệt thống nhất trong lực lượng lao động, tất cả cơ hội việc làm chưa từng có sẽ mở ra.
Phần sau sẽ mô tả chi tiết cách người tham gia kiếm tiền thông qua các DAO.
Người đóng góp cốt lõi: Làm việc để kiếm tiền
Người đóng góp cốt lõi giống như khái niệm nhân viên ngày nay. Họ dành toàn bộ thời gian để tập trung vào một (hoặc có thể là 2-3) dự án hoặc tổ chức. Trọng tâm này cho phép các cá nhân tham gia vào dự án và tích lũy kiến thức nền tảng và chiến lược. Hãy tưởng tượng một nhóm những người được trả lương làm việc cùng nhau với mục đích duy nhất là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho công ty, và ngược lại công ty đó sẽ mang lại thu nhập chính cho họ và hàng trăm, hàng nghìn công nhân.
Nhu cầu về những bộ phận làm việc tận tâm sẽ không bao giờ mất đi nhưng quy mô sẽ thu hẹp hơn nhiều trong Web3. Phần mềm và các hợp đồng thông minh cho phép nhóm nhỏ người này tạo ra tác động to lớn. Hãy cùng hồi tưởng lại thương vụ mua lại Instagram trị giá 1 tỷ đô la của Facebook với đội ngũ chỉ 13 người. Cùng sự trợ giúp của công nghệ tự động hóa, nhóm người đóng góp tuy nhỏ những có thể xây dựng mạng lưới lớn, khiến số lượng người đóng góp cốt lõi giảm đi.
Trong tương lai, sẽ không có sự khác biệt rõ ràng giữa làm việc cho một tổ chức như vậy và làm việc cho một công ty. DAO sẽ vẫn có một đội ngũ trọng yếu liên quan trực tiếp đến "sức khỏe" của tổ chức. Tuy nhiên, vì các DAO minh bạch hơn các tập đoàn và do cả một cộng đồng lớn cùng chịu trách nhiệm, áp lực mà họ phải đối mặt cũng sẽ gia tăng, điển hình là ánh mắt giám sát của giới chức chính phủ.
Chuyên gia đa lĩnh vực phục vụ đồng thời nhiều DAO, hoàn thành nhiệm vụ cụ thể với ranh giới rõ ràng
Tiền thưởng được treo công khai và có tính cạnh tranh: phần thưởng được phân phối không dựa trên giá thầu trong quá trình đăng ký ban đầu mà dựa trên giá trị và tiện ích mà chúng tạo ra. Số tiền thường được quyết định bởi các ủy ban tài trợ hoặc đội ngũ phi tập trung, được cấp một số quyền lực bởi DAO lớn hơn (hay còn gọi là quản trị 2.0).
Nhiều thợ săn tiền thưởng cũng sẽ hợp lực để thành lập một DAO dịch vụ của riêng họ – thuê ngoài các dịch vụ cho DAO không đủ chuyên môn cần thiết. DAO dịch vụ mới nổi đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên biệt, chẳng hạn như quản lý tài chính (ví dụ: Llama), phát triển phần mềm (RaidGuild), quản trị (Fire Eyes), v.v.
Mặc dù những người săn tiền thưởng và các DAO dịch vụ này nghe có vẻ giống như các nhà thầu hợp đồng hoặc các công ty dịch vụ chuyên nghiệp, chúng khác nhau và phổ biến hơn trong DAO vì một số lý do:
- Hợp đồng thông minh tự động hóa đa số chức năng cốt lõi của DAO, có chức năng chuyên biệt và được nắm bắt tốt thông qua tiền thưởng.
- Các DAO sẽ cố tình đẩy công việc ra khỏi trung tâm để duy trì phi tập trung, tránh các hệ thống phân cấp lớn để hệ thống tiền thưởng có thể tiếp tục đạt được mục tiêu này.
- Tính minh bạch của DAO sẽ làm giảm chi phí điều phối tiền thưởng.
Người tham gia mạng: Kiếm tiền bằng cách tham gia
Đây là điểm mới mẻ nhất và thú vị nhất và là nơi mọi người hướng đến khi tham gia bất kỳ DAO nào.
Mạng lưới này được hưởng lợi từ nhiều người tham gia và hoạt động hơn. Trong những năm qua, người dùng, người tiêu thụ và người tham gia đã đóng góp giá trị cho mạng lưới mà không thu được giá trị họ đáng được nhận (chẳng hạn như lập trình viên phát triển ứng dụng cho Apple, người tạo ra YouTube và tài xế của Uber).
