Đối với hầu hết người sở hữu tài sản điện tử, tính thanh khoản rất quan trọng. Tính năng khai thác thanh khoản có trong dự án Defi và người dùng có thể nhận được phần thưởng token bằng cách cung cấp thanh khoản cho các cặp giao dịch.
"Cho vay thế chấp NFT cũng là một giải pháp được nhiều người hướng tới. Giải pháp này có thể được chia thành ba loại: mô hình tập trung, mô hình P2P và mô hình quỹ đầu tư chung."
Các sàn giao dịch tập trung như Ouyi có cung cấp các dịch vụ kiếm thêm coin. Cũng giống như tiền gửi cố định, bạn có thể nhận lãi suất Token bằng cách khóa tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, trên thị trường NFT, nếu bạn tin tưởng về một NFT mà bạn muốn nắm giữ lâu dài, thì phần quỹ để mua NFT này đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải bị khóa trong một thời gian dài. Đặc điểm riêng biệt của tài sản NFT dẫn tới sự khác biệt lớn giữa các NFT trong cùng một chuỗi; và liệu giao dịch có thể chịu tác động chủ quan lớn hay không sẽ dẫn đến thiếu tiêu chuẩn định giá thống nhất cho NFT. Trên thực tế, hầu hết các NFT hiện đang phải đối mặt với vấn đề thanh khoản kém.
Mặt khác, các dự án NFT mới tiếp tục xuất hiện và những người nổi tiếng cũng như thương hiệu lớn cũng bắt đầu ra mắt NFT. Trong khi đó, vấn đề thanh khoản của NFT đang trở thành yếu tố quan trọng kìm hãm khả năng phát triển sinh thái của NFT.
Làm thế nào để tăng thanh khoản cho NFT?
Trước vấn đề này, một số giải pháp được đưa ra. Chúng ta có thể được chia thành ba loại: phân đoạn NFT, phát hành token dựa trên NFT và cho vay thế chấp NFT. Hãy cùng xem xét các giải pháp này một cách chi tiết.
Phân đoạn NFT
Phân đoạn NFT được định nghĩa là phân chia một NFT hoàn chỉnh để người mua có thể nhận được một phần NFT với giá 1 / N và cải thiện tính thanh khoản của NFT bằng cách giảm ngưỡng mua.
Tuy nhiên, giải pháp này phải đối mặt với rủi ro là không thể tổ chức lại các đoạn NFT. Nếu ai đó vô tình làm mất hoặc phá hủy một trong các phân đoạn, NFT ban đầu sẽ không thể được tổ chức lại và tất cả các NFT phân đoạn khác sẽ trở nên vô giá trị. Chủ sở hữu NFT nếu muốn sử dụng kế hoạch này cần đối mặt với rủi ro mất hoàn toàn NFT và trả một khoản phí gas nhất định, nhưng thu nhập bằng hoặc thấp hơn giá trị của chính NFT. Ngược lại, bán NFT trực tiếp sẽ hiệu quả hơn, vì vậy có rất ít người sử dụng chương trình này.
Phát hành token dựa trên NFT
Ngày 17/3 vừa qua, Bored Ape Yacht Club (BYAC) thông báo về việc phát hành ApeCoin (APE) để xây dựng một cộng đồng phi tập trung trên Web3. Hệ thống sẽ airdrop cho những người dùng nắm giữ BAYC và MAYC. Chủ sở hữu token được hưởng quyền truy cập độc quyền vào hệ sinh thái APE và cũng có thể bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị của ApeCoin DAO. Đây là một ví dụ điển hình của việc phát hành Token dựa trên NFT.
Một số dự án đã mở rộng hơn việc phát hành mã dựa trên NFT, bao gồm tích hợp NFT vào các trò chơi metaverse và Play to Earn, bổ sung phát hành Token vào lộ trình dự án và ra mắt token theo chuẩn ERC-20 để làm đơn vị tiền tệ của hệ sinh thái NFT. Các token thường được phát hành cho người nắm giữ NFT. Bằng cách này, chủ sở hữu NFT có thể bán các Token để có tăng tính thanh khoản và sử dụng Token để khai thác thanh khoản nhằm kiếm thu nhập, cải thiện vấn đề thiếu thanh khoản trong NFT của chính họ.
