Cơ sở dữ liệu tập trung trên Web2 là một lỗ hổng bảo mật cho các hacker. Việc phân cấp dữ liệu trên Web3 giúp loại bỏ một lỗ hổng lớn đối với các công ty như Uber.
Uber là một thành phần quan trọng của nền kinh tế Gig, cho dù nó có tốt hơn hay tệ đi, và cũng là “kẻ gây rối” đã từng tạo ra những làn sóng gây chấn động trong lĩnh vực di động. Tuy nhiên, giờ đây, Uber đang đối mặt với một vụ lừa đảo. Công ty hiện xử lý một vụ vi phạm an ninh mạng được cho là rất nghiêm trọng. Theo “gã khổng lồ” dịch vụ gọi xe, kẻ tấn công đã không thể truy cập vào dữ liệu nhạy cảm của người dùng, hoặc ít nhất, không có bằng chứng để chứng minh cho điều ngược lại. Cho dù dữ liệu nhạy cảm của người dùng có bị lộ hay không, trường hợp này đã chỉ ra một vấn đề dai dẳng với các ứng dụng ngày nay. Chúng ta liệu có thể tiếp tục chấp nhận “hy sinh” dữ liệu của mình – và do đó là quyền riêng tư và bảo mật của chúng ta – cho sự thuận tiện không?
Web2 – nơi của những honeypot có thể bị hack
Hồ sơ theo dõi vi phạm dữ liệu của Uber không phải là hoàn toàn trong sạch. Chỉ vào tháng 7, gã khổng lồ gọi xe thừa nhận đã che giấu một vụ vi phạm lớn vào năm 2016 làm rò rỉ dữ liệu cá nhân của 57 triệu khách hàng. Trong trường hợp này, thời điểm xảy ra sự cố mới không thể tồi tệ hơn, và trong khoản thời gian để xác định thiệt hại do vi phạm đó gây ra, toàn bộ thông tin của sự việc vẫn chưa được tiết lộ.
Hành động vi phạm dữ liệu của Uber không phải là điều gì khác lạ – các ứng dụng Web2 có mặt ở khắp mọi nơi, tiếp cận sâu hơn với cuộc sống của chúng ta và nhiều ứng dụng trong số đó, từ Facebook đến DoorDash cũng đã bị vi phạm. Các ứng dụng Web2 ngày càng phát triển rộng rãi trong cộng đồng người tiêu dùng và kéo theo đó, chúng ta sẽ càng gặp phải những sự cố như vậy về lâu dài.
Vấn đề xuất phát từ chính cấu tạo của các ứng dụng được xây dựng trên Web2. Thông qua các stack công nghệ tập trung, các ứng dụng sẽ tự tạo ra các honeypot chứa dữ liệu nhạy cảm của người dùng từ chi tiết thanh toán đến hành vi của họ. Khi người dùng cung cấp ngày càng nhiều dữ liệu thông qua các ứng dụng khác nhau, các hacker sẽ càng có nhiều honeypot hơn để đánh cắp.
Giải pháp thực sự duy nhất cho vấn đề cũng là giải pháp triệt để nhất đó là các ứng dụng dành cho người tiêu dùng nên sử dụng Web3, cấu trúc lại dữ liệu và mô hình thanh toán của nó để tăng cường sự bảo mật và quyền riêng tư cho người dùng hơn, đồng thời cũng để đón chào kỷ nguyên mới này của Internet.
Uber Web3 sẽ trông như thế nào?
Web3 không nhất thiết phải là sự thay đổi trong giao diện ứng dụng mà chúng ta tương tác cùng. Trên thực tế, mọi người có thể cho rằng tính liên tục và tính tương đồng là “chìa khóa” cho việc áp dụng. Một Uber Web3 sẽ trông và cảm thấy được vẻ bề ngoài khá giống nhau. Nó sẽ có cùng mục đích và chức năng như các ứng dụng gọi xe Web2 hiện có. Tuy nhiên, sâu bên trong, nó sẽ là một sự khác biệt cực kỳ lớn. Tất cả các lợi ích của Web3 như quản trị phi tập trung, chủ quyền dữ liệu và các mô hình kiếm tiền toàn diện – các hệ thống phân phối thu nhập một cách dân chủ – đều được thiết lập từ bên trong.