Các DAO giống với các nền kinh tế mở hơn là tổ chức khép kín. DAO sẽ thưởng cho mọi người tùy theo đóng góp của họ cho tổ chức, bất kể họ là ai. Điều này đồng nghĩa các hành động hàng ngày có giá trị đối với mạng lưới sẽ biến thành cơ hội kiếm thu nhập.
Hầu hết mọi người đều kiếm được một số tiền nhất định từ cuộc sống trực tuyến hàng ngày của họ, sử dụng các sản phẩm và trở thành người dùng. Đối với người được trả tiền khi tham gia mạng lưới, kiếm tiền giờ giống như một trò chơi hơn.
Kiếm tiền trong khi chơi
Play-to-Earn (Chơi-để-Kiếm-tiền) là chế độ game trao thưởng cho hiệu suất và thành tích của người chơi. Trong khi mô hình game truyền thống chỉ cho phép giá trị truyền một chiều đến nhà phát triển/ nền tảng game, mô hình P2E sẽ trao đổi giá trị song phương.
Mô hình P2E giống như một nền kinh tế: người chơi cung cấp sức lao động (thời gian và năng lượng của họ), tiền (thường mua NFT để tham gia) và kiếm phần thưởng dựa trên tiến trình và thành tích của họ trong game. Token được giao dịch như một phần thưởng. Kiếm tiền từ trò chơi không phải là chuyện gì mới, nhưng tiền tệ kiếm được trong P2E có thể được giao dịch với các loại tiền tệ kỹ thuật số hoặc tiền pháp định khác ngoài chi tiêu trong game.
Điều này tức là người chơi game thực sự có thể thanh toán hóa đơn thông qua thành tích trong game của họ, đặc biệt là người sống ở các quốc gia có mức lương, chi phí sinh hoạt thấp. Dòng game này đã trở thành nguồn thu nhập cho nhiều người, trong đó đáng chú ý nhất là Axie Infinity.
Axie là một blockchain game phổ biến. Người chơi mua NFT cho thú cưng (Axie), lai tạo chúng, cho chúng chiến đấu và sau đó giao dịch. Tất cả quá trình này diễn ra trong game, nhưng mỗi người dùng thực sự sở hữu Axie mà họ tạo hoặc mua. Sức hút của game đã bùng nổ trong vài tháng qua, đạt mức doanh thu tổng cộng hơn 200.00 ETH (trị giá 860 triệu đô la) vào tháng 7 và 8.
Mức tăng trưởng bùng nổ này đến từ khoản incentive hấp dẫn. Axie mô tả:
“Axie có hệ thống kinh tế tiền thật do người chơi sở hữu 100%. Thay vì bán vật phẩm hoặc nhiệm vụ, đội ngũ phát triển game tập trung vào phát triển nền kinh tế giữa người chơi với nhau và chỉ tính một khoản phí nhỏ. Người chơi sử dụng token SLP và AXS. Axie được tạo và bán cho người chơi mới hoặc người chơi khác. Chủ sở hữu token AXS có thể coi như các cơ quan chính phủ thu thuế. Tài nguyên và vật phẩm trong game được mã hóa, tức là chúng có thể được sử dụng và giao dịch mọi lúc, mọi nơi."
Học để kiếm tiền
Học để kiếm tiền là một mô hình giáo dục mới. Ở đây, chúng ta không trả tiền để học mà thay vào đó được trả tiền để chứng minh những gì họ đã học. Một người đạt được các kỹ năng, kiến thức hoặc thông tin có thể làm tăng giá trị cho một mạng lưới sẵn sàng và hỗ trợ cho việc học. Khi người dùng hoàn thành, họ sẽ nhận được tiền thưởng từ giao thức. Những người săn tiền thưởng thường đóng góp vào việc thiết lập giao thức và hành động on-chain cũng diễn ra trong giao thức.
Mối quan hệ tương tác tổng dương này giúp các bên:
- Người dùng học kỹ năng hoặc phương pháp mới để sử dụng tiền điện tử và kiếm token
- Giao thức mật mã thu hút được người dùng mới
- RabbitHole kiếm được một phần trăm doanh thu để hỗ trợ tương tác
Mô hình mới này giống như việc Google chia sẻ một số doanh thu quảng cáo của họ để tìm hiểu về sản phẩm mới hoặc khi trường đại học trả tiền cho bạn để củng cố mạng lưới cựu sinh viên của họ. Trong cả hai trường hợp, bạn đã cung cấp giá trị mà không nhận được thứ gì đó, nhưng bây giờ, bạn có thể được hồi đáp.