Tuy nhiên, việc phát hành token bị chi phối bởi bên dự án, khiến người nắm giữ NFT nằm ở thế bị động và giá trị tương ứng token của các dự án khác nhau vẫn phụ thuộc vào mức độ phong phú sinh thái và khả năng landing của chính NFT. Hiện tại, hầu hết các token được phát hành bởi dự án NFT đã trở thành bong bóng đầu cơ tạm thời do thiếu nguồn hỗ trợ vốn có.
Cho vay thế chấp NFT
Cho vay thế chấp NFT cũng là một giải pháp được nhiều người hướng tới. Giải pháp này có thể được chia thành ba loại: mô hình tập trung, mô hình P2P và mô hình quỹ đầu tư chung.
Mô hình tập trung
Mô hình tập trung là hoạt động kinh doanh cho vay thế chấp NFT được thực hiện bởi một tổ chức tập trung. Tương tự như các khoản vay thế chấp ngân hàng, chủ sở hữu NFT cần điền vào đơn đăng ký trước, sau đó nhận được tiền thanh khoản bằng NFT thế chấp, trả lãi cho khoản này và hoàn trả đúng hạn. So với các tài sản truyền thống, NFT là sản phẩm có tính biến động cao. Để kiểm soát rủi ro, các nền tảng như vậy thường chỉ cung cấp một tỷ lệ vốn vay trên giá trị rất nhỏ. Ngoài ra, loại hình kinh doanh này hiện chỉ được thực hiện cho các dự án NFT đầu có giá tương đối ổn định như BAYC và CryptoPunks.
Đối với những người thế chấp, nền tảng tập trung vẫn chưa thể loại bỏ nguy cơ nền tảng bỏ chạy và có người sai phạm. Điều này đòi hỏi một nền tảng đủ mạnh và danh tiếng tốt để tạo lòng tin thu hút người dùng.
Chế độ P2P
Cho vay thế chấp P2P của NFT tương tự như cho vay P2P. Khi vay trên nền tảng tương ứng, trước tiên bạn cần thế chấp NFT, đồng thời đặt đơn vị tiền tệ và thời gian trả nợ mong muốn. Sau đó, bạn cần đợi ai đó sẵn sàng kiếm lãi báo giá lệnh thế chấp NFT này, chủ yếu để gửi số tiền vay và lãi suất vay mà người cho vay cho là phù hợp. Tương tự như một cuộc đấu giá, tất cả mọi người đều có thể trả giá. Sau đó, bạn có thể chọn một đơn đặt hàng từ các ưu đãi này với số tiền và lãi suất tối ưu để hoàn thành khoản vay, song nếu ưu đãi nhận được thấp hơn nhiều so với mong đợi của bạn về giá trị của NFT, bạn chỉ có thể tiếp tục chờ đợi giá đề nghị của người khác. Nếu nhu cầu vay gấp thì bạn sẽ cần có những ưu đãi phù hợp để có thể nhận được khoản vay nhanh chóng. Khi khoản vay hết hạn, bạn cần trả nợ gốc và lãi đúng hạn để lấy lại NFT trong hợp đồng thông minh, nếu không NFT đã thế chấp sẽ tự động được chuyển từ hợp đồng thông minh đến địa chỉ của người cho vay.
Điều này đồng nghĩa người cho vay phải chịu rủi ro đối phương không trả được nợ. Với tư cách là người kiểm soát rủi ro, họ sẽ đánh giá cẩn thận giá trị của dự án khi báo giá cho các nhu cầu vay NFT để tìm cách khớp lệnh vay với mức giá hợp lý nhất. Việc này không chỉ mở ra cơ hội vay vốn, mà còn giải quyết hoàn hảo vấn đề giá NFT với điều kiện dự án không quá khó để định giá.
Về kinh nghiệm cho vay, do cả người cho vay và người đi vay khó thống nhất về giá trị của NFT nên khó đảm bảo tốc độ đáp ứng của nhu cầu cho vay, và sự không chắc chắn của việc cho vay cũng làm giảm tỷ lệ sử dụng vốn của người cho vay.