Web3 là tất cả về quyền sở hữu có thể xác minh. Đây là lần đầu tiên mọi người có thể xác minh tài sản sở hữu thông qua Web, dù là tài sản kỹ thuật số hay vật lý. Điều này liên quan đến quyền sở hữu giá trị dưới dạng tiền điện tử, nhưng trong trường hợp gọi xe trên Web3, nó cũng liên quan đến việc duy trì quyền sở hữu dữ liệu của bạn và quyền sở hữu ứng dụng, mạng cơ bản và bản thân phương tiện.
Trên thực tế, Uber Web3 sẽ cho phép người dùng kiểm soát lượng dữ liệu mà họ cung cấp, cho ai và khi nào. Web3 Uber sẽ loại bỏ cơ sở dữ liệu tập trung để chuyển sang các mạng ngang hàng (P2P). Định danh tự chủ (Self-Sovereign Identities) – ID kỹ thuật số phi tập trung mà bạn sở hữu và kiểm soát – sẽ cho phép mọi người và các máy móc như nhau có hộ chiếu kỹ thuật số phi tập trung mà không phụ thuộc vào bất kỳ cơ quan trung ương nào cho chức năng thích hợp của họ.
Người lái xe và hành khách có thể tự xác minh trên ứng dụng gọi xe Web3 bằng SSI của họ theo cách hoàn toàn ngang hàng. Họ cũng có thể chọn dữ liệu họ muốn chia sẻ hoặc bán và cho ai, thực hiện toàn quyền sở hữu đối với thông tin cá nhân và dấu vết kỹ thuật số của họ.
Quản trị phi tập trung sẽ tạo ra một sự thay đổi lớn. Điều đó có nghĩa là tất cả các bên liên quan, có thể là người lái xe, hành khách, nhà phát triển ứng dụng và nhà đầu tư sẽ đều có khả năng đồng sở hữu, đồng quản lý và đồng thu nhập ở tất cả các cấp như nhau – từ cơ sở hạ tầng cung cấp năng lượng cho DApp đến sự phức tạp của chính DApp. Nó sẽ là một ứng dụng gọi xe của người dùng, dành cho người dùng.
Hãy tưởng tượng rằng các khoản phí mà Uber tính là do tài xế và hành khách biểu quyết, chứ không phải do hội đồng quản trị của Uber ra quyết định. Về phần người dùng, họ sẽ có thể bỏ phiếu cho những vấn đề như giá cả vào thời điểm thiên tai tăng mạnh. Đối với các tài xế trên toàn thế giới, dịch vụ đặt xe trên Web3 sẽ giúp họ được trả số tiền thỏa đáng mà không có bên trung gian cắt giảm.
Web3 cũng giúp khởi động một loại hình nền kinh tế chia sẻ mới, nơi mà bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu đều có thể sở hữu phương tiện đang được sử dụng bởi các ứng dụng gọi xe hoặc bất kỳ loại ứng dụng nào có mục đích sử dụng các phương tiện di chuyển thông qua NFT – token đại diện cho quyền sở hữu của nơi có các phương tiện trong thế giới thực. Các cộng đồng nơi những phương tiện này hoạt động sẽ có thể có quyền sở hữu đối với chính những phương tiện đó, quyền đưa ý kiến về cách chúng được sử dụng và mang lại cho họ một nguồn thu nhập. Những cỗ máy ngày càng thông minh này càng cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho cộng đồng thì cộng đồng càng kiếm được nhiều tiền hơn. Web3 đang thay đổi hiện trạng.
Việc chuyển đổi sang Web3 trong các ứng dụng dành cho người tiêu dùng sẽ giải quyết nguyên nhân gốc rễ của các vi phạm dai dẳng, loại bỏ nhu cầu về các honeypot dữ liệu tập trung mà không nhất thiết phải làm cho mọi thứ trở nên phức tạp hơn đối với người dùng. Mặc dù đó là một sự thay đổi mô hình to lớn của bản thân ứng dụng, chủ quyền dữ liệu chỉ là một trong những lợi thế của Web3 Uber so với Web2 Uber.
Trong tương lai, blockchain sẽ trở thành một thứ gì đó không thể nhìn thấy được giống như hoạt động bên trong của Google Pay – chỉ những người muốn xem mới có thể truy cập toàn bộ. Nó sẽ là thứ mà người dùng vô tình tương tác khi đặt bánh pizza hoặc gọi xe – nhưng hoàn toàn là điều thiết yếu cho một xã hội công bằng hơn, dân chủ hơn trong thời đại kỹ thuật số.