Kể từ khi thành lập, RabbitHole đã phân phối hơn 750.000 đô la phần thưởng được cung cấp bởi một số giao thức tiền điện tử lớn nhất (chẳng hạn như Uniswap, Aave, Compound, The Graph, Pool Together và Polygon). Mặc dù vẫn còn là tân binh trong lĩnh vực, tiềm năng của Learn-to-Earn vẫn rất đáng chú ý do doanh thu từ giáo dục và quảng cáo hiện chưa được người dùng nắm bắt.
SuperRare gần đây phát hành 15% token cho người dùng ban đầu, nhà sưu tập và nghệ sĩ để tri ân bước đầu thành công của mạng lưới. Trong khi đó, trên Audius, người dùng có thể kiếm token bằng cách tải nhạc lên và tạo danh sách phát. Do người sáng tạo mang lại giá trị cho mạng lưới, Audius sẽ dành cho họ một khoản stake.
Cơ hội đầu tư tăng trưởng cao sẽ mở ra cho bất kỳ ai có ví kỹ thuật số trên web. Trong thế giới mà mọi mạng lưới đều có token, họ có thể kiếm token bằng cách tham gia vào mạng lưới. Không cần phê duyệt, bất kỳ ai cũng có thể mua token và trở thành nahf đầu tư.
Đầu tư sẽ trở thành nguồn thu nhập chính của ngày càng nhiều người. Không phải mọi khoản đầu tư đều mang lại giá trị cao, nhưng lúc bấy giờ mọi cá nhân đều có thể tiếp cận với những cơ hội trước đây chỉ dành cho một số ít đối tượng.
4. Cần những gì để bắt đầu một DAO và công việc trong tương lai?
Cơ hội kiếm tiền với X (X-to-Earn) sẽ chỉ trở thành xu hướng chủ đạo khi DAO đóng vai trò trọng yếu. DAO vẽ ra trước mắt ta bức tranh tương lai tươi sáng, song chúng ta vẫn còn phải chạy một chặng đường dài trước khi viễn cảnh ấy được hiện thực hóa. Trong một cuộc khảo sát gần đây của Gitcoin và Bankless với 422 cộng tác viên DAO, dưới 45% người được hỏi cho hay DAO là nguồn thu nhập chính của họ.
Để DAO trở thành trung tâm công việc thực sự, chúng ta cần phát triển cơ sở hạ tầng, công cụ và hệ thống có thể hỗ trợ DAO và các thành viên.
DAO có tiềm năng đáng kinh ngạc trong khai thác sức mạnh của mạng phi tập trung và trí tuệ tập thể, nhưng chúng cần có một phần mềm tốt hơn. Một DAO cần các công cụ để hỗ trợ quản trị (Snapshot, Orca), hợp tác phần mềm (Radicle), quản lý tài chính (Parcel, Multis, Gnosis), thảo luận (Discourse) và truy cập (CollabLand).
Một vấn đề thú vị cần tìm giải pháp là khen thưởng những người đóng góp. DAO không có Giám đốc điều hành (CEO) hoặc Ban Nhân sự (HR) để quyết định ai sẽ nhận được gì, vì vậy cần có một cách đánh giá mới, phi tập trung để xác định mức độ đóng góp của một người và họ xứng đáng được nhận những gì. Các giải pháp khả thi ban đầu bao gồm để đồng nghiệp đánh giá lẫn nhau (Coordinape) và sử dụng các thuật toán để xây dựng hệ thống xếp hạng (SourceCred).
Hệ thống danh tiếng
Dù DAO là tổ chức công khai và không cần phê duyệt nhưng vẫn cần những phương án mới để xác định người mà nó có thể tin tưởng, cộng tác và trao thưởng.
Giải pháp của công ty truyền thống là thực hiện các cuộc phỏng vấn rộng rãi, nhưng điều này đi ngược lại với tinh thần của DAO. Bài toán phức tạp được đặt ra là nhiều người liên quan đến DAO sử dụng tên giả.