Mô hình quỹ
Chế độ quỹ có thể được chia thành hai loại. Một là trực tiếp thiết lập một nhóm thanh khoản cho một loạt NFT cụ thể (ví dụ như Punk) và một token nhất định (chẳng hạn như stablecoin, ETH). Để tăng lợi nhuận chủ sở hữu NFT có thể đưa NFT vào pool nền tảng để cho vay trực tiếp. Cách thứ hai là người dùng gửi NFT vào nhóm, mint token phái sinh và có thể mua lại tài sản trong pool bất kỳ lúc nào, sau đó đặt các token này vào pool thanh khoản để chuyển sang token khác.
Trong mô hình này, khoản vay không có ngày đáo hạn và lãi suất được tính dựa trên hiệu suất sử dụng của tài sản. Hệ thống Oracle sẽ giám sát giá sàn của NFT trong thời gian thực. Nếu giá sàn của NFT giảm xuống mức thanh khoản, NFT sẽ bị thanh lý và hệ thống sẽ bù đắp cho các nhà cung cấp quỹ bằng các thanh khoản.
So với các phương pháp khác, mô hình này có thể đóng lại ngay lập tức và tiền của người cho vay được để lại trực tiếp theo thỏa thuận để tạo ra lãi suất mà không có vấn đề về quỹ bảo vệ. Đó cũng là lý do chương trình này có lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, mô hình quỹ đầu tư chung thường gặp lỗi oracle do thao túng giá, cũng như nguy cơ thanh lý hàng loạt. Giải pháp hiện tại chỉ đơn giản là dùng giá sàn trung bình của NFT làm tham chiếu và không đủ đáp ứng lượng quỹ khan hiếm.
Trong bối cảnh tiến thoái lưỡng nan về thanh khoản NFT, giải pháp nào có tiềm năng hơn?
Chúng ta hãy so sánh ưu nhược điểm của các giải pháp trên, giải pháp phân đoạn NFT có ít người sử dụng do không thể khôi phục được khi rủi ro xảy ra; Phát hành token dựa trên NFT thường được áp dụng nhưng việc thăm dò theo hướng này không phát huy được tác dụng. Cho vay thế chấp NFT là một giải pháp hiện có ưu thế hơn. Trong đó, mô hình P2P phổ biến hơn nhờ ưu điểm dễ thích ứng với dự án. Cả hai dự án blue-chip và các dự án chung đều có khả năng khớp lệnh thành công, nhưng do tốc độ phản hồi chậm nên lại không được đánh giá cao về trải nghiệm người dùng. Hệ thống đấu thầu khiến người cho vay không thể khớp lệnh sau khi báo giá, gây ra các vấn đề về kinh phí. Mô hình tập trung phụ thuộc vào độ tin cậy của nền tảng và chỉ phục vụ các dự án hàng đầu khác.
Ngược lại, mô hình quỹ thanh khoản có thể cung cấp phần thưởng token cho cả hai bên cung cấp tính thanh khoản, rõ ràng có lợi thế vượt trội hơn. Để đảm bảo rằng NFT thế chấp có thể được bán thành công, hầu hết các dự án kiểm soát rủi ro bằng cách cung cấp dịch vụ cho các dự án hàng đầu. Ngoài ra, dữ liệu trên chuỗi NFT có thể được kiểm tra, tránh xảy ra tình trạng yêu cầu vốn liên tục trên cùng một NFT. Do đó, những ai có thể thu hút nhiều quyền truy cập NFT chính thống trước sẽ có được lợi thế.
Tất nhiên, so với thị trường NFT tổng thể, số lượng người dùng bị thu hút bởi các giải pháp và giao thức thanh khoản này vẫn còn rất nhỏ. Lý do là kế hoạch thanh khoản hiện tại không phổ biến, trong khi người nắm giữ các dự án blue-chip chỉ thuộc về thiểu số. Mặt khác, có rất nhiều dự án NFT nổi lên hàng ngày trong khi mô hình vẫn còn chưa hoàn thiện và các dự án mới vẫn chứa đựng những cơ hội lớn hơn. Đối với người dùng NFT, so với việc giá sàn của một vài ETH tăng mạnh ở các dự án NFT riêng lẻ, thu nhập là không đáng kể, vì vậy họ thường có xu hướng tập trung khám phá các dự án mới.
Với sự phát triển không ngừng của hệ sinh thái NFT, vấn đề thanh khoản chắc chắn sẽ trở thành chìa khóa phá vỡ rào cản phát triển trong lĩnh vực NFT và giao thức giải quyết vấn đề thanh khoản NFT sẽ chiếm được giá trị lớn trong tương lai.