Từ đó, ta thấy được sự cấp thiết của một hệ thống danh tiếng on-chain, theo đó đánh giá các tiêu chí sau: những đóng góp cho DAO, lịch sử bỏ phiếu quản trị, số lượng token nắm giữ, v.v. Cuối cùng, hệ thống danh tiếng sẽ dự đoán hành vi trong tương lai của chúng ta dựa trên những hành vi on-chain đã diễn ra để quyết định ai là người đáng tin cậy. Danh tiếng on-chain sẽ thay thế hệ thống chứng chỉ, sơ yếu lý lịch và phỏng vấn mà các công ty hiện đang sử dụng.
Tuy nhiên, nhiều người lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật xoay quanh sổ cái công khai chứa đựng danh tính cá nhân. Danh tính trên blockchain ngày nay chủ yếu là địa chỉ ví, nhưng để các hệ thống danh tiếng này hoạt động, chúng ta cần giải pháp nhận dạng phi tập trung mạnh mẽ hơn (như Ceramic/ IDX) và hệ thống quản lý danh tính.
5. Chi phí và cạm bẫy tiềm tàng
Về lâu dài, không rõ có thể kiếm được bao nhiêu doanh thu thông qua các kênh này. X-to-Earn không có nghĩa là tất cả mọi người đều có thể sống bằng cách sáng tạo nghệ thuật và chơi game.
X-to-Earn hàm ý trả lại nơi giá trị được tạo ra. DAO làm cho những con đường phi truyền thống này trở nên bền vững và tiếp cận đến nhiều người hơn. Dù vậy, thị trường không chắc chắn sẽ trao thưởng cho tất cả mọi người. Các động lực thị trường vẫn sẽ can thiệp và để được thưởng, bạn cần cung cấp giá trị. Người sáng tạo cần tìm khán giả, người chơi cần đạt được kết quả và người săn tiền thưởng cũng như cộng tác viên cần tạo ra tác động.
Tuy nhiên, các cuộc thảo luận về tính bền vững và quy mô của cơ hội kiếm tiền không ảnh hưởng đến luận điểm của bài viết này: tạo ra giá trị trong mạng nên được thưởng và DAO sẽ điều phối cơ chế tiền thưởng trong mạng mã hóa.
Nói rộng hơn, tương lai của việc làm sẽ không hoàn hảo, giống như bất kỳ bước chuyển công nghệ lớn nào trước đây đều có cả mặt tích cực lẫn tiêu cực. Dưới đây là một số điểm cần tập trung:
Quá tải nhận thức
Thông tin mà bộ não con người có thể xử lý bị hạn chế. Con số Dunbar nổi tiếng là giới hạn của mối quan hệ xã hội mà bộ não con người có thể xử lý. Số của DAObar là phiên bản DAO tương ứng: một người có thể tham gia tích cực vào bao nhiêu DAO? Mỗi khi bạn gia nhập một DAO, bạn cần phải tiêu tốn một phần sức mạnh để xử lý dữ liệu và tìm hiểu những gì đang diễn ra trong DAO. Các công cụ của DAO để giao tiếp và cộng tác sẽ cố gắng giảm bớt tình trạng này, nhưng mọi người có thể vẫn phải vật lộn với tình trạng quá tải thông tin bổ sung.
Ngoài tầm với
Một mặt, DAO cho phép mọi người chọn cách họ làm việc và kết nối với các cộng đồng có cùng giá trị. Mặt khác, bằng cách giảm bớt công việc xuống các đơn vị nhỏ và incentive kinh tế thuần túy, chúng ta có khả năng giảm công việc thành thành nhiệm vụ riêng lẻ và lao động được đơn giản hóa thành một dịch vụ hàng hóa.
Tổng kết
William Gibson có câu: "Tương lai đang ở ngay đây, chỉ là nó không được chia đều cho mọi người". Tất nhiên DAO và các công việc trong tương lai cũng vậy. Mỗi ngày lại có thêm nhiều người tham gia vào DAO và làm việc toàn thời gian trên Web3. DAO đang phát triển nhanh chóng và cần rất nhiều tài năng để giúp họ đạt được sứ mệnh của mình. Dù là toàn thời gian hay bán thời gian, có nhiều cách để làm việc, học hỏi và tham gia: sử dụng Station để tìm cơ hội Web3, tham gia cuộc thi viết của Mirror, quản lý trên Yup, bỏ phiếu cho đề xuất trên Snapshot. Tương lai mới của việc làm đang dần lộ ra, đi theo những hướng bất ngờ và hấp dẫn.
